Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu zawarty w pozwie i jego skutki
[hidepost]
Złożenie przez powoda wniosku o ustanowienie dla niego adwokata lub radcy prawnego w pozwie nie jest wobec tego jednoznaczne z wstrzymaniem się przez przewodniczącego z podjęciem czynności, jakie mogą być podjęte w tym czasie, a które mają dopiero doprowadzić do możliwości nadania biegu postępowaniu co do rozpoznania sprawy. Odnosić się one będą właśnie do uzupełnienia braków formalnych pozwu. Jeśli natomiast bieg tego postępowania wiąże się z doręczeniem pozwu, to – jak się przyjmuje w nauce – w przypadku pisma procesowego nadawany jest mu bieg w momencie doręczenia jego odpisu stronie przeciwnej lub pozostałym uczestnikom postępowania31. W związku z tym za przeszkody w nadaniu biegu pismu uznaje się przede wszystkim te wadliwości, które z technicznego punktu widzenia uniemożliwiają jego prawidłowe i skuteczne doręczenie. Wiąże się to z naruszeniem takich braków formalnych, jak: oznaczenie imienia i nazwiska stron ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby, odpis pisma, załączników do niego czy też z prawidłowym zredagowaniem pisma, pozwalając uczestnikom postępowania na zorientowanie się, jakie wnioski i oświadczenia ono zawiera32.
Podsumowanie
Reasumując, należy stwierdzić, że wniesienie przez stronę pozwu wraz z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu nie stanowi podstawy do wstrzymania się przez przewodniczącego z podjęciem, na podstawie art. 130 § 1 KPC, czynności co do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia pozwu do chwili prawomocnego rozpoznania wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
Nie wiadomo również, jaka jest podstawa decyzji co do wezwania wnioskodawcy do uzupełnienia braków formalnych pisma – wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu złożonego przed wytoczeniem powództwa, i decyzji o zaniechaniu wezwania powoda do uzupełnienia braków formalnych pisma – pozwu zawierającego taki wniosek. Nie ma przy tym podstaw do wprowadzenia zróżnicowania braków formalnych pisma co do ich uzupełnienia poza podziałem na braki uniemożliwiające nadanie pismu biegu i na braki niepowodujące takiej niemożności (art. 130 § 1 zd. 1 i 2 KPC).
W końcu strona może przecież umocować adwokata lub radcę prawnego tylko do wytoczenia powództwa, który złoży w jej imieniu w pozwie wniosek o ustanowienie pełnomocnika, celem reprezentowania jej w dalszym postępowaniu. Należałoby wówczas wstrzymać postępowanie co do uzupełnienia braków formalnych pozwu, by – w razie decyzji o ustanowieniu pełnomocnika – wydać zarządzenie wzywające do uzupełnienia braków formalnych pozwu tego ostatniego pełnomocnika, chociaż nie ma z kolei w tym przedmiocie podstaw przy uregulowaniu wprowadzonym w art. 141 § 3 KPC.
SUMMARY
A request to assign an attorney by the court contained in the suit and its consequences
A request to assign an advocate or legal counsellor may be contained in the suit. At the same time, the first sentence of Art. 124 § 1 of the Code of Civil Procedure introduces an obligation to stay the proceedings if a request to assign an advocate or legal counsellor has been made in the suit or before the court was seized. The fact that the request to assign an attorney has been put forward in the suit does not mean that it is to be processed regardless of whether the suit has been filed correctly or not.
Therefore, before the request to appoint an advocate or a legal counsellor the presiding judge should summon the plaintiff to make up for any formal deficiencies of the suit since in that situation staying the proceedings by not setting the date for a hearing and delivering a copy of the suit to the defendant (Art. 206 § 1 of the Code of Civil Procedure) will differ from impossibility to process such a request further due to formal defects of the suit.
* Autor jest adiunktem w Katedrze Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Śląskiego, sędzią Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach.
1 W brzmieniu art. 117 KPC po zmianie dokonanej ustawą z 17.12.2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2010 r. Nr 7, poz. 45. Co do charakteru tych zmian zob. np. M. Sorysz, Ustanowienie dla strony pełnomocnika z urzędu oraz obowiązki pełnomocnika w postępowaniu cywilnym na tle nowelizacji KPC z 17.12.2009 r. – zagadnienia wybrane, MoP Nr 12/2010, s. 660–664; M. Kaczyński, Zmiany w pomocy prawnej z urzędu w sądowym postępowaniu cywilnym dokonane ustawą z 17.12.2009 r., Pal. Nr 7–8/2011, s. 96–106; M. Mamiński, Ustanowienie pełnomocnika z urzędu po nowelizacji KPC, MoP Nr 15/2010, s. 870–872.
2 Niezależnie od poglądów doktryny co do wszczęcia takiego postępowania przez powoda, z chwilą wytoczenia powództwa – wniesienia pozwu [zob. np. W. Broniewicz, Pozew i powództwo (analiza pojęć), PiP Nr 1–2/1976, s. 181–183; J. Jodłowski [w:] J. Jodłowski, Z. Resich, Postępowanie cywilne, Warszawa 1987, s. 316; J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2014, s. 300]; bądź też dopiero z chwilą podjęcia czynności przez sąd po złożeniu pozwu powodującego jedynie zainicjowanie postępowania (zob. K. Korzan, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004, s. 106–107); czy też poglądu co do wszczęcia procesu jako następstwa kilku czynności powoda i sądu pozostających ze sobą w związku; z zaznaczeniem wszczęcia procesu w sprawie w drodze czynności sądu (zob. W. Siedlecki [w:] W. Siedlecki, Z. Świeboda, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2003, s. 185–186) – o czym więcej w dalszej części opracowania.
[/hidepost]