- Prawo karne
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(15)/2014, dodano 8 maja 2014.
Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych
[hidepost=1]
Nie można natomiast podzielić stanowczego stanowiska wyrażonego przez A. Marka8, zgodnie z którym nie istnieją przestępstwa, za które sąd może orzec środek karny z art. 41c KK. Pogląd ten nie spotkał się z aprobatą wśród przedstawicieli doktryny prawa karnego materialnego, którzy powszechnie uznają dopuszczalność orzekania tego środka karnego w sprawach karnych9.
Zgodnie z art. 41c § 2 KK, sąd może orzec zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych w razie skazania za przestępstwo popełnione
w związku z urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich. Co prawda, jak zauważa N. Kłączyńska10, „(…) w Kodeksie karnym nie ma przestępstw, które
w opisie czynu odwołują się bezpośrednio do gier hazardowych. Kilka takich przestępstw opisano w Kodeksie karnym skarbowym, jednak art. 41c KK nie znajdujedo nich zastosowania”, to jednak – jak słusznie wskazuje R. Stefański11 – „Art. 41c KK nie uzależnia orzeczenia tego zakazu od rodzaju przestępstwa, lecz wymaga,
by pozostawało ono w związku z urządzaniem lub udziałem w grach hazardowych. Nie chodzi o związek przyczynowy; urządzanie lub udział w grach hazardowych nie musi być przyczyną popełnienia przestępstwa. Wystarczający jest związek funkcjonalny. W grę może wchodzić zarówno popełnienie przestępstwa w celu zdobycia pieniędzy na dalszą grę, np. rozboju (art. 280 KK), jak i innego przestępstwa, np. z art. 157 § 1 KK, którego podłożem jest urządzanie lub udział w grach hazardowych”. M. Kulik12 podaje przykładowo, że: „Wchodzi tu zatem w grę na przykład oszustwo popełnione przy urządzaniu gry, podrobienie dokumentów składanych przy rejestracji ośrodka gry. Może w grę wchodzić także kradzież dokonana w związku z toczącą się grą przez osobę biorącą udział w jej urządzaniu.
Nie będzie jednak przestępstwem popełnionym w związku z urządzaniem gry kradzież dokonana w ośrodku gry przez pracownika podmiotu urządzającego grę,
o ile nie jest dokonana w związku z urządzaniem gry”. Z. Sienkiewicz13 wskazuje natomiast, że „Przestępstwo, o którym mowa w art. 41c § 2, musi być popełnione
w związku z urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich. (…) Wystarczy związek z całokształtem czynności należących do urządzania gier hazardowych
lub udziałem w nich. Nie chodzi tu zatem o związek przyczynowy. Urządzanie gier lub udział w grach hazardowych nie musi być przyczyną popełnienia przestępstwa. Wystarczający jest związek funkcjonalny”.
W świetle powyższych poglądów należy stwierdzić, że środek karny zakazu wstępu do ośrodków gier i udziału w grach hazardowych może zostać orzeczony przez sąd zawsze wtedy, gdy istnieje związek funkcjonalny pomiędzy popełnionym przestępstwem a urządzaniem gier hazardowych lub udziałem w nich,
co w obecnie obowiązującym stanie prawnym – poza przykładami przytoczonymi powyżej – wydaje się szczególnie uzasadnione w razie skazania za przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu urządzanie gier hazardowych, przestępstwo prania brudnych pieniędzy pochodzących z urządzania
lub udziału w grach hazardowych czy przestępstwo łapownictwa związane z urządzaniem lub udziałem w grach hazardowych.
Orzeczenie środka karnego ustanowionego w przepisach art. 39 pkt 2d i art. 41c KK ma charakter fakultatywny. To od decyzji sądu będzie zależało,
czy w danej sprawie zostanie orzeczony przedmiotowy środek karny. W szczególności sąd powinien rozważać zastosowanie tego środka karnego zawsze wtedy,
gdy sprawcą przestępstwa jest gracz, czy też osoba prowadząca bądź nadzorująca prowadzenie gier, zgodnie z ratio legis tej instytucji. Jak zauważa W. Wróbel14,
przy orzekaniu tego środka karnego „sąd powinien kierować się zarówno represyjnymi cechami tego środka, jak również jego funkcjami zabezpieczającymi
i prewencyjnymi zwłaszcza w stosunku do osób uzależnionych. W tym ostatnim zakresie w pewnym sensie może on pełnić funkcje probacyjne”.
Jeżeli sąd uzna za zasadne orzeczenie w wyroku środka karnego z art. 41c KK, w takim wypadku sąd orzeka zawsze równocześnie zakaz wstępu do ośrodków gier
i uczestnictwa w grach hazardowych. Innymi słowy, środek karny z art. 41c KK jest w sensie prawnym jednopostaciowy i sąd karny nie jest legitymowany do jego rozbicia na dwa niezależne zakazy15. Wniosek ten stanowi oczywiście następstwo użycia przez ustawodawcę funktora koniunkcji (spójnika) „i” w dyspozycji przepisu art. 41c § 2 KK16.
Konsekwencją orzeczenia omawianego środka karnego jest zakaz wstępu do ośrodków gier i udziału w grach hazardowych. Zakaz wstępu
do ośrodków gier polega na tym, że zabronione jest wejście do ośrodka gier17. Natomiast zakaz uczestnictwa w grach hazardowych polega na zakazie udziału w grach hazardowych.
Przy tym, jak zauważa W. Wróbel18: „Uczestnikiem będzie także osoba, która sama nie może uzyskać wygranej, ale jej zachowanie jest niezbędne do przeprowadzenia gry zgodnie z jej zasadami (np. krupier). Nie można jednak terminu »uczestnictwo w grze« definiować tak szeroko, że obejmuje ono wszelkie osoby ułatwiające
w sensie organizacyjnym przeprowadzenie gry czy odebranie nagród. Za uczestniczenie w grze hazardowej nie może być także uznana sama organizacja gry
i wyznaczenie jej reguł”.
Ośrodki gier hazardowych i gry hazardowe zostały zdefiniowane w przepisach art. 2 w zw. z art. 4 HazardU. Ośrodki gier to kasyno gry i salon gry bingo pieniężne. Natomiast grami hazardowymi są gry losowe, zakłady wzajemne, a także gry na automatach.
[/hidepost]