Jawność oświadczeń majątkowych sędziów z perspektywy europejskiej
[hidepost]
Publicity of assets declarations of judges from the European perspective
The article evaluates the draft of a new Polish legal regulation connected with filing assets declarations by judges. The evaluation is carried out from the viewpoint of European standards of both the Council of Europe and the European Union, leaving aside the Polish constitutional perspective.
Key words: assets declarations, judges, GRECO, Council of Europe
* Adiunkt na WPiA Uniwersytetu Śląskiego.
** Doktorant na WPiA Uniwersytetu Śląskiego.
1 Zob.: https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/decyzje-rzadu/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-skardze-na-naruszenie-prawa-strony-do-0.html; dalej jako: projekt ustawy.
2 T. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 133 ze zm.; dalej jako: PrUSP.
3 T. jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1167.
4 Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygoto-wawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych in-nych ustaw, s. 6, 7, dostępne na: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349500/12349501/dokument241530.pdf
5 Uwagi zgłaszane przez Prezesów Sądów Apelacyjnych i organizacje sędziowskie w ramach konsultacji publicznych projektu ustawy do-stępne są na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12284705/katalog/12349473#12349473
6 Zob. Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, opinia do projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, Warszawa, 9.5.2016 r., DL-I-410-9/15/42, dostępne na: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349473/12349476/dokument225305.pdf
7 Zob. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349467/12349470/dokument219035.pdf
8 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana), Dz.Urz. C Nr 326 z 26.10.2012 r., s. 47–390.
9 Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej, Dz.Urz. Nr C Nr 326 z 26.10.2012 r.; dalej jako: TUE.
10 Raport Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka Rady Europy) na temat rządów prawa z 2011 r. podjął próbę wyliczenia elementów składowych zasady państwa prawa. Składa się na nią m.in. wykonywanie orzeczeń sądowych oraz do-stęp do wymiaru sprawiedliwości przed niezależnymi i bezstronnymi sądami, w tym kontroli sądowej aktów administracyjnych. Co ciekawe, raport postuluje w zakresie treściowym zasady państwa prawa zapewnienie przez państwa Rady Europy pewnego stopnia niezależności prokuratury od władzy wykonawczej, tak aby organy prokuratury działały na podstawie prawa, a nie wytycznych politycznych. Zob. Report on the rule of law – Adopted by the Venice Commission at its 86th plenary session (Venice, 25–26 March 2011), CDL-AD(2011)003rev-e, zob.: http://www.venice.coe.int/webforms/documents/?pdf=CDL-AD(2011)003rev-e
11 Dane na podstawie uzasadnienia pierwszej wersji projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasad-nionej zwłoki oraz niektórych innych ustaw, s. 12, zob. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349467/12349468/dokument218466.pdf
12 Dz.Urz. C Nr 326 z 26.10.2012 r., s. 391.
13 Dz.Urz. L Nr 281 z 23.11.1995 r., s. 31–50.
14 Dz.U. L 119 z 4.5.2016 r., s. 1–88.
15 Dz.U. L 119 z 4.5.2016 r., s. 89–131.
16 Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r., Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284; dalej jako: EKPCz.
17 Zob.: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12284705/katalog/12349473 #12349473
18 Wyrok ETPCz z 22.12.2004 r. w sprawie Merger i Cros przeciwko Francji, skarga nr 68864/01, § 46; wszystkie orzeczenia ETPCz do-stępne na: http://hudoc.echr.coe.int
19 Wyrok ETPCz z 6.9.1978 r., w sprawie Klass i inni przeciwko Niemcom (sprawa nr 5029/71), § 42.
20 Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygoto-wawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oraz niektórych in-nych ustaw, s. 7, zob.: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349500/12349501/dokument241530.pdf
21 Zob.: https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/decyzje-rzadu/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-skardze-na-naruszenie-prawa-strony-do-0.html
22 Zob.: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349467/12349468/dokument218466.pdf
23 Zob.: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349467/12349468/dokument218466.pdf, s. 4.
24 Omówienie uwag zgłoszonych podczas konsultacji publicznych, s. 13–14, zob.: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12284705/12349500/12349501/dokument241532.pdf
25 SK 7/05, OTK-A Nr 11/2005, poz. 129.
26 Fourth Evaluation Round. Corruption prevention in respect of members of parliament, judges and prosecutors, Evaluation Report Poland. Adopted by GRECO at its 57th Plenary Meeting (Strasbourg, 15–19 October 2012), Greco Eval IV Rep (2012) 4E, zob.: https://www.coe.int/t/dghl/monitoring/greco/evaluations/round4/Eval%20IV/GrecoEval4(2012)4_Poland_EN.pdf
[/hidepost]