Secretario judicial – status referendarza sądowego w Hiszpanii
[hidepost=1]
1) Zadania z zakresu jurydycznego zaufania publicznego
Widać zatem wyraźnie, że dla zrozumienia istoty modelu hiszpańskiego referendarza sądowego fundamentalne znaczenie ma wyjaśnienie, co wchodzi w zakres jurydycznej wiary publicznej i na czym polegają zadania referendarzy, którzy ją wykonują. Fe pública judicial można zdefiniować jako właściwość uprzywilejowanej mocy dowodowej (moc urzędowa), wywodzącej się z działań secretario judicial. Referendarz w przywileju wykonywania tej funkcji, pochodzącej od państwa, gwarantuje wykonanie danego aktu i spełnienie form, jakie prawo przewiduje dla jego realizacji.Pojęcie to nie ma odpowiednika w prawie polskim. Częściowo można je porównać do funkcji, jaką w przestrzeni publicznej spełnia notariusz; jednak działalność secretario judicial ograniczona jest do spraw z zakresu wymiaru sprawiedliwości w jego szerokim rozumieniu. Wykonywanie zadań z zakresu jurydycznego zaufania publicznego jest właściwe tylko dla tego organu, jest jedną z jego podstawowych, unikatowych funkcji, z którymi od początku utożsamiana była jego działalność. Fe pública judicial wykonywana w ramach procesu cywilnego uregulowana jest w art. 145–148 Ley de Enjuiciamiento Civil17 (hiszpańskiego Kodeksu postępowania cywilnego).
Do zadań z zakresu jurydycznego zaufania publicznego należy szereg funkcji, które pomimo, że związane są bezpośrednio z działalnością sądów – nie należą do sprawowania wymiaru sprawiedliwości. W pierwszej kolejności referendarze w jej ramach zaświadczają złożenie dokumentów w sądzie i wydają stronom poświadczenia, uwierzytelniają kopie dokumentów przedstawionych przez stronę porównując je z oryginałami (art. 333 LEC), autoryzują pełnomocnictwa procesowe (apoderamiento „apud acta”), badając jednocześnie, czy umocowanie jest właściwe w konkretnej sprawie.
Związane jest to ze specyfiką hiszpańskiego postępowania cywilnego, w którym strona w trakcie procesu reprezentowana jest w sądzie przez specjalnego przedstawiciela funkcjonującego w strukturze sądów (Procurador), przy czym gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 900 euro, taka reprezentacja jest obligatoryjna. Pełnomocnictwo na jego rzecz musi być uwierzytelnione bądź przez notariusza, bądź przyznane na mocy stawienia się przed secretario judicial w Biurze sądowym. Obowiązek ten unormowany jest w art. 24 LEC.
Prowadzą także rejestr, dokumentując wszystkie czynności procesowe, dbają o terminowość podejmowania czynności procesowych i informują sędziego o zbliżającym się końcu terminu dla podjęcia danej decyzji, gwarantują autentyczność elektronicznych protokołów, dokumentują postanowienia wydawane przez sędziów w toku procesu i prowadzą akta. Zwracają także przedstawione dokumenty, w tym uznane za spóźnione w procesie (art. 272 LEC). Referendarze przeprowadzają również rekonstrukcję akt, w przypadku ich zaginięcia lub zniszczenia, jeżeli w tym zakresie nie ma sporu między stronami (art. 235 LEC).
Co więcej, w wykonaniu jurydycznej wiary publicznej, referendarzom przyznano pewne zadania w postępowaniu dowodowym. Dokonują oni porównania kopii dokumentów urzędowych – przedstawionych dla celów dowodowych – z oryginałami, w przypadkach, kiedy ich autentyczność jest kwestionowana (art. 320 LEC). Referendarze sądowi wypełniają również obowiązek informacyjny, udostępniając stronom i osobom, które wykażą posiadanie legalnego bezpośredniego interesu w ich uzyskaniu, informacje o działalności wymiaru sprawiedliwości i podejmowanych czynnościach, pod warunkiem, że nie zostały utajnione, zarówno przez okazanie, jak i przez wydawanie poświadczeń. W niektórych przypadkach, w wykonaniu jurydycznej wiary publicznej referendarzom przynależy uprawnienie do stwierdzania prawomocności rozstrzygnięć sądu (art. 774 LEC); w pełnym zakresie ma do tego uprawnienie w postępowaniu sądowo-administracyjnym.
[/hidepost]