Podpisanie Porozumienia Okrągłego Stołu

Dnia 14.1.2014 r. w Sądzie Najwyższym odbyło się spotkanie podsumowujące cykl działań, przeprowadzanych pod nazwą „Okrągły Stół dla  Sądownictwa”,
które swym patronatem zaszczycił Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego Stanisław Dąbrowski. Wydarzenie to zatem w sposób szczególny wpisało się w czas żałoby
po człowieku, który odważnie odpowiedział na wezwanie środowiska sędziowskiego dotyczące podjęcia prac nad przemyślanym modelem wymiaru sprawiedliwości.

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP wystąpiły z inicjatywą zwołania okrągłego stołu
z udziałem przedstawicieli wszystkich władz oraz środowisk prawniczych, którego celem miała być rzetelna debata o kształcie polskiego wymiaru sprawiedliwości oraz systemu ochrony prawa. Podobne apele wystosowały zgromadzenia kilkudziesięciu sądów okręgowych i apelacyjnych oraz Ogólnopolskie Zebrania Przedstawicieli Sądów Okręgowych i Apelacyjnych.

W wyniku podjętych prac, Stowarzyszenie SSP „Iustitia” przystąpiło do realizacji projektu pod nazwą „Okrągły  Stół dla Sądownictwa”, poświęconego pozycji władzy sądowniczej w Polsce. Jego założeniem było przygotowanie, przy udziale przedstawicieli środowisk prawniczych, nauki, władz publicznych oraz organizacji pozarządowych, całościowej koncepcji tego, jak powinna funkcjonować władza sądownicza w Polsce. Konieczność prac dostrzegano wówczas w związku
z wchodzącymi w życie zmianami PrUSP oraz innych pojawiających się planów władzy wykonawczej w odniesieniu do władzy sądowniczej.

Zaplanowane i przeprowadzone zostały cztery debaty z udziałem przedstawicieli samorządów zawodów prawniczych, związków zawodowych, organizacji pozarządowych, jak i reprezentantów KRS, Sejmu, Ministerstwa Sprawiedliwości, świata nauki. Na ich kanwie opracowano Dokument Porozumienia z postulatami formułowanymi już uprzednio przez „Iustitę”, dotyczącymi organizacji sądownictwa adekwatnie do postanowień Konstytucji RP. Poparło je wielu uczestników. Jednocześnie Stowarzyszenie SSP „Iustitia” zaproponowało możliwość alternatywnego stanowiska przez poparcie Apelu o Komisję Kodyfikacyjną ds. Wymiaru Sprawiedliwości, który podpisali niemal wszyscy.

Trzecią formułą, jaka pojawiła się jako pomysł rezultatu, wynikający z naszego projektu, był powrót do koncepcji Konfederacji środowisk związanych z wymiarem sprawiedliwości. Doktor Paweł Skuczyński (Uniwersytet Warszawski, fundacja Instytut Etyki Prawniczej) w swym wystąpieniu pt. „Dialog społeczny w sądownictwie i zawodach prawniczych”, przedstawił tradycje konfederacji zawodów oraz ideę platformy, służącej wymianie stanowisk samorządów, stowarzyszeń i innych organizacji związanych z wymiarem sprawiedliwości. Należy zauważyć, że ta formuła sprzyjałaby kontynuacji rozpoczętej debaty nad wymiarem sprawiedliwości
i Stowarzyszenie „Iustitia” będzie podejmować dalsze działania zmierzające do realizacji tej idei.

Doktor Paweł Skuczyński w trakcie drugiej debaty Okrągłego Stołu dla Sądownictwa poddał myśl, którą rozwinął w ww. referacie. Pojawiło się bowiem wówczas pytanie – jakie mamy oczekiwanie w związku z realizacją tego pomysłu. Powstało ono na tle wątpliwości, czy przeprowadzona dyskusja może mieć wpływ
na wprowadzenie zmian w obszarze wymiaru sprawiedliwości, gdyż doświadczenie wskazuje, że głos społeczny nie ma takiego oddziaływania. Ponadto, doświadczenie z debat naszego Okrągłego Stołu pokazało, że materia i złożoność jego zagadnień wymaga pogłębionego opracowania, by osiągnąć niewątpliwie oczekiwaną cechę stabilności modelu. Dokument Porozumienia pozwolił zatem uchwycić pewien moment stanu wymiaru sprawiedliwości i oczekiwań,
jakie przy tym się pojawiają.