Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych
[hidepost=1]
Zakres przedmiotowy środka karnego zakazu wstępu do ośrodków gier oraz udziału w grach hazardowych
W doktrynie prawa karnego sporny stał się zakres przedmiotowy omawianego środka karnego. Jak wskazuje R. Stefański19: „Treść art. 41c § 2 KK nie daje jednoznacznej odpowiedzi, czy zakaz obejmuje wstęp do wszelkich ośrodków gier i uczestnictwa we wszelkich grach hazardowych, czy też jest możliwe ograniczenie jego zakresu do określonych ośrodków, np. kasyn gry lub salonów gry bingo albo do określonych gier, np. gry w karty black jacka, pokera lub baccarata. Przeciwko przyjęciu, że chodzi o zintegrowany zakaz obejmujący wszelkie ośrodki gier i wszelkie gry przemawia zastosowana technika legislacyjna. W art. 41c KK nie zaznaczono, że chodzi o zakaz wstępu do wszelkich ośrodków gier i uczestnictwa we wszelkich grach hazardowych. To oznacza, że nie jest obligatoryjne takie określanie zakresu przedmiotowego tego zakazu. Gdyby zamiarem ustawodawcy było objęcie tym zakazem wszelkich ośrodków i wszelkich gier hazardowych, wyraźnie by to zaznaczył, jak postąpił przy redagowaniu art. 42 § 2, 3 i 4 KK, w których wyraźnie zaznaczano, że chodzi o zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. (…) Brak dookreślenia, że chodzi o wszelkie lub określone ośrodki gier lub wszelkie lub określone gry hazardowe świadczy, że ustawodawca nie chciał wiązać sądu w żadnym kierunku, umożliwiając mu dostosowanie zakresu przedmiotowego do konkretnej sytuacji”. Pogląd ten spotkał się z aprobatą w doktrynie i został zaakceptowany m.in. przez M. Szewczyk20, N. Kłączyńską21 i W. Wróbla22.
Odmienne stanowisko zajmuje natomiast M. Kulik23 stwierdzając: „Wydaje się, że orzeczenie zakazu skutkuje zakazem wstępu do wszystkich ośrodków gier i zakazem uczestniczenia w jakiejkolwiek grze hazardowej. Użycie liczby mnogiej mogłoby co prawda uzasadniać odmienną interpretację. Można byłoby interpretować ten zwrot w taki sposób, że zakaz obejmuje udział w grach, ale nie w grze, a zatem skazany może uczestniczyć w jednej grze hazardowej w okresie trwania zakazu,
czy też że zakaz obejmuje wstęp do ośrodków gry, ale nie do jednego ośrodka. Interpretacja taka byłaby jednak nietrafna. Wydaje się, że użycie liczby mnogiej jest podyktowane względami językowymi. Orzeczenie zakazu oznacza dla skazanego niemożliwość wstępu do któregokolwiek z ośrodków gry i do uczestnictwa
w którejkolwiek z gier hazardowych”.
Bardziej przekonywujące jest drugie z prezentowanych stanowisk, chociaż za jego słusznością przemawiają nieco odmienne racje. Przede wszystkim zakres przedmiotowy środka karnego zakazu wstępu do ośrodków gier oraz udziału w grach hazardowych należy rozpatrywać przy uwzględnieniu dyspozycji przepisu
art. 41c § 1 KK, zgodnie z którym zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych. Tym samym zakaz ten rozciąga się na wszystkie pozostałe przypadki uczestnictwa w grach hazardowych i równocześnie obejmuje zakaz wstępu do wszystkich ośrodków gier. Wydaje się, że zastosowana przez ustawodawcę technika legislacyjna – niespotykana w innych przepisach regulujących środek karny w postaci
„zakazu” – jednoznacznie definiuje zakres przedmiotowy środka karnego z art. 41c KK, obejmując nim kompleksowo zakaz wstępu do wszystkich ośrodków gier
i zakaz udziału we wszystkich grach hazardowych. Za taką wykładnią przepisu art. 41c § 1 i 2 KK przemawia również ratio legis omawianej instytucji i wnioski płynące z wykładni teleologicznej, które powinny być uwzględniane w razie wątpliwości nasuwających się w toku wykładni językowej.
Niedopuszczalność orzeczenia środka karnego w postaci zakazu udziału w loteriach promocyjnych
W projekcie HazardU24 stwierdza się, że jedną z przyjmowanych w nim zmian – określonych jako podstawowe i systemowe – stało się „egzekwowanie zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych wobec osób skazanych za przestępstwo popełnione w związku z udziałem w grach hazardowych. Zakaz ten nie będzie obejmował uczestnictwa w loteriach promocyjnych”. Ustawodawca przewidział więc generalny i kompleksowy środek karny, obejmujący całość regulacji związanej z zakazem wstępu do ośrodków gier i uczestnictwem w grach hazardowych, z której wyraźnie wyłączył tylko jedną kategorię, a mianowicie loterie promocyjne. Przy tym konkluzja ta jest zupełnie oczywista przy uwzględnieniu motywów stojących u podstaw uchwalenia nowej ustawy regulującej problematykę hazardu25. Oczywiście wniosek ten byłby jeszcze bardziej przekonywujący, gdyby ustawodawca w sposób poprawny, we właściwej kolejności – tak jak uczynił to
w uzasadnieniu do projektu ustawy – ujął normę prawną przewidującą wyjątek jako następującą po normie prawnej przewidującej regułę, a więc zamieniłby kolejność przepisów zawartych w art. 41c KK. Z uwagi na rozbieżności, jakie wywołuje ta błędna regulacja w piśmiennictwie prawniczym, tym bardziej uzasadniony staje się wniosek de lege ferenda sformułowany w niniejszym opracowaniu pilnej nowelizacji powyższych przepisów, przywracający ich właściwą kolejność
i pozwalający na uniknięcie błędów w toku ich interpretacji26.
[/hidepost]