Iran 2014
Hidżab
Na linii Baku – Teheran, w samolocie narodowych linii azerskich już nie ma piwa, którym mnie parę godzin temu częstowano, gdy leciałem z Pragi. Nie ma też tłoku, ale wszystko wygląda tak jak zazwyczaj, znudzeni pasażerowie czekają na lądowanie. Nagle, gdy samolot spokojnie przemieszcza się po płycie teherańskiego lotniska, zaczyna się wielkie poruszenie, wszystkie kobiety zakładają chusty. Jeszcze za czasów Rezy Pahlawiego pojawienie się w miejscu publicznym w hidżabie było zakazane, a alkohol powszechnie dostępny. W 1979 r. doszło do przewrotu, którego głównym autorem był ajatollah Ruhollah Chomeini, i zmiany zasad. Alkohol stał się nielegalny (kara chłosty), a na kobiety nałożono obowiązek noszenia w miejscach publicznych hidżabu, chusty zakrywającej włosy i szyję. Obecnie obowiązek ten nie oznacza szczególnej powściągliwości w ubiorze młodych Iranek, nie mówiąc o makijażu. Co więcej, w irańskich dużych miastach zjawiskiem powszechnym jest widok kobiet w spodniach i swobodnie narzuconych hidżabach. Jako, że byłem goszczony w irańskich domach, mogłem zauważyć, że tam kobiety cieszą się pełną swobodą ubioru. Nie stanowią natomiast nagminnego widoku na irańskich ulicach kobiety w burkach. Burka jest to szata okrywająca całe ciało, w tym twarz, a co więcej zasłaniająca oczy siatką. Kobiety tak ubrane widywałem w miejscach kultu religijnego, głównie w Maszhadzie. Przyjechały z pielgrzymami z sąsiedniego Afganistanu, w którym burki rozpowszechnili Talibowie. Od burek należy odróżnić nikaby. Są to stroje zakrywające ciało, w tym twarz z wyjątkiem oczu, na które niekiedy zakłada się ruchomą zasłonę. Kobiet w nikabach nie widziałem wiele, spotykałem je również w Maszhadzie, ale pamiętam je z krajów arabskich, głównie z Jordanii. Jeszcze innym strojem jest czador, który po hidżabach, jest w Iranie najpopularniejszy. Nie jest on tak ciężki i radykalny jak burka czy nikab, okrywa ciało od stóp do głowy, ale pozostawia odsłoniętą twarz.
Zoroastrańskie wieże milczenia, Jazd
Terroryzm
Około drugiej w nocy przy granicy z Beludżystanem żołnierze zatrzymują mój autobus. Następnie znika on w wojskowych koszarach. Pytam, co się stało? Kontrola. Kogoś szukają. W Beludżystanie trwają walki z separatystami. Niedawno porwano irańskich żołnierzy.Iran nie jest państwem jednolitym narodowościowo. Tylko 65% mieszkańców stanowią Irańczycy. W Iranie mieszka więcej Azerów, niż w samym Azerbejdżanie. Inni to Kurdowie, Lurowie, Beludżowie, Arabowie [należy pamiętać, że Irańczycy to nie Arabowie, ich języki i kultura znacznie się od siebie różnią, arabski, to język semicki (afroazjatycki), a farsi indoirański (indoeuropejski). Nie tylko dążenia separatystyczne dotykają Iran. Również terroryzm o podłożu religijnym. Znakomita większość mieszkańców Iranu to szyici. Zresztą Iran stanowi teokratyczne państwo szyickie. Szyizm jest jednym z trzech odmian islamu (obok powszechnego sunnizmu i rzadko występującego, egalitarnego i fundamentalistycznego charydżyzmu). Szyici, w konfrontacji z sunnitami, stanowią mniejszość w islamskim świecie i w przeszłości byli przez nich prześladowani. Pamiętają o tym, stąd powszechnie oddawana cześć męczennikom, w tym Imamowi Rezie. Ostatnie lata nie ustępują dalekiej przeszłości. W 1994 r. podczas modlitwy w meczecie Imama Rezy w Maszhadzie zamachowiec zabija 25 osób. W 2008 r. podczas zamachu w Sziraz w meczecie Hosseynieh Seyed al-Shohada ginie 12 modlących się, a 202 osoby zostają ranne. Rok później znowu płynie szyicka krew, 25 osób ponosi śmierć w wybuchu bomby w meczecie w Zahedanie.