• Prawo cywilne
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(12)/2013, dodano 9 sierpnia 2013.

Właściciel nieruchomości jako jej zarządca w toku egzekucji znieruchomości – kontrowersje wokół stosowania art. 937 KPC

Kamil Kazimierczak
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Uznać należy, że znajdzie zastosowanie do dłużnika art. 938 § 1 KPC, w myśl którego zarządca odpowiada za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków. Stosowanie przepisu wymaga jednak modyfikacji. O ile bowiem zarządca ustanowiony przez sąd odpowiada zarówno wobec dłużnika, jak i wierzyciela, to sam dłużnik odpowiadać może jedynie względem wierzyciela.

Nie nadają się do zastosowania wobec dłużnika również art. 939 § 1 i 4 KPC, stanowiące o tym, że zarządcy należy się wynagrodzenie, a także o sposobie jego uzyskania. Znajduje natomiast do niego zastosowanie art. 939 § 2 KPC, który wprost odnosi się do zarządcy będącego dłużnikiem6.

Artykuł 940 KPC, regulujący kolejność zaspokajania wierzytelności z dochodów przynoszonych przez nieruchomość, również nie da się zastosować wprost do dłużnika będącego zarządcą, wymagając modyfikacji. W punkcie pierwszym stanowi on bowiem, że w pierwszej kolejności z dochodów tych zaspokajane mają być koszty egzekucji, w tym koszty wynagrodzenia i wydatków zarządcy. Dłużnikowi natomiast, jak wprost stanowi art. 939 § 2 KPC, wynagrodzenie z tytułu sprawowania zarządu nie przysługuje. Dlatego też stosuje się go od dłużnika z pominięciem punktu pierwszego.

Spośród przytoczonych wyżej przepisów dotyczących zarządcy nieruchomości większość nie ma w ogóle zastosowania do samego dłużnika (art. 933, 934, 935 § 1, art. 939 § 1 i 4), część może znaleźć do niego zastosowanie z modyfikacjami (935 § 3, art. 936, 938 § 1), a tylko niektóre mogą być do niego zastosowane wprost (art. 935 § 2, art. 939 § 2), co wykazano powyżej. Z tego względu uznać należy, że cytowany wyżej art. 931 § 1 KPC, nakazujący stosowanie do dłużnika przepisów o zarządcy, bez wskazania, że stosowanie to ma charakter odpowiedni, obarczony jest błędem. Wobec tego uznać należy, że przepisy o zarządcy znajdują zastosowanie w stosunku do dłużnika będącego jednocześnie zarządcą jedynie w sposób odpowiedni. Odpowiednie stosowanie przepisów oznacza zaś, że jedne zastosowane będą wprost, inne – wcale (jak cytowane art. 933 i 934 KPC), a jeszcze inne – z odpowiednimi modyfikacjami7.

Tyle argumentacji opartej na literalnym brzmieniu przepisów. Oprócz niej na poparcie tezy, że wobec dłużnika – właściciela zajętej nieruchomości nie należy każdorazowo wymagać składania sprawozdań z zarządu, zarówno opisowych, jak i rachunkowych, przedstawić można jeszcze argumentację celowościową.

[/hidepost]