Diagnoza wiedzy prawnej Polaków
[hidepost]
Na zakończenie zapytaliśmy badanych o ich osobiste zapotrzebowanie na pomoc prawną i preferencje w tym zakresie. Co trzeci badany w ogóle nie ma takiej potrzeby (32%). Ale też identyczny odsetek deklaruje taką potrzebę minimum raz w roku lub częściej (Ryc. 13).
Ryc. 13. Jak często zdarzają Ci się sytuacje, w których przydałaby Ci się pomoc prawna?
W przypadku zapotrzebowania na pomoc prawną związaną ze sprawą sądową (Ryc. 14) badani najchętniej szukaliby pomocy u adwokata (72%) lub radcy prawego (48%). Ale też nie wykluczają mniej profesjonalnych źródeł informacji jak Internet (22%). Spójny jest z tym pogląd na temat uprawnień do udzielania porad prawnych. Było to pytanie, gdzie badani mogli zaznaczyć kilka wskazań. Jak widać na wykresie (Ryc. 15), wśród badanych panuje dość wysokie przyzwolenie nie tylko na wysoce wykwalifikowanych profesjonalistów (70%). Dopuszczają, by taką rolę mogła pełnić każda osoba która ukończyła studia prawnicze (39%), studenci wydziału prawa (12%), a nawet każda osoba, która uważa, że zna się na prawie (8%).
Ryc. 14. Wyobraź sobie, że czeka Cię sprawa w sądzie. Do kogo zwrócisz się o pomoc prawną gdyby czekała Cię sprawa w sądzie?
Ryc. 15. Kto Twoi zdaniem powinien mieć w Polsce prawo do udzielania porad prawnych?
Podsumowując, konsekwentnie proponujemy przyjrzeć się zaprezentowanym faktom bez pochopnych ocen. Zastanówmy się, czy rzeczywiście stan wiedzy prawnej Polaków jest na bardzo niskim poziomie w stosunku do deklarowanego zapotrzebowania na pomoc prawną? A jeśli tak, to które obszary wymagają poprawy? I co można zrobić, by świadomość prawną wśród Polaków zwiększyć? Może nie od razu trzeba zmieniać system szkolnictwa? Być może na początek wystarczą podstawowe materiały informacyjne na terenie sądów?
SUMMARY
A diagnosis of the legal knowledge of Poles
It is hard to ward off an impression that the discussions concerning legal awareness are frequently in the atmosphere of distress and mutual blaming for the existing state of affairs. We suggest we cut ourselves off that practice and start anew. As a point of departure we propose a diagnosis of legal awareness of the Poles. Let us look at hard facts, without wishful thinking, without lamenting the condition of the society or other defensive responses. This article shall present the results of the nationwide survey carried out at the initiative of the Quarterly published by the Iustitia Association of Polish Judges and the Silesian Chapter of the Association by the research agency Maison&Partners in collaboration with the Warsaw Enterprise Institute.
* Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
** Panel Ariadna.
[/hidepost]