• Bez togi
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(10)/2012, dodano 17 lutego 2013.

Secretario judicial – status referendarza sądowego w Hiszpanii

Aleksandra Rożnowska
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Powyższe zażalenie powoduje przekazanie sprawy do rozpoznania przez sąd, który w terminie 5 dni wydaje postanowienie w tym przedmiocie. Jeżeli strona nie dopełni warunków formalnych, sąd na mocy zarządzenia uzna je za niedopuszczalne. Rozstrzygnięcie to jest niezaskarżalne.

Na postanowienie sądu wydane na skutek rozpoznania zażalenia przysługuje apelacja, pod warunkiem, że kończy ono postępowanie w sprawie lub wstrzymuje jego bieg.

Wskazać również należy, że ponadto dla niektórych orzeczeń referendarza ustawa expressis verbis wskazuje, że przysługuje na nie zażalenie (recurso de revisión). W tej kategorii można przykładowo wymienić przywrócenie terminu z uwagi na stwierdzoną siłę wyższą (art. 134 ust. 2 LEC, ten środek jest suspensywny), postanowienie o oszacowaniu kosztów procesu (art. 244 ust. 3 LEC), postanowienie wydane w trakcie egzekucji tymczasowej o nieuwzględnieniu opozycji dłużnika w przypadkach, kiedy nie wskazał alternatywy dla egzekucji, z której mogłaby wyniknąć dla niego niepowetowana szkoda (art. 528 ust. 3 LEC), postanowienie o wstrzymaniu egzekucji tymczasowej, jeżeli dłużnik złoży do depozytu egzekwowaną sumę pieniężną (art. 531 LEC), postanowienie wydane na skutek nieratyfikowania przez jednego z małżonków porozumienia co do ugodowej separacji lub rozwodu w trzydniowym terminie (art. 777 ust. 3 LEC).

Na szczególną uwagę zasługuje homogeniczna struktura regulacji środków zaskarżenia odnośnie zarządzeń i postanowień41. Wprawdzie hiszpański ustawodawca w oczywisty sposób nie uniknął podziału środków zaskarżenia według kryterium podmiotowego, ale wprowadzając recurso de ­revisión usytuował go w ramach zwyczajnych środków zaskarżenia i uregulował łącznie z zażaleniem przysługującym od postanowień wydawanych przez sędziów, łącząc je wspólną nazwą. Recurso de reposición z kolei jest środkiem właściwym dla podważenia zarządzeń i postanowień niekończących postępowania w sprawie, niezależnie od tego, czy wydane zostało przez sędziego, czy przez referendarza. Podstawową determinantą pozostał zatem przedmiot rozstrzygnięcia. Powyższe stanowi istotną wskazówkę interpretacyjną w procesie wykładni nowych przepisów.

Nowowprowadzony rodzaj zażalenia, związany z przyznaniem secretario judicial uprawnienia do wydawania postanowień (recurso de revisión), pozostaje również jednorodny w swojej strukturze. Legislator nie zdecydował się na jego wewnętrzne zróżnicowanie, zależnie od rodzaju sprawy będącej przedmiotem rozstrzygnięcia. W tych sytuacjach, w których jest to wskazane, ustawa kazuistycznie wprowadza jednak element suspensywności tego środka.

Można pokusić się o stwierdzenie, że powyższe rozwiązanie polegające na uregulowaniu odwołań od orzeczeń referendarza sądowego w ramach już funkcjonujących środków zaskarżenia, pozwala uniknąć części problemów interpretacyjnych, jakie pojawiły się chociażby w polskiej regulacji. System ten należy również uznać za bardziej klarowny dla samych stron i uczestników postępowania. Dostrzegalne jest to tym bardziej, że skarga na orzeczenie referendarza sądowego ma bardzo niejednolity prawnie charakter, jej cechy różnią się diametralnie w zależności od przedmiotu rozstrzygnięcia. W rzeczywistości trudno wskazać na jakiekolwiek podstawowe cechy tego środka, które odnosiłyby się do wszystkich rodzajów skargi. Zależnie od przedmiotu rozstrzygnięcia referendarza, może być to środek zarówno dewolutywny, jak i niedewolutywny, różne są skutki jej wniesienia (tylko w niektórych przypadkach ma charakter anulacyjny), może mieć charakter bądź kasacyjny, bądź reformatoryjny. Sąd rozpoznający skargę na orzeczenie referendarza sądowego orzeka w jednych przypadkach jako sąd I instancji, w innych jako sąd II instancji42. Utrudniona klasyfikacja tego środka nie jest problemem czysto teoretycznym, ponieważ rodzi określone trudności i dylematy w praktyce43.

Co szczególnie istotne, przynajmniej w odniesieniu do zażalenia na zarządzenia organizacyjne oraz postanowienia, które nie kończą postępowania w I instancji, secretario judicial jest organem uprawnionym do ponownego rozpoznania sprawy, może zatem uwzględnić argumenty strony, zanim decyzja zostanie zakwestionowana przed sądem. Jest to istotny element przyspieszenia postępowania44.

Na marginesie warto jeszcze dodać, że zagadnienie związania orzeczeniem i jego rektyfikacji zostało uregulowane wspólnie z orzeczeniami sędziów i niczym się od nich nie różni (art. 214 LEC). Pozwala to na uniknięcie problemów interpretacyjnych, jakie pojawiają się w obszarze tego zagadnienia przykładowo na kanwie polskiej regulacji.

[/hidepost]