Wykorzystanie Wikipedii w orzecznictwie sądowym
[hidepost]
68 Wyrok SA w Rzeszowie z 29.10.2014 r., III AUa 402/14, Legalis.
69 Por. m.in. wyrok SN z 9.2.2016 r., II UK 254/15, Legalis – „We wszystkich zgłoszonych przypadkach, w razie stwierdzenia nieprawidłowości, przewidziano natychmiastowe przywrócenie do pracy, jeżeli zainteresowani będą sobie tego życzyć, z uwzględnieniem nabytych w międzyczasie kwalifikacji (por. Protokół porozumienia zawartego przez Komisję Rządową i Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w G. z 31.8.1980 r., www.wikipedia.pl (…)”.
70 Zob. też M. Grochowski, Uchwały Sądu Najwyższego a jednolitość orzecznictwa. Droga do autopojetyczności systemu prawa? [w:] Jednolitość orzecznictwa. Standard–instrumenty–praktyka. Studia i Analizy Sądu Najwyższego. T. I, pod red. M. Grochowskiego, M. Raczkowskiego, S. Żółtka, Warszawa 2015, w którym autor zwraca uwagę na to, że wyrobienie poglądu co do rozstrzygnięcia konkretnego problemu to efekt demokratycznego rynku interpretacji prawa.
71 Sędziowie (i prawnicy w ogólności) są uczeni i szkoleni w powoływaniu autorytetów dla potwierdzenia swych twierdzeń – M.M. Stoddard, op. cit., s. 7.
72 Nawet na gruncie kultury prawnej case-law zauważa się, że sędziowie pomimo swojej istotnej władzy tworzenia prawa nie działają zupełnie dowolnie. Orzeczenie nie ma źródła w samym sobie czy w całkowicie arbitralnej decyzji sędziego, lecz powstaje na podstawie prawa. Stąd oczekuje się, że sędziowie będą posługiwać się autorytetami prawniczymi dla uzasadnienia swoich decyzji – M.M. Stoddard, op. cit., s. 6–7. Należy jednak pamiętać, że nawet źródła o tradycyjnym rodowodzie naukowym (m.in. słowniki) także mogą być niedoskonałe. Zob. E. Kubicka, A. Czalakowska, O definiowaniu i definicjach słownikowych z punktu widzenia wykładni językowej, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” Nr 4/2015, s. 104 i n. Pomimo tego, sądy korzystają z nich w zasadzie bezkrytycznie, traktując jak autorytet, nie zaś jak wskazówki, dokonując oceny ich wartości. Zob. E. Kubicka, K. Grec, W. Leszczak, M. Mitew, Wykorzystanie słowników w interpretacji prawniczej – implikacje praktyczne, „Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej” Nr 1/2015, s. 26–27 oraz A. Bielska-Brodziak, Z. Tobor, op. cit., s. 29.
73 M.M. Stoddard, op. cit., s. 40.
74 J.L. Wilson, op. cit., s. 897; M.M. Stoddard, op. cit., s. 7. Na marginesie można zwrócić uwagę na to, że powoływanie konkretnych autorów w uzasadnienia orzeczeń może prowadzić do ich faworyzowania, co w dalszej perspektywie przekłada się na formalny wzrost ich prestiżu (autorytetu) oraz większe zainteresowanie pracami autora mogące przynosić zysk ze sprzedaży jego dzieł.
75 F.L. Peoples, op. cit., s. 16.
76 Z drugiej strony, podnosi się, że być może sądy nie powinny powoływać Wikipedii również z tego powodu, iż społeczeństwo nie jest przygotowane na uznanie jej za autorytet – zob. N. Cohen, op. cit., s. C3.
77 Wyrok SO w Poznaniu z 7.9.2015 r., IV Ka 769/15, dostępny na: http://orzeczenia.ms.gov.pl/
78 Wyrok SO w Kaliszu z 6.5.2014 r., V U 279/14, dostępny na: http://orzeczenia.ms.gov.pl/
79 Wikipedia jest wygodnym narzędziem zwłaszcza z powodu znacznego obłożenia sądów sprawami przy małej ilości czasu na ich rozpoznanie – zob. K. Lee, Is Wikipedia A Reliable Legal Authority?, dostępny na: http://abovethelaw.com/2014/05/is-wikipedia-a-reliable-legal-authority/. O konieczności wyważenia sił i możliwości wobec potrzeb sprawowania wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do sporządzania uzasadnień zob. też I. Rzucidło-Grochowska, Brak obowiązku uzasadnienia i uzasadnienie skrócone a prawo do sądu, „Studia Prawnicze” Nr 4/2014, s. 64.
80 Aktualność treści Wikipedii dostrzegalna jest m.in. ujmowaniu w niej wyrażeń slangowych czy związanych z nowymi technologiami – zob. E. Volokh, op. cit. Na problem braku pełnej aktualności tradycyjnych słowników, odzwierciedlających stan języka w chwili ich powstawania, nie tylko w zakresie nowych, ale i dotychczas występujących w języku wyrażeń, zwrócono uwagę w artykule Z. Tobora, P. Żmigrodzkiego, A. Bielskiej-Brodziak, Co każdy prawnik o słownikach wiedzieć powinien, PS Nr 7–8/2008, s. 91.
81 O konwencji (i metodologii) jako podstawie autorytetu nauki por. Z. Bauman, To nie jest dziennik, Kraków 2012, s. 78–83.
82 F.L. Peoples, op. cit., s. 51; C.R. Sunstein, op. cit., s. 161.
83 J.L. Wilson, op. cit., s. 901.
84 N. Cohen, Courts turn to Wikipedia, but selectively, „New York Times” z 29.1.2007 r., s. C3.
85 F.L. Peoples, op. cit., s. 48.
86 J.L. Wilson, op. cit., s. 901.
87 F.L. Peoples, op. cit., s. 7.
88 W USA Wikipedia wykorzystywana jest także jako źródło wiedzy o prawie oraz służy do komentowania samej Wikipedii – zob. M.M. Stoddard, op. cit., s. 11–12.
89 J.L. Wilson, op. cit., s. 900, inspirowane książką: J. Surowiecki, The Wisdom of Crowds: Why the Many Are Smarter Than the Few and How Collective Wisdom Shapes Business, Economies, Societies and Nations, Nowy Jork 2004.
90 Wyrok SR w Gorzowie Wielkopolskim z 9.6.2016 r., VII W 158/16, dostępny na: http://orzeczenia.ms.gov.pl/
91 Wyrok WSA w Łodzi z 25.8.2015 r., I SA/Łd 824/15, Legalis.
92 Wyrok SA w Krakowie z 10.7.2013 r., III AUa 1516/12, Legalis.
93 Wyrok SA w Gdańsku z 8.9.2015 r., III AUa 489/15, Legalis.
94 N. Cohen, op. cit., s. C3.
95 D. Jemielniak, op. cit., s. 135, 145–147.
96 Zob. https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikipedia_in_judicial _opinions oraz https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikipedia_as_a_court_source (sprawdzono: 20.10.2016 r.).
97 J.L. Wilson, op. cit., s. 905.
98 N. Cohen, op. cit., s. C3. Podobnie NSA w wyroku z 14.1.2011 r., I GSK 1169/09, Legalis, stwierdzając, że: „Naczelny Sąd Administracyjny co do zasady nie kwestionuje możliwości posługiwania się danymi zamieszczanymi w Wikipedii, pod warunkiem, że nie stanowią one wyłącznej podstawy rozstrzygnięcia i znajdują oparcie w jeszcze innych (choćby pobocznych) dowodach”.
[/hidepost]