• Bez togi
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(10)/2012, dodano 17 lutego 2013.

Secretario judicial – status referendarza sądowego w Hiszpanii

Aleksandra Rożnowska
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Konsekwencją powyższego jest przyznanie secretario judicial uprawnienia do sprawowania policji sesyjnej w przypadkach, kiedy prowadzi posiedzenie lub przeprowadzana jest przed nim czynność procesowa, w tym – co ma niebagatelne znaczenie – do dyscyplinowania pełnomocników procesowych, świadków i biegłych, łącznie z nakładaniem grzywny.

W zakresie kosztów postępowania, referendarz sądowy właściwy jest do ich obliczenia w każdym z postępowań, kierując się jedynie zasadą wskazaną w orzeczeniu sądu, które przesądza, która ze stron procesu zobowiązana jest do ich poniesienia oraz zasadami przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego. Secretarios są również uprawnieni do stosownego obniżenia kwoty wynagrodzenia adwokatów i innych fachowych pełnomocników, w przypadku uznania, że żądana kwota przekracza wskazaną w ustawie kwotę, której wysokość uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu (art. 243 LEC).

Do zakresu kompetencyjnego secretario judicial należy również przyznawanie świadkom zwrotu kosztów dojazdu do sądu i równowartości utraconego zarobku (art. 375 LEC).

W przypadkach wskazanych w ustawie, referendarz uprawniony jest do nakładania grzywien, przykładowo w sytuacji, gdy dłużnik w postępowaniu egzekucyjnym uchyla się od wyjawienia majątku (art. 589 ust. 3 LEC).

W postępowaniu upominawczym (proceso ­monitorio), które cieszy się dużym powodzeniem w Hiszpanii jako szybkie i skuteczne w dochodzeniu należności pieniężnych36, jeżeli spełnione są warunki do rozpatrzenia sprawy w tym postępowaniu odrębnym (co wstępnie bada secretario), ­referendarz nakazuje pozwanemu, aby w terminie 20 dni ­zapłacił ­powodowi dochodzoną kwotę albo wniósł w tym czasie opozycję. W przypadku stwierdzenia niedopuszczalności działania w tym postępowaniu secretario przekazuje sprawę sędziemu (art. 815 LEC).

Jeżeli pozwany pozostanie bezczynny, secretario judicial na mocy postanowienia kończy postępowanie, co dla powoda oznacza możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego. W przypadku skutecznego wniesienia opozycji, strony kierowane są na drogę procesu (art. 818 LEC).

Warto również wspomnieć, że na referendarzy sądowych nałożono obowiązek udzielania stronom pouczeń co do ich praw i obowiązków w sytuacjach wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego.

Co charakterystyczne dla modelu hiszpańskiego, funkcję secretario judicial odróżnić należy od korpusu urzędników, którym przyznano kompetencje do prowadzenia rejestru handlowego i rejestru nieruchomości. W przeciwieństwie do polskich rozwiązań, w Hiszpanii część funkcji związanych z prowadzeniem rejestru handlowego, rejestru nieruchomości oraz rejestru majątku ruchomego przydzielono specjalnej grupie urzędników służby cywilnej – los registradores.

Jedynie na marginesie wspomnieć można, że Hiszpania jest jednym pierwszych krajów, w których referendarzom przyznano kompetencje również w ramach procesu karnego, zwłaszcza w stadium postępowania wykonawczego37.

[/hidepost]