Właściwość rzeczowa sądu okręgowego w sprawach z zakresu prawa autorskiego – uwagi de lege lata i de lege ferenda
[hidepost]
* Autor jest Profesorem na WPiA Uniwersytetu Warszawskiego, Sędzią Sądu Najwyższego, członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego.
1 Por. ostatnio przede wszystkim Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego, po red. K. Markiewicza, A. Torbusa, Warszawa 2014.
2 K. Markiewicz, Właściwość sądu, skład sądu i wyłączenie sędziego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, PPC Nr 2/2015, s. 278 i n.
3 Na temat pojęcia właściwości rzeczowej por. np. J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2014, nb. 362, s. 155 i nb. 381, s. 160.
4 Zob. J. Jodłowski [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie cywilne. Część ogólna, Warszawa 1958, s. 225; A. Barańska, Właściwość rzeczowa sądu wojewódzkiego w procesie cywilnym, NP Nr 2/1973, s. 214. Częściej mowa jest w doktrynie tylko o kryteriach rationae materiae i rationae valoris, por. S. Gołąb, Zarys polskiego procesu cywilnego, Kraków 1932, s. 112; M. Waligórski, Polskie prawo procesowe cywilne. Funkcja i struktura procesu, Warszawa 1947, s. 244.
5 Por. postanowienie SN z 26.2.2015 r., III CZ 6/15, Biul. SN Nr 4/2015, Legalis.
6 Co do motywów przekazania spraw z zakresu prawa autorskiego sądom okręgowym zob. m.in. uzasadnienie projektu rządowego ustawy o prawie autorskim, przyjętego przez Radę Ministrów 24.1.1925 r., druk sejmowy nr 1786 [w:] S. Gołąb, Ustawy o prawie autorskim z dnia 29 marca 1926 r. z materiałami, Warszawa 1928, s. 282; tenże, Zarys…, op. cit., s. 129; J. Jodłowski [w:] J. Jodłowski, W. Siedlecki, Postępowanie…, op. cit., s. 228; A. Barańska, op. cit., s. 217.
7 Zob. S. Gołąb, Ustrój sądów powszechnych, Warszawa 1929, s. 160–161 i 163. Źródeł tej idei dopatrywano się w prawie rosyjskim, por. E. Waśkowski, O kodeksie postępowania cywilnego, Pal. Nr 3/1931, s. 106.
8 Dz.U. Nr 48, poz. 286 ze zm.; dalej jako: PrAut26.
9 Stało się to po zakończeniu prac w Komisji Kodyfikacyjnej RP nad prawem o ustroju sądów powszechnych. Na temat dyskusji o regulacji w tym prawie zagadnień właściwości sądu zob. np. M. Mohyluk, Prawo o ustroju sądów powszechnych w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Białystok 2004, s. 114–122.
10 Pierwotny tekst rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r. – Kodeks Postępowania Cywilnego ogłoszony został w Dz.U. Nr 83, poz. 651. Po znowelizowaniu niektórych przepisów postępowania spornego rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.10.1932 r. (Dz.U. Nr 93, poz. 802) i dodaniu przepisów regulujących postępowanie egzekucyjne, ogłoszono jednolity tekst Kodeksu w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości z 1.12.1932 r., Dz.U. Nr 112, poz. 934; dalej jako: KPC30.
11 Przepis art. 74 PrAut26 został utrzymany na podstawie art. III ustawy z 29.11.1930 r. – Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. Nr 83, poz. 652 ze zm.
12 Na mocy ustawy z 22.3.1935 r. o zmianie ustawy z 29.3.1926 r. o prawie autorskim, Dz.U. Nr 26, poz. 176.
13 Dokonano tego w ramach ogłoszenia tekstu jednolitego PrAut26, Dz.U. z 1935 r. Nr 36, poz. 260.
14 Co do zmian normatywnych w zakresie właściwości sądów w okresie powojennym por. bliżej K. Markiewicz, Właściwość sądu w procesie cywilnym wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, pod red. H. Doleckiego, K. Flagi-Gieruszyńskiej, Warszawa 2009, s. 230 i n.
15 Dz.U. Nr 38, poz. 349 ze zm.; dalej jako: ZmKPC50.
16 Przepis art. 11 pkt 3 KPC30 w brzmieniu nadanym ZmKPC50 uzupełniono tylko o sprawy ze stosunków dotyczących ochrony patentów, wzorów i znaków towarowych, ale nie była to żadna zmiana, gdyż przedtem należały one do właściwości sądów okręgowych, zgodnie z art. 13 § 2 pkt 6 KPC30. Ponadto sądy okręgowe zastąpiono sądami wojewódzkimi.
17 Na mocy ustawy z 28.3.1958 r. o zmianie przepisów postępowania w sprawach cywilnych, Dz.U. Nr 18, poz. 75.
18 Zob. w tej kwestii K. Markiewicz, Właściwość… [w:] Ewolucja…, pod red. H. Doleckiego, K. Flagi-Gieruszyńskiej, op. cit., s. 231–232.
[/hidepost]