Sfera emocjonalna w kontratypie obrony koniecznej
[hidepost=1]
Emocje
Jak wskazuje E. Gruza27, „człowiek jest najbardziej racjonalnym, ale i najbardziej emocjonalnym ze ssaków”. Posługując się pewnym uproszczeniem należy stwierdzić, że zjawiska zachodzące w psychice ludzkiej podzielić można na dwie zasadnicze grupy:
- procesy poznawcze – odzwierciedlają zjawiska świata zewnętrznego i określane są mianem funkcji intelektualnych;
- podmiotowe przeżywanie zjawisk – uczucia, emocje, afekty28.
Emocja jest natomiast (uogólniając) procesem składającym się z czterech elementów obejmujących:
ü pobudzenie fizjologiczne;
ü subiektywne odczucia;
ü interpretację poznawczą, czyli dokonanie oceny, świadome lub nieświadome29 rozpoznawanie i interpretację sytuacji, zdarzeń czy uczuć30 (trzeba przy tym wskazać, że nie wszyscy badacze zgadzają się co do tego, iż emocja pojawia się wskutek oceny zdarzenia przez jednostkę31);
ü ekspresję behawioralną (czyli ekspresję emocji, która przejawia się w zachowaniu32).
Emocja uruchamia gotowość do realizacji określonego programu działania, a różne emocje uruchamiają różne programy działania. Można powiedzieć, że emocje zwykle są czymś spowodowane, następnie przebiegają oraz powodują konsekwencje. Nie ulega wątpliwości, że emocje są społecznym mechanizmem, który powstał w toku ewolucji. Rodziły się więc jako coraz bardziej adekwatne odpowiedzi na bodźce33. Pomagają organizmowi radzić sobie z ważnymi zdarzeniami. Wszystkie emocje obejmują stan pobudzenia umysłowego oraz fizjologicznego, który pomaga kierować uwagę na ważne sytuacje po to, aby na nie reagować oraz komunikować otoczeniu nasze intencje.
[/hidepost]