Dorozumiany wybór prawa w trakcie procesu – glosa
[hidepost]
* Sędzia Sądu Rejonowego w Chorzowie, WPiA Uniwersytet Śląski.
1 Dalej jako: Konwencja rzymska.
2 Por. wcześniejsze orzeczenia zapadłe na tle ustawy z 12.11.1965 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.; dalej jako: PrPrywM65): wyrok SN z 8.1.2003 r. (II CKN 1077/00, Legalis) z glosą M. Zachariasiewicza, Ł. Żarnowca, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego”, T. 1/2007, s. 153; wyrok SN z 17.10.2008 r., I CSK 105/08, OSNC Nr 11/2009, poz. 153; wyrok SA w Poznaniu z 24.1.2006 r., I ACa 795/05, OSA Nr 5/2007, poz. 15, z glosą M. Pilicha, Dopuszczalność „milczącej” zgody na wybór statutu kontraktowego w toku procesu. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 24.1.2006 r., I ACa 795/05, „Studia Iuridica” Nr 49/2008, s. 293.
3 Zob. m.in. Sprawozdanie M. Giuliano, P. Lagarde’a dotyczące Konwencji rzymskiej z 19.6.1980 r. o prawie właściwym dla zobowiązań umownych, Dz.Urz. C Nr 282 z 31.10.1980, s. 1 i n., uwagi do art. 3, pkt 1. Autorzy sprawozdania przedstawiają stan legislacji i orzecznictwa w państwach członkowskich w okresie poprzedzającym ratyfikację Konwencji.
4 Ch. von Bar, P. Mankowski, Internationales Privatrecht, Band I, Allgemeine Lehren, München 2003, s. 592 i n.
5 Co do pojęcia jurysdykcji jako kompetencji sądu danego państwa do rozstrzygania sporu por. szczegółowo: K. Weitz, Jurysdykcja krajowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005, s. 39 i n.; T. Ereciński [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. 5. Międzynarodowe postępowanie cywilne, Sąd polubowny (arbitrażowy), pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2012, s. 43 i n.
6 Tak wyraźnie: T. Ereciński [w:] op. cit., s. 520, jak również, w konsekwencji: M. Pazdan, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012, s. 83. Por. także: W. Popiołek, M. Zachariasiewicz, Application of Foreign Law by Judicial Authorities [w:] C. Esplugues, J. Iglesias, G. Palao (red.), Application of Foreign Law, München 2011, s. 281.
7 W szczególności trafnie: wyrok SN z 9.5.2007 r., II CSK 60/07, OSNC Nr 5/2008, poz. 53. Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że sąd II instancji stosuje prawo obce niezależnie
od podniesienia tej kwestii po raz pierwszy w apelacji. Nie jest również wymagane wykazanie przez stronę skarżącą treści prawa obcego.
8 M. Pazdan, Prawo prywatne…, op. cit., s. 82; T. Ereciński [w:] op. cit., s. 520 i n.; W. Popiołek, M. Zachariasiewicz, Application of Foreign Law…, op. cit., s. 279.
9 M. Pazdan, Prawo prywatne…, op. cit., s. 82.
10 Ibidem, s. 159 i n.
11 M.A. Zachariasiewicz, Dorozumiany wybór prawa, „Przegląd Stosunków Międzynarodowych” Nr 3/1976, s. 103.
12 Ch. von Bar, P. Mankowski, op. cit., s. 599.
13 Z reguły będzie to norma operująca łącznikiem obiektywnym. Zob. szczegółowo: M. Pazdan, Materialnoprawne wskazanie a kolizyjnoprawny wybór prawa, „Problemy Prawne Handlu Zagranicznego”, T. 18/1995, s. 106 i n.
14 Poglądy doktryny w tej kwestii przedstawiają M. Zachariasiewicz, Ł. Żarnowiec, Dorozumiany wybór prawa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 8.1.2003 r., II CKN 1077/00, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” T. 1/2007, s. 159 i n. Na tle wcześniejszego stanu prawnego por. także: M.A. Zachariasiewicz, Dorozumiany wybór…, op. cit., s. 103 i n. Zob. także:
W. Popiołek, W sprawie ograniczeń kolizyjnoprawnego wyboru prawa w polskiej ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym [w:] Rozprawy z polskiego i europejskiego prawa prywatnego, Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Józefowi Skąpskiemu, Kraków 1994, s. 351 i n.
15 Por. M. Zachariasiewicz, Ł. Żarnowiec, Dorozumiany wybór prawa…, op. cit., s. 161 z przykładami z piśmiennictwa.
16 Ch. von Bar, P. Mankowski, op. cit., s. 600.
17 Na tle stanu prawnego opartego na Konwencji rzymskiej: Sprawozdanie M. Giuliano, P. Lagarde’a, op. cit., uwagi do art. 3, pkt 3; M. Pazdan, Prawo prywatne…, op. cit., s. 156;
B. von Hoffmann, K. Thorn, Internationales Privatrecht, München 2007, § 10, nb. 32, s. 435. W odniesieniu do powielającego treść art. 3 ust. 1 Konwencji art. 27 ust. 1 niemieckiej ustawy EBGB zob.
Ch. von Bar, P. Mankowski, op. cit., s. 604.
[/hidepost]