Królowie życia w prokuraturze dobrej zmiany
- streszczenie raportu
Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia”, niemalże od początku swojego powstania monitoruje działalność prokuratury, po dokonaniu na początku 2016 r. jej quasi-reformy, sprowadzającej się w istocie wyłącznie do zmian kadrowych, mających na celu obsadzenie stanowisk funkcyjnych oraz stanowisk służbowych w jednostkach wyższego szczebla przez osoby zaufane, gwarantujące swoją spolegliwą postawą to, by przebieg prowadzonych postępowań przygotowawczych pozostający w zainteresowaniu kierownictwa prokuratury był zgodny z jej oczekiwaniami.
W czerwcu 2018 r. upubliczniony został przez Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia” raport pt. „Dobra zmiana w prokuraturze”, który przedstawiał stan prokuratury po 2-letnim okresie jej funkcjonowania w strukturze władzy wykonawczej, a przede wszystkim prezentował charakter i rozmiar przebudowy kadrowej, jej cel oraz wynikające z tego konsekwencje, zarówno dla samej instytucji, jak i społeczeństwa oraz omówiono w nim pogarszające się wyniki statysztyczne. Raport stał się wielkim sukcesem Stowarzyszenia, mimo że jego przygotowanie łączyło się z wieloma trudnościami, w tym pozyskiwaniem danych oraz informacji, a także dużym nakładem pracy.
W tym roku Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex Super Omnia” zdecydowało o kontynuowaniu oceny funkcjonowania tzw. „dobrej zmiany w prokuraturze”. W efekcie powstał kolejny dokument zatytułowany: „Królowie życia w prokuraturze dobrej zmiany”, który przedstawia negatywne konsekwencje działalności prokuratury w sferze realizacji przez nią merytorycznych zadań, jak również ujawnia szereg patologicznych wręcz sytuacji związanych głównie z polityką kadrową stanowiącą fundament pseudoreformy prokuratury.
Analiza wyników statystycznych pracy prokuratury w 2018 r. pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków:
• ilość spraw zarejestrowanych w prokuraturze w 2018 r. zbliżyła się do poziomu z 2014 r.; z liczby 1 081 358 spraw – 1 067 764 z nich, stanowiących 98,7% łącznego wpływu zarejestrowano w prokuraturach rejonowych (jednostki najniższego szczebla), co spowodowało zwiększenie wpływu na tym szczeblu prokuratury o 89 257 spraw w stosunku do 2017 r.;
• w 2018 r. po raz kolejny w okresie funkcjonowania tzw. nowoczesnej prokuratury zakończono mniej spraw niż ich wpłynęło i liczba spraw pozostałych do załatwienia z poprzedniego roku w dalszym ciągu wzrasta;
• rośnie liczba spraw, w których czas postępowania przygotowawczego trwa dłużej niż 6 miesięcy do roku, powyżej roku do 2 lat, powyżej 2 do 5 lat oraz powyżej 5 lat, liczba spraw długotrwałych wzrosła o około 250 – 260%, przy porównywalnym ich wpływie;
• analiza danych wskazuje, że liczba osób, wobec których stosowano tymczasowe aresztowanie najdłużej, w stosunku do 2014 r. (tj. sprzed tzw. reformy prokuratury) wzrosła o 175% w przypadku aresztu przekraczającego 1 rok i o 142% w przypadku aresztu przekraczającego 2 lata;
• w 2018 r. zawieszono największą od 2013 r. ilość spraw; tak jak i największa od wielu lat jest ilość spraw pozostających w zawieszeniu;
• nie odnotowano również znaczącej poprawy w zakresie skarg na przewlekłość postępowania przygotowawczego;
• odnotowano sukcesywny spadek liczby spraw osądzonych przez sądy, w tym z udziałem prokuratora; w 2018 r. statystycznie w skali kraju prokurator wziął udział w osądzeniu 308% spraw;
• prokuratura w 2018 r. wykazała się największą od lat aktywnością w zakresie kierowania do sądu wniosków o wydanie europejskiego nakazu aresztowania i sądy znaczącą ich część uwzględniły, natomiast ilość zrealizowanych wniosków przez państwa Unii Europejskiej jest najmniejsza od wielu lat: czyżby przyczyną takiej sytuacji były zastrzeżenia co do stanu praworządności w Polsce?