Secretario judicial – status referendarza sądowego w Hiszpanii
[hidepost=1]
Z ważniejszych kompetencji secretario judicial w postępowaniu egzekucyjnym wymienić można:
ü postanowienie komplementarne w stosunku do postanowienia sędziego wszczynającego egzekucję, które wskazuje bezpośrednie środki wykonawcze (przykładowo co do ustalenia majątku dłużnika) – art. 551 LEC;
ü postanowienie wydawane w trakcie egzekucji tymczasowej29 o nieuwzględnieniu opozycji dłużnika w przypadkach, kiedy nie wskazał alternatywy dla egzekucji, z której mogłaby wyniknąć dla niego niepowetowana szkoda (art. 528 ust. 3 LEC);
ü orzekanie w przypadku zbiegu egzekucji sądowych i ich wspólnym prowadzeniu (art. 555 LEC);
ü orzekanie o zawieszeniu egzekucji w przypadku uwzględnienia opozycji dłużnika i konkurencji innego sądu (art. 556 ust. 3, art. 557 ust. 2, art. 568 LEC);
ü orzekanie w przedmiocie wniosku stron o wyborze bardziej efektywnego sposobu zaspokojenia z dóbr obciążonych hipoteką, zastawem lub zajętych;
ü podejmowanie decyzji o umorzeniu i zakończeniu egzekucji (art. 688 ust. 3, art. 693, 703, 570 LEC);
ü postanowienie o zajęciu i dokonywanie zmian w tym przedmiocie (art. 545 ust. 5 i 6, art. 587 ust. 1, art. 588 ust. 2, art. 612 LEC);
ü zarządzenie wyjawienia majątku przez dłużnika (art. 589 LEC);
ü ustalenie przynależność danego składnika do majątku dłużnika (art. 593 ust. 1 LEC), ostatecznie o prawach osoby trzeciej orzeka jednak sąd;
ü decyzja o przekazaniu egzekwowanych z wynagrodzenia środków wierzycielowi lub złożeniu ich na specjalny rachunek (art. 607 ust. 7 LEC);
ü wybór biegłego do oszacowania zajętych dóbr dłużnika (art. 638 LEC) i rozstrzyganie zarzutów stron do opinii (art. 639 LEC);
ü podjęcie na wniosek wierzyciela decyzji o wpisaniu ostrzeżenia o zajęciu nieruchomości, innych dóbr i praw, które wpisywane są do rejestru;
ü sporządzenie planu podziału pomiędzy wierzycieli sumy uzyskanej z licytacji nieruchomości (art. 672 LEC);
ü ustanowienie i zmiana dozorcy oraz przyznanie mu wynagrodzenia (art. 626–628 LEC);
ü przewodniczenie licytacji ruchomości, udzielanie przybicia, odmowa zatwierdzenia licytacji (art. 649–650 LEC);
ü udzielanie przybicia i odmowa zatwierdzenia licytacji nieruchomości (art. 670 LEC).
Jak wynika z powyższego, kompetencje secretario judicial w postępowaniu egzekucyjnym są bardzo szerokie, podnieść jednak należy, że związane jest to z pogłębioną ingerencją sądu w egzekucję w ogóle, a część tych czynności w polskim porządku prawnym należy do właściwości komornika.
W zakresie spraw niespornych30 do kompetencji referendarza sądowego należy prowadzenie sprawy i przygotowanie projektu orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku w przypadku dziedziczenia na podstawie ustawy. Sferę kompetencyjną sędziego stanowi natomiast samo wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku na podstawie projektu lub odmowa jego zatwierdzenia31.
W postępowaniu o dział spadku, jeżeli strony dojdą do porozumienia co do podziału, do kompetencji referendarza należy wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania (art. 789 LEC). W tych przypadkach, w których sąd z urzędu lub na wniosek dokonuje zabezpieczenia spadku, secretario judicial dla wykonania tego obowiązku przeprowadza m.in. spis inwentarza (art. 793–794).
W postępowaniu o podział majątku wspólnego małżonków, jeżeli zostanie złożony wniosek o spis majątku wraz z propozycją jego podziału, spis przeprowadza referendarz na posiedzeniu, na którym obecni są małżonkowie. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności drugiego z małżonków, domniemuje się jego zgodę na podział określony we wniosku (art. 809 LEC).
Przy bliższej analizie wyżej wymienionych uprawnień secretario judicial w zakresie spraw niespornych można zauważyć, że są one nadal szczątkowe. W hiszpańskiej doktrynie podnoszone są głosy, że dla realizacji kompetencji przewidzianych dla secretario judicial w art. 456 ust. 3 LOPJ konieczne jest poszerzenie jego uprawnień do podejmowania decyzji kończącej postępowanie niesporne w tych sprawach, w których nie są zagrożone podstawowe prawa lub interesy małoletnich czy ubezwłasnowolnionych32.
[/hidepost]