Spotkania z Ministrem

W dniu 17.1.  i 1.3.2012 r. odbyły się spotkania zarządu „Iustitii” z Ministrem Sprawiedliwości Jarosławem Gowinem.

W pierwszym spotkaniu udział wzięli Prezes Maciej Strączyński i wiceprezesi: Jolanta Korwin-Piotrowska oraz Łukasz Piebiak. Ministrem Sprawiedliwości towarzyszyli wiceminister Grzegorz Wałejko i Szef Gabinetu Politycznego Piotr Dardziński, a także asystowała aktualna rzeczniczka prasowa resortu sprawiedliwości.

Minister zadeklarował przekazanie zarządowi „Iustitii” projektu zmian KPK i zwrócił się o  opinię na temat tego projektu. Podkreśliliśmy, że pisemna konsultacja uważana jest przez nas za niewystarczającą. Kwestię, czy będzie możliwość ustosunkowania się do zmienionego projektu lub uwag zgłoszonych przez inne podmioty oraz wzięcia udziału w dalszych konsultacjach, Minister Jarosław Gowin pozostawił do decyzji wiceministra Michała Królikowskiego. Minister zwrócił się do przedstawicieli „Iustitii” o ustosunkowanie się do zamrożenia wynagrodzeń sędziów i planów zmiany przepisów dotyczących stanu spoczynku. Jeśli chodzi o pierwszy temat, Prezes Maciej Strączyński stanowczo stwierdził, że sędziowie będą podtrzymywali, iż podstawą ich wynagrodzeń musi być średnia krajowa w gospodarce narodowej, zaś system mnożnikowy ma oparcie w wieloletnim stosowaniu. Podkreślił, że sędziowie nie mają zaufania do polityków i przewidują, że odstępstwo w 2012 r. od waloryzacji wynagrodzeń pociągnie za sobą tożsamą sytuację w latach kolejnych. Minister skonstatował, że co do „odmrożenia” wynagrodzeń nie widzi pola do dialogu, tym bardziej, że decyzję władzy wykonawczej i ustawodawczej o zamrożeniu wynagrodzeń sędziów rozumie i nie ma co do niej wątpliwości. Kończąc omawianie problematyki wynagrodzeń zapytaliśmy Ministra, czy dostrzega potrzebę zmiany mnożników. Minister oświadczył, że już zauważył niewspółmierność w obciążeniach i zarobkach pomiędzy sędziami sądów rejonowych i apelacyjnych, nawet przy uwzględnieniu faktu trudniejszych spraw do osądzenia w sądach apelacyjnych. W tej kwestii Minister potwierdził dwukrotnie, że widzi problem i jest gotów do rozmów. Stwierdziliśmy, że zmniejszenie nadmiernych różnic między zarobkami sędziów uważamy za niezbędne, z korzyścią dla najniższych szczebli.

Co do stanu spoczynku Minister zadeklarował, że będzie konsekwentnie bronił stanu spoczynku, jak również jego wysokości wynoszącej 75% wynagrodzenia. Stwierdził, że prowadzone są i będą prace związane z podniesieniem wieku emerytalnego do 67 lat oraz zniesienia możliwości wcześniejszego przechodzenia na emerytury, w tym w stan spoczynku. Jednak powinny one być wprowadzane z zachowaniem zasady nienaruszania praw nabytych i, co do zasady, nie powinny dotyczyć sędziów pozostających obecnie w służbie. Będą się wiązały z ogólnym podniesieniem wieku emerytalnego.

Dość stanowczo sprzeciwiliśmy się projektowi zniesienia 121 sądów. Wskazaliśmy na zakazy konstytucyjne, podkreślając, że teoretycznie przy skrajnej interpretacji można byłoby w Polsce „znieść” wszystkie sądy poza jednym rejonowym, jednym okręgowym i jednym apelacyjnym. Wskazaliśmy też na szereg błędów w projekcie rozporządzenia, nie negując, że istnieją w Polsce jednostki sądownictwa zbyt małe, ale na pewno nie jest ich aż 121.

Minister Jarosław Gowin zapowiedział, że chce spotykać się z nami regularnie. Skomplementował nas stwierdzając, że pierwszy raz spotyka się z sędziami tak dalekimi od konformizmu. Mamy więc nadzieję, że sędziowie, którzy nie uważają się za konformistów, a jeszcze w „Iustitii” nie są, wyciągną z tego wniosek.

W spotkaniu, które miało miejsce 1.3.2012 r. „Iustitię” reprezentowali wszyscy członkowie zarządu, poza niemogącymi przybyć Łukaszem Piebiakiem i Jolantą Korwin-Piotrowską. Z Ministrem Sprawiedliwości na spotkanie przybyli wiceministrowie Grzegorz Wałejko i Michał Królikowski. W sprawie procedury karnej – podkreśliliśmy, że obecny projekt Komisji Kodyfikacyjnej, która przedtem odrzuciła nasz projekt niemal w całości, jest podobny do naszego projektu, ale idzie nie dość daleko, aby zapewnić usprawnienie postępowania. Zaznaczyliśmy, że współpraca polegająca na tym, iż będziemy pisali opinie o kolejnych wersjach zmian KPK, które będą następnie trafiały do głębokich szuflad Komisji, nie interesuje nas, gdyż jest to praca bezproduktywna. Sens ma tylko współpraca polegająca na stałym udziale sędziów w tworzeniu aktu prawnego. Minister zapowiedział zamiar dalszych spotkań. W sprawach określonych przez PrUSP Minister wyraził pogląd, że przede wszystkim zbyt długo trwa powoływanie sędziów. Tu zgodziliśmy się w pełni, że konieczne są zmiany przyspieszające tę procedurę. Zaznaczyliśmy jednak, że Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury nie zdoła dostarczyć odpowiedniej ilości kadr i potrzebne są kandydatury z zewnątrz, i ponadto znane nam są też problemy związane z powoływaniem na stanowiska sędziowskie osób, których umiejętności orzeczniczych i predyspozycji do zawodu nie można było sprawdzić, a decyzje o powołaniu są przecież nieodwołalne. Minister powiedział, że w opracowaniu (wstępnym) są projekty ustanowienia tzw. sędziego na próbę – powoływania go za pierwszym razem na czas określony, jak dawniej asesora, a potem na stałe.

Konsekwentnie wracaliśmy do tematu wynagrodzeń, zapowiadając, że oczekujemy rozmów na temat „mapy drogowej” – dojścia do właściwej wysokości współczynników w określonym, rozsądnym czasie, choć niekoniecznie natychmiast. Minister oświadczył, że co do tej kwestii, omówi ją z innymi członkami rządu.

(ISI, BP)