Secretario judicial – status referendarza sądowego w Hiszpanii
[hidepost=1]
Uprawnienie do podjęcia decyzji o zakończeniu postępowania przyznano secretario judicial w tych sprawach, w których strony na drodze mediacji dojdą do porozumienia albo wykażą się kwalifikowanym brakiem aktywności33.
W rozwinięciu powyższego, w ramach procesu cywilnego secretario judicial odpowiedzialny jest za przeprowadzenie przedprocesowego postępowania pojednawczego, a w regulacji postępowania odrębnego w sprawach z zakresu prawa pracy za mediację, stanowiącą pierwszy etap procesu34. Zatwierdzona na mocy postanowienia referendarza ugoda stron stanowi tytuł egzekucyjny (art. 517 ust. 2 pkt 9 LEC). Różnica ta motywowana jest mniejszą złożonością i różnorodnością spraw rozpatrywanych w ramach postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ich wyłącznie majątkowym charakterem. Jak wskazuje się jednak w literaturze, obecna regulacja funkcji pojednawczej secetario judicial w ramach procesu cywilnego wykazuje istotne braki; zaniedbano m.in. uregulowania, w jaki sposób referendarz powinien działać dla skłonienia stron do zawarcia ugody, w jakim czasie ma toczyć się postępowanie pojednawcze, jakie może podejmować w tym czasie środki procesowe oraz jakie obowiązki ciążą w tym czasie na stronach. Ponadto, zachodzi wątpliwość, czy sędziemu przysługują uprawnienia kontrolne celem sprawdzenia, czy mediacja została przeprowadzona we właściwy sposób oraz czy możliwe jest zatwierdzenie ugody tylko co do części roszczeń stron35.
Co szczególnie istotne, secretario judicial przyznano uprawnienie do wstępnego badania pozwu, w tym jego dopuszczalności (z wyjątkiem dopuszczalności drogi sądowej), badania jego warunków formalnych i wszczynania postępowania naprawczego. W procesie wstępnego badania pozwu secretario judicial z urzędu bada również, czy powód wskazał właściwy tryb postępowania i czy sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu odrębnym i wydaje odpowiednie zarządzenia organizacyjne (art. 254 LEC). Jego wstępnej ocenie poddano również kwestię właściwości miejscowej sądu, co zobowiązany jest sprawdzić z urzędu (art. 58 LEC).
Jeżeli powództwo jest dopuszczalne, a braki formalne uzupełnione, referendarz doręcza pozew pozwanemu, który w terminie 20 dni może złożyć na niego odpowiedź. W przypadku nieuzupełnienia braków przez powoda referendarz przekazuje sprawę sędziemu do rozstrzygnięcia (art. 403–404, 440, 458, 470, 481 LEC).
Do kompetencji secretario judicial należy również wstępne badanie dopuszczalności i warunków formalnych złożonych środków zaskarżenia (art. 453, 454bis, 458, 479, 481).
W związku z nałożeniem na secretario judicial obowiązku dbania o tok procesu, istotne uprawnienia przyznano referendarzowi co do wstrzymywania jego biegu. Przykładowo zawiesza postępowanie w razie śmierci strony oraz na zgodny wniosek stron na okres nieprzekraczający 60 dni (art. 16, art. 19 ust. 4 LEC). We wskazanym terminie wznawia postępowanie na wniosek którejkolwiek ze stron (art. 179 ust. 2 LEC). Wznawia też postępowanie zawieszone do czasu rozstrzygnięcia w sprawie karnej czynu, którego ustalenie może mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej, kiedy proces karny zostanie zakończony albo został wstrzymany na skutek przeszkody procesowej (art. 40 ust. 7 LEC).
Secretario judicial podejmuje również decyzję o przywróceniu stronie terminu z uwagi na stwierdzoną siłę wyższą (art. 134 ust. 2 LEC).
W niektórych przypadkach referendarz przewodniczy posiedzeniu, wyznaczonemu w celu przeprowadzenia konkretnej czynności procesowej, przykładowo posiedzeniu celem wyznaczenia biegłego w sprawach o dział spadku (art. 784 LEC).
[/hidepost]