Zażalenie komornika sądowego na postanowienie sądu I instancji o obniżeniu opłaty egzekucyjnej
Zagadnienie legitymacji komornika sądowego do wniesienia zażalenia od postanowienia sądu rejonowego o obniżeniu opłaty egzekucyjnej, wydanego na podstawie art. 49 ust. 7–10 ustawy z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji1, jest rozstrzygane niejednolicie w praktyce egzekucyjnej. Przeprowadzona przez autora analiza przepisów KomSEgzU oraz orzecznictwa prowadzi do wniosku, że praktykę odrzucania przez sądy egzekucyjne zażalenia komornika sądowego od postanowienia sądu I instancji o obniżeniu opłaty egzekucyjnej w trybie art. 49 ust. 7–10 KomSEgzU, jako pochodzącego od podmiotu nielegitymowanego, należy ocenić jako błędną i pozbawioną podstawy prawnej.
[hidepost]
Stanowisko Trybunału Konstytucyjnego
Dodatkowe wątpliwości interpretacyjne powstały po wyroku TK z 29.1.2013 r.2, w którym Trybunał uznał, że art. 49 ust. 9 KomSEgzU w zw. z art. 7674 § 1 KPC jest zgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz nie jest niezgodny z art. 78 Konstytucji RP, a także, że art. 49 ust. 10 KomSEgzU jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 21 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Trybunał uznał, że o ewentualnej niekonstytucyjności art. 49 ust. 9 KomSEgzU nie świadczy brak możliwości zaskarżenia przez komornika postanowienia sądu obniżającego wysokość opłaty egzekucyjnej. Brak zażalenia w powyższym przedmiocie jest uzasadniony: po pierwsze, statusem komornika, który jest organem władzy publicznej oraz po drugie, statusem opłaty egzekucyjnej, która jest świadczeniem publicznoprawnym. Z pisemnych motywów wyroku TK wynika, że w postępowaniu o ustalenie wysokości opłaty egzekucyjnej komornik nie może równocześnie występować jako organ władzy publicznej, który pierwotnie wysokość tej opłaty ustalił i jako podmiot praw konstytucyjnych, któremu przysługiwałoby roszczenie utrzymania wysokości opłaty egzekucyjnej na poziomie przez siebie określonym. W ocenie TK, brak możliwości zaskarżenia przez komornika postanowienia sądu obniżającego wysokość opłaty egzekucyjnej jest zatem konsekwencją faktu, że komornik w tej sprawie występuje w charakterze organu władzy publicznej, zaś sąd występuje w charakterze organu kontrolującego jego działalność3.
Trybunał Konstytucyjny, podążając za uzasadnieniem wniosku Krajowej Rady Komorniczej o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów KomSEgzU o tzw. miarkowaniu opłaty, uznał zatem, że komornik nie może zaskarżyć postanowienia sądu w sprawie obniżenia wysokości opłaty egzekucyjnej i w dalszej kolejności ocenił, że rozwiązanie to nie jest niezgodne z Konstytucją RP. Jak się wydaje, uzasadnieniem dla zajętego stanowisko jest stwierdzenie, że z art. 7674 § 1 KPC w zw. z art. 49 ust. 9 KomSEgzU wynika, iż zażalenie na postanowienie sądu przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie, natomiast ustawodawca nie przewidział możliwości zaskarżenia postanowienia sądu w sprawie obniżenia wysokości opłaty egzekucyjnej.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Trzeba zauważyć, że kilka miesięcy po wyroku TK, Sąd Najwyższy rozpoznawał zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej dotyczące tego, czy od postanowienia sądu I instancji w sprawie o obniżenie opłaty egzekucyjnej (art. 49 ust. 7 KomSEgzU) przysługuje zażalenie stronom oraz komornikowi. Sąd Najwyższy w uchwale z 27.6.2013 r.4 przyjął, że na postanowienie sądu I instancji w przedmiocie obniżenia opłaty egzekucyjnej (art. 49 ust. 7 KomSEgzU) stronom przysługuje zażalenie oraz odmówił podjęcia uchwały w pozostałym zakresie. Mając na uwadze, że zagadnienie prawne musi mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, którą rozpoznaje sąd przedstawiający zagadnienie prawne, zaś w sprawie III CZP 32/13 wątpliwości Sądu Okręgowego powstały przy rozpoznawaniu zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego oddalające wniosek dłużnika o obniżenie opłaty egzekucyjnej, Sąd Najwyższy uznał, że kwestia legitymacji komornika do wniesienia zażalenia nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej przez Sąd Okręgowy sprawy, i odmówił podjęcia uchwały w tym zakresie.
Ocena stanowiska Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 29.1.2013 r. rozstrzygnął o zgodności z Konstytucją RP przepisów art. 49 ust. 9 KomSEgzU w zw. z art. 7674 § 1 KPC, przyjmując zarazem, że przepisy te nie wprowadzają możliwości zaskarżenia przez komornika sądowego postanowienia sądu obniżającego wysokość opłaty egzekucyjnej. Pomijając kwestię zgodności z Konstytucją RP bądź też nie, w omawianym przypadku powołanych przepisów KomSEgzU należy zgłosić wątpliwość, czy rzeczywiście w przypadku miarkowania opłaty przepisy nie dają komornikowi legitymacji do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu rejonowego o obniżeniu opłaty stosunkowej5. Przepis art. 49 ust. 9 KomSEgzU nie musi wprost wskazywać, że komornikowi przysługuje zażalenia na postanowienie sądu o obniżeniu wysokości opłaty. Do wniosku o obniżenie wysokości opłat stosunkowych z art. 49 ust. 1 i 2 KomSEgzU stosuje się odpowiednio przepisy art. 767–7674 KPC. Natomiast z art. 7674 § 1 KPC wynika, że zażalenie na postanowienie sądu przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie.
[/hidepost]