• Prawo cywilne
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(12)/2013, dodano 9 sierpnia 2013.

Właściciel nieruchomości jako jej zarządca w toku egzekucji znieruchomości – kontrowersje wokół stosowania art. 937 KPC

Kamil Kazimierczak
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Podsumowanie

Rozwiązaniem powyższego problemu jest przyjęcie, zgodnie z przedstawioną wyżej argumentacją, opartą na literalnym brzmieniu przepisów art. 931–940 i ich wykładni celowościowej, że przepisy o zarządcy stosuje się do zarządzającego nieruchomością właściciela jedynie odpowiednio, a brak słowa „odpowiednio” w przepisie art. 931 § 1 KPC między słowami „wówczas” a „przepisy o zarządcy” jest niedopatrzeniem ustawodawcy. Wówczas można uznać, że do takiego właściciela przepis art. 937 § 1–3 i art. 938 § 2 KPC ma zastosowanie w sposób odpowiedni, w tym wypadku – z modyfikacjami. Modyfikacja polegać powinna na stosowaniu przepisów do dłużnika w wypadkach, gdy jest to celowe z uwagi na osobę dłużnika bądź rodzaj nieruchomości. Wykładnia praktyczna powinna więc zmierzać do przyznania sądowi jedynie możliwości, a nie obowiązku nałożenia na dłużnika ciężaru składania sprawozdań. Sąd powinien to robić przede wszystkim na wniosek wierzyciela, ale również, w uzasadnionych przypadkach, z urzędu.

Jako przykład sytuacji, w której sąd powinien taki obowiązek na dłużnika nałożyć, podać można przede wszystkim opisany wyżej kazus kamienicy czynszowej, w wypadku której wierzyciele zgłaszają konieczność sprawowania ścisłej kontroli nad dłużnikiem.

Jedynym rozwiązaniem pozwalającym na całkowite uniknięcie opisanych wyżej kontrowersji jest zastąpienie w przepisie art. 931 § 1 KPC słów „stosuje się wówczas przepisy o zarządcy” słowami „stosuje się wówczas odpowiednio przepisy o zarządcy”. Dodanie słowa „odpowiednio” naprawiłoby niedopatrzenie ustawodawcy i spowodowało, że przepis stałby się jasny i możliwy do zastosowania. W obecnym brzmieniu „na pierwszy rzut oka” nakazuje on bowiem stosowanie wprost do dłużnika, któremu pozostawiono zarząd nieruchomością, przepisów, które z przytoczonych wyżej względów mieć do niego zastosowania nie mogą, powodując przy okazji kontrowersje wokół art. 937 KPC i bardzo znaczące różnice w stosowaniu go w praktyce. Różnice te są zaś tego rodzaju, ż podważać mogą zaufanie obywatela do państwa. Zdarzyć się bowiem może, że wobec tego samego dłużnika prowadzona jest egzekucja z nieruchomości w okręgach dwóch różnych sądów. W jednym z nich musi on składać sprawozdania z zarządu nieruchomością, a w drugim – nie, i to na podstawie tych samych przepisów. Z tych też względów dokonanie proponowanej zmiany przepisu wydaje się nieodzowne.

SUMMARY

Owner of real property as its administrator in the course of execution of real property – controversies as to the application of Art. 937 of the Code of Civil Procedure

This article presents two utterly different practices of Polish courts with respect to supervising a debtor who has been left as the administrator of a foreclosed real property. According to the first view, the court supervising such enforcement proceedings should at all times obligate the debtor to present periodical real property management reports. The advocates of the other view believe that the court has the right rather than the duty to request such reports from the debtor. Both views are to some extent supported by the wording of the provisions of the Code of Civil Procedure. The purpose of the article is to consider arguments in favour of each view from the viewpoint of both the literal wording of the provisions, as well as from the viewpoint of teleological interpretation, and as a result take sides in the controversy, as well as propose legislative solutions to ensure an unequivocal and unquestionable phrasing of statutory regulations.

[/hidepost]