Spotkanie MEDEL w Barcelonie

W Barcelonie 21.11. i 22.11.2014 r. zebrali się przedstawiciele europejskich stowarzyszeń sędziowskich i prokuratorskich zrzeszonych w MEDEL (Magistrats Européens pour la Démocratie et les Libertés), do którego należy także „Iustitia”. Spotkanie otworzyła konferencja „Rola rządu w powoływaniu sędziów i prokuratorów oraz niezależność władzy sądowniczej”. W trakcie dyskusji wskazywano na przykłady krajów, w których w ogóle nie funkcjonują, pomimo ustawicznie ponawianych przez stowarzyszenia sędziowskie apeli, rady sądownictwa, jak w Niemczech, Republice Czeskiej czy Austrii oraz na różnorodność spotykanych ­rozwiązań dotyczących składu, kompetencji i sposobu wyłaniania członków rady, co w konsekwencji może się przekładać na większą lub mniejszą niezależność rad sądowniczych od rządu. Za wysoce niedemokratyczne uznano obowiązujące w Polsce rozwiązania dotyczące wpływu sędziów na skład osobowy członków rady sądownictwa poprzez istnienie systemu kurialnego, gwarantującego – proporcjonalnie do liczby sędziów – większą ilość miejsc w radzie sędziom sądów wyższych instancji niż sędziów orzekających w sądach powszechnych I instancji. Przykład Polski służył do zilustrowania zjawiska wywierania na sędziów presji ze strony administracji sądowej. Chodziło o członkostwo w Krajowej Radzie Sądownictwa prezesów sądów, których mianuje Minister Sprawiedliwości, dzięki czemu uzyskuje pośredni, ale bardzo wyraźny wpływ, na skład osobowy, a więc i potencjalnie decyzje Rady, organu który ma stać na straży niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów.

Szczególne zaniepokojenie wzbudziła relacja przedstawiciela tureckiego stowarzyszenia sędziów i prokuratorów YARSAV nt. podporządkowania tamtejszej rady sądownictwa i prokuratury  władzy wykonawczej – poprzez zmianę jej składu osobowego i wywieranie na sędziów bardzo poważnych nacisków, z inicjowaniem postępowań dyscyplinarnych pod różnymi pretekstami włącznie, w celu dokonania przez nich „właściwego” wyboru, przy jednoczesnej medialnej nagonce na sędziów w celu ich zastraszenia, w szczególności na tych zrzeszonych. Tak wybrana Rada ma w najbliższym czasie dokonać wyboru znacznej liczby sędziów Sądu Najwyższego, Rady Stanu i sądów powszechnych – łącznie liczba sędziów ma zwiększyć się o 1/3, przy czym złagodzono kryteria formalne pozwalające na ubieganie się o ten urząd, skutkiem czego będą mogli na stanowiska sędziowskie być powoływani prawnicy z 2-letnim stażem pracy. Jednocześnie utworzono specjalny sąd karny (mianując do niego nowych sędziów) celem rozstrzygania o czynach naruszających porządek publiczny.

Podczas Rady Administracyjnej ­MEDEL, najwyższej władzy stowarzyszenia, wybrano nowego prezesa organizacji. Został nim dotychczasowy członek zarządu i skarbnik MEDEL sędzia z Rzymu Gultiero Michaelini. Wcześniej kierujący organizacją Antonio Cluny zdecydował się złożyć rezygnację ze sprawowanej funkcji w związku z propozycją objęcia stanowiska przedstawiciela Portugalii w Eurojust. Kolejne robocze posiedzenie Rady odbędzie się w marcu w Reggio di Calabria.

(IS)