- Prawo ustrojowe
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 3(25)/2016, dodano 24 listopada 2016.
Represje kadrowe wymierzone w sędziów w okresie stanu wojennego
[hidepost]
Skutki weryfikacji kadrowej sędziów w pierwszym kwartale stanu wojennego
Pomimo nacisków ze strony Wydziału Administracyjnego i KPiP KC PZPR, kierownictwo resortu sprawiedliwości nie zdecydowało się na przeprowadzenie czystek kadrowych
na większą skalę. Niemniej jednak nie pozostało również bierne. W dniu 16.2.1982 r. na podstawie decyzji Prezydium Kolegium MS do Rady Państwa skierowanych zostało kolejnych 18 wniosków o odwołanie sędziów z uwagi na brak rękojmi należytego wykonywania obowiązków42, czego przejawem – zdaniem kierownictwa resortu – było utożsamianie się z poglądami opozycyjnych, ekstremistycznych odłamów „Solidarności” i dystansowanie się wobec porządku prawnego stanu wojennego43. Rada Państwa rozpatrzyła i zaakceptowała wszystkie wnioski w dniu ich złożenia44. Świadczy to o wspomnianej służebnej, iluzorycznej roli Rady Państwa w procesie decyzyjnym.
W wyniku podjętych 16.2.1982 r., a także wcześniejszych decyzji kadrowych, odwołanych ze stanowisk sędziowskich, według informacji Wydziału Administracyjnego KC PZPR z 27.2.1982 r.45, zostało w sumie 23 sędziów, w tym:
- 2 sędziów SW: M. Rafalski z Gorzowa Wlkp. i A. Strzembosz z Warszawy;
- 19 sędziów SR: W. Arczyński z Kielc, K. Barczyk z Krakowa, J. Ciepiela z Bolesławca, K. Cierkoński i K. Zaremba z Gorzowa Wlkp., R. Godlewska, A. Kurska i J. Ślężak z Gdańska, A. Jacko z Wodzisławia Śl., J. Kozdroń z Kwidzynia, B. Kęska z Oświęcimia, A. Koprowska z Tarnobrzegu, A. Makowska-Prochera z Wałbrzycha, R. Malarski z Ostródy, Z. Milewski z Olsztyna, W. Młynarski i J. Pisarek ze Słubic, W. Soiński ze Szczecina (internowany w maju 1982 r.46), P. Wiekiera z Olkusza;
- sędzia J. Lubieniecki z OSPiUS w Olsztynie, również internowany – o czym wspominałem – w nocy z 12.12.1981 r. na 13.12.1981 r.47;
- sędzia SN S. Rudnicki, lider Komisji Zakładowej NSZZ „S” PWS w SN, odwołany uchwałą Rady Państwa z 16.1.1982 r.48
Dodatkowo w wyniku styczniowo-lutowej weryfikacji rezygnację z pełnionych funkcji złożyło 11 sędziów, byli to: M. Barciszewski – SW w Warszawie, C. Dudzik i M. Filipowicz – SW we Wrocławiu, B. Halicki – prezes SR w Oławie, K. Karkowski – SW w Wałbrzychu, A. Ogrodowczyk – SR w Zabrzu, Z. Pendrowski – SR w Ostrołęce, J. Rowicki – SR w Chełmie, J. Rukasz-Kryńska – SR w Szczecinie, J. Sieniawski – SR w Sanoku, K. Zieliński – sędzia SN.
Minister Sprawiedliwości odwołał również ze stanowisk 4 asesorów (G. Długiego z okręgu katowickiego, H. Gnata z okręgu koszalińskiego, T. Jabłońskiego z okręgu wrocławskiego i W. Żuka z okręgu szczecińskiego). Nadmienić należy, że jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego (6.10.1981 r.) z przyczyn politycznych, z uwagi na aktywność podczas I Krajowego Zjazdu NSZZ „Solidarność”, odwołany ze stanowiska asesora został Z. Bełz z okręgu gorzowskiego49.
Ponadto, w pierwszym kwartale stanu wojennego doszło do odwołania ze stanowisk funkcyjnych: wiceprezesa SW w Gorzowie Wlkp. R. Stachowiaka; 3 prezesów SR: B. Kowola z Nowego Sącza, K. Guzka z Elbląga i A. Laśkiewicza z Kutna oraz 4 wiceprezesów SR: S. Kasiora z Choszczna, A. Ogrodowczyk z Zabrza, która zrezygnowała również ze stanowiska sędziego, T. Mazurek z Elbląga i Z. Wiśniewskiego z Kamiennej Góry50.
Pomimo, że w resorcie sprawiedliwości pod koniec lutego w trakcie opracowywania pozostawało dalszych 7 wniosków o odwołanie kolejnych sędziów, prezesom SW do uzupełnienia zwrócono 9 wniosków, zaś 12 było wciąż przedmiotem analizy w MS51, do dalszych grupowych odwołań sędziów już nie doszło. Nie był to jednak koniec represyjnych działań skierowanych przeciwko sędziom, zmianie uległy jedynie metody działania władz.
[/hidepost]