Wnioski sądów polskich o wykonanie orzeczeń w sprawach karnych dotyczących kar o charakterze pieniężnym kierowane za granicę

(inne teksty tego autora)

[hidepost]

Z praktyki wynika, że prawidłowo sporządzony wniosek, wraz z odpowiednimi podpisami i pieczęciami, zgodnie z regułami opisanymi w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28.1.2002 r. w sprawie szczegółowych czynności sądów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karnego w stosunkach międzynarodowych⁵⁷ dla przekazywania wniosków sądów polskich, wraz z odpisem orzeczenia w formie przewidzianej do wysyłki za granicę⁵⁸ oraz dokumentem potwierdzającym prawidłowe doręczenie „stronom” postępowania dokumentów wszczynających postępowanie, co potwierdzi możliwość obrony swoich praw przez każdego z nich, wystarczy dla przekazania wniosku o uznanie i wykonanie orzeczenia na terytorium innego państwa. Oczywiście do wniosków i innych przekazywanych dokumentów należy załączyć ich tłumaczenie na język urzędowy państwa, do którego wniosek jest wysyłany.

Z uwagi na to, że dosyć duża liczba państw⁵⁹ do Konwencji przystąpiła, możliwe jest przekazywanie na jej podstawie wniosków do wielu państw. Generalnie Konwencja ta określa pomoc jako możliwie najszerszą, jednak jest ograniczona do spraw o przestępstwa, których ściganie należy, w chwili wystąpienia z wnioskiem do właściwości organów sądowych Strony wzywającej.

Pomocniczo, ze względu na państwa-strony⁶⁰, stosowana jest również w zakresie przekazywania wniosków o uznanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach karnych, Konwencja Wykonawcza do Układu z Schengen z 19.6.1990 r., nazywana także przez niektórych autorów Schengen II⁶¹. Jest istotna dla kwestii dotyczących uznawania orzeczeń, bowiem zawiera odrębny rozdział poświęcony „współpracy sądowej”. W porównaniu z Europejską Konwencją o pomocy wzajemnej w sprawach karnych, Shengen II wprowadza też szerszy zakres udzielania pomocy.

Jeżeli chodzi o wykonywanie orzeczeń, powołuje się ona tylko na art. 49 Konwencji, w którym wymienia, że wzajemna pomoc jest udzielana również w dostarczaniu dokumentów sądowych dotyczących wykonywania wyroku lub środka zabezpieczającego, nałożenia grzywny lub wypłaty kosztów postępowania.

Dodatkowo do Układu z Schengen należy wskazać następujące decyzje Rady:
- Decyzja Rady z 17.5.1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen;
- Decyzja Rady z 22.12.2004 r. w sprawie wprowadzenia w życie części dorobku Schengen przez Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
- Decyzja Rady z 27.11.2008 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Konfederacji Szwajcarskiej (2008/903/WE);
- Decyzja Rady z 13.12.2011 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Księstwie Liechtensteinu (2011/842/UE).

Ostatnia, wskazana powyżej Konwencja Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa z 8.11.1990 r.⁶² dotyczy natomiast konkretnie współpracy międzynarodowej w odniesieniu do wykonania nakazu konfiskaty narzędzi i dochodów znajdujących się na terytorium państwa wezwanego, wydanego przez sąd państwa wzywającego.

Postępowanie w sprawie uzyskania i wykonania nakazu konfiskaty podlega prawu strony wezwanej.

Do wykonania orzeczenia należy przesłać wniosek zawierający podstawowe dane: przedmiot i podstawę wniosku, tożsamość i w miarę możliwości obywatelstwo osoby, której dotyczy wniosek, oraz należy doń dołączyć: uwierzytelniony odpis nakazu konfiskaty, z wyjaśnieniem, na jakiej podstawie został wydany, jeżeli nie wynika to z samego nakazu; poświadczenie, że nakaz podlega zaskarżeniu w drodze zwykłych środków odwoławczych, w wypadku wybrania procedury przekształcenia oraz opis faktów, na które powołuje się państwo wydania nakazu, dostateczny dla umożliwienia stronie wezwanej uzyskania nakazu na podstawie jej prawa wewnętrznego⁶³.

Podsumowanie

Podsumowując, należy pamiętać, że niezależnie od tego, na podstawie jakiego aktu prawnomiędzynarodowego przekazujemy orzeczenia do uznania i wykonania w sprawach karnych, należy zwrócić uwagę na trudności związane z wykonaniem wyroku, nie tylko z uwagi na bezpośrednie naruszenie zasady suwerenności państwowej, ale również z uwagi na to, że orzeczenie zostało wydane przez organ sądowy powołany na innych zasadach niż odnośny organ sądowy państwa wezwanego, w wyniku postępowania o innych gwarancjach i z zastosowaniem innego porządku prawnego.

Współpraca w zakresie uznawania i wykonywania orzeczeń dotyczących świadczeń pieniężnych w sprawach karnych na poziomie Wspólnot Europejskiej przebiega w zasadzie bez większych zastrzeżeń. Stworzone są instrumenty prawne przejrzyście wskazujące warunki uznania orzeczeń, wymaganych dokumentów oraz, w większości państw członkowskich, także wykonania. Brak natomiast jest tak dobrze rozwiniętej współpracy sądowej w zakresie uznawania takich orzeczeń w krajach nie należących do Wspólnoty. W tym zakresie, jeżeli chodzi o wykonywanie wyroków karnych należy uwzględnić, czy istnieje porozumienie dwustronne podpisane przez Polskę. Należy również wziąć pod uwagę postanowienia szczegółowe zawarte w konwencjach.

[/hidepost]