Sprawozdanie z ze Spotkania Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów, 24–26.5.2018 r., Berlin
Organizatorami spotkania w Berlinie było Europejskie Stowarzyszenie Sędziów1 oraz Narodowe Stowarzyszenie Sędziów Niemieckich. Spotkanie odbyło się w dniach 24–26.5.2018 r. w Berlinie.
W 2018 r. Berlin został wybrany jako miejsce spotkania Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów, w którym uczestniczyli sędziowie z prawie wszystkich krajów europejskich oraz delegaci innych krajów m.in. Chile i Izraela. W spotkaniu nie uczestniczyli m.in. sędziowie z Turcji, którzy wcześniej stanowili bardzo prężną delegację, gdyż obecne władze tureckie uznają Europejskie Stowarzyszenie Sędziów za organizację wspierającą międzynarodowy terroryzm (sic!).
Stowarzyszenie Sędziów Europejskich to międzynarodowa organizacja o charakterze zawodowym, globalnym i apolitycznym, która zrzesza krajowe stowarzyszenia sędziów europejskich. Głównym celem Stowarzyszenia jest globalne zabezpieczenie niezależności sądownictwa jako podstawowego gwaranta poszanowania wolności i praw człowieka.
Stowarzyszenie jest obecnie organem konsultacyjnym Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Spotkanie rozpoczęło się częścią oficjalną, w której uczestniczyli obok sędziów europejskich także politycy i przedstawiciele środków masowego przekazu. Spotkanie otworzył Przewodniczący Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów Jose Igreja Matos, po czym głos zabrali: Jens Gnisa, Przewodniczący Stowarzyszenia Sędziów Niemieckich, a także Katherina Barley, Federalny Minister Sprawiedliwości Niemiec. Następnie przemawiali: Frans Timmermans, Wiceperzewodniczący Komisji Europejskiej, sędzia Thomas von Danwitz, Przewodniczący Izby Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu oraz sędzia Carlo Ranzoni z Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Wystąpienia wspomnianych mówców stanowiły otwarcie panelu dyskusyjnego, którego tematem była niezależność wymiaru sprawiedliwości i niebezpieczeństwa w egzekwowaniu zasady praworządności w obecnej Europie. Panel ten był moderowany przez czołową dziennikarkę opiniotwórczej niemieckiej grupy medialnej Frankfurter Allgemeine Zeitung – Helene Bubrowski.
Kolejnym etapem omawianego wydarzenia były obrady w gronie sędziowskim, bez udziału polityków i przedstawicieli środków masowego przekazu. Etap ten rozpoczął się od aprobaty protokołu ze spotkania Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów w Santiago de Chile. Następnie przewodniczący stowarzyszenia przedstawił zasadnicze działania podejmowane przez Stowarzyszenie w okresie pomiędzy spotkaniem w Santiago i w Berlinie.
Z kolei głos zabrała Andrea Huber, rezydujący w Polsce przedstawiciel Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE. W swoim wystąpieniu pani Andrea Huber odniosła się do aktualnej sytuacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem poczynań w tym zakresie obecnego rządu polskiego.
Następnie głos zabrał przedstawiciel „Iustitii”, który opisał aktualną sytuację w polskim sądownictwie, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich poprawek do ustaw o Sądzie Najwyższym oraz sądownictwie powszechnym, które zostały przyjęte jako konsekwencja rozmów pomiędzy polskim rządem i Komisją Europejską, a także ocenę „Iustitii” w odniesieniu do tzw. „Białej księgi” poruszającej kwestie sądownictwa, którą sporządził obecny rząd polski. Zgromadzeni podjęli dwie rezolucje związane z sytuacją sądownictwa w Polsce2. Pierwsza dotyczyła obserwowanych przez Stowarzyszenie naruszeń art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, zaś druga, nazwana memorandum, odnosiła się bezpośrednio do zagrożeń zasady praworządności w Polsce.
Z kolei omówiono działania Stowarzyszenia przedsiębrane w obronie ponad 2 tys. sędziów tureckich, którzy zostali pozbawieni urzędów bądź skazani na kary pozbawienia wolności. Działania te polegają przede wszystkim na przekazywaniu przez Stowarzyszenie pomocy finansowej rodzinom uwięzionych sędziów za pośrednictwem ukrytych kont bankowych, wszelka otwarta pomoc spotyka się bowiem z mnożeniem zarzutów wobec osób uczestniczących w tych działaniach. Rezolucja dotycząca Turcji znajduje się na stronie internetowej Stowarzyszenia Sędziów Europejskich. Moje osobiste przekonanie przemawia za tym, aby, w świetle informacji przedstawionych przez niektórych członków delegacji narodowych, członkowie „Iustitii” powstrzymali się od podróży do Turcji nawet w celach turystycznych (o tempora o mores!).