- Prawo ustrojowe
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 3(25)/2016, dodano 24 listopada 2016.
Represje kadrowe wymierzone w sędziów w okresie stanu wojennego
[hidepost]
21 Notatka z posiedzenia Kolegium MS – 19.12.1981 r., AAN, 285 MS, sygn. 7/13, k. 178.
22 Notatka z posiedzenia Kolegium MS w dniu 17.12.1981 r., ibidem, k. 138.
23 Tego typu groźby były formułowane np. w trakcie rozmów z sędziami SR w Białymstoku. Powagę sytuacji podkreślała dodatkowo obecność licznych oddziałów Zmechanizowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej wokół gmachu sądu przy ul. M. Curii-Skłodowskiej. Prawa człowieka i obywatela w PRL (13.XII.1981 r. – 31.XII.1982 r.), oprac. Zespół Redakcyjny Komitetu Helsińskiego, Paryż 1983, s. 62–63.
24 Notatka o sytuacji w resorcie wymiaru sprawiedliwości i jego jednostkach organizacyjnych w drugim półroczu 1981 r., AAN, 1354 KC PZPR, WA, sygn. LI/133, (brak numeracji porządkowej kart w teczce).
25 Z. Włodek, Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a „Solidarność” 1980–1981, Londyn 1992, s. 570–588.
26 Zadania Wydziału Administracyjnego KC PZPR wynikające z decyzji Biura Politycznego z 22.12.1981 r., AAN, 1354 KC PZPR, WA, sygn. LI/37, (brak numeracji porządkowej kart w teczce). Zob. też Stan wojenny w dokumentach władz PRL 1981–1983, oprac. B. Kopka, G. Majchrzak, KŚZpNP IPN, Warszawa 2001, s. 107.
27 Informacja Wydziału Administracyjnego KC PZPR z 7.1.1982 r. w sprawie zadań do wykonania w okresie stanu wojennego, AAN, 1354 KC PZPR, WA, sygn. LI/39 (brak numeracji porządkowej kart, s. 3 dokumentu).
28 Jak wynika z informacji MS prezesi sądów przeprowadzili rozmowy z 7274 osobami, w tym ze 129 sędziami SW, 660 sędziami SR, 71 asesorami, 49 aplikantami sądowymi, 140 notariuszami i 6225 pracownikami administracyjnymi, którzy należeli do „Solidarności”. Zob. Ocena sytuacji społeczno-politycznej w wymiarze sprawiedliwości, AAN, 1354 KC PZPR, sygn. V/173 (mkf 2999), k. 31; J. Szarycz, Sędziowie i sądy w Polsce w latach 1918–1988, Warszawa 1988, s. 176 i 179.
29 Ocena sytuacji społeczno-politycznej w wymiarze sprawiedliwości, AAN, 285 MS, sygn. 7/340, k. 44.
30 Ocena wniosków prezesów SW o odwołanie w trybie art. 59 § 1 Prawa o u.s.p. dokonana przez zespół pod przewodnictwem Dyrektora Departamentu Kadr MS L. Gmytrasiewicza, AAN, 285 MS, sygn. 7/21, k. 17–29.
31 Notatki z pos. Prezydium Kolegium z 9, 14, 16, 21 i 23.1.1982 r., AAN, 285 MS, sygn. 7/21, k. 12, 31, 36, 67 i 74; Notatka dot. stanu weryfikacji kadrowej na dzień 27.1.1982 r., AAN, 285 MS, sygn. 7/536, k. 6–9.
32 Ocena sytuacji społeczno-politycznej w wymiarze sprawiedliwości, AAN, 285 MS, sygn. 7/340, k. 48.
33 Oprócz odwołanego w połowie grudnia 1981 r. sędziego A. Strzembosza, w styczniu 1982 r. prezesi SW przedstawili wnioski o odwołanie kolejnych dwóch sędziów z Prezydium KKK NSZZ „S” PWS: K. Barczyka i W. Soińskiego. Do resortu sprawiedliwości nie trafiły jednak wnioski przeciwko sędziom: J. Ślężakowi z SR w Gdańsku i B. Żuralskiej z SR w Poznaniu. Nadmienić należy, że Kolegium MS postanowiło o rozwiązaniu stosunku pracy z kuratorami B. Kuklińską, przewodniczącą Prezydium KKK i A. Szymańskim.
34 Uwagi dot. oceny sytuacji społeczno-politycznej w wymiarze sprawiedliwości, przedstawionej przez ministra sprawiedliwości w dniu 5.2.1982 r., AAN, 285 MS, sygn. 7/340, k. 153.
35 Analiza dotycząca podstawowych zagadnień związanych z rozpoznawaniem spraw w trybie doraźnym oraz sytuacji społeczno-politycznej w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Warszawie – materiał przygotowany przez Prezesa SW w Warszawie J. Wieczorka na posiedzenie Wojewódzkiego Komitetu Obrony w Warszawie w dniu 1.2.1982 r., AAN, 285 MS, sygn. 7/538, k. 9–10.
36 O wydarzeniu tym pisała: K. Machcewicz, Samorząd sędziowski [w:] Polska „Solidarności”, pod red. G. Pomiana, Paryż 1982, s. 440–446, a także w „Tygodniku Solidarność” Nr 36/1981, s. 11.
37 Dalej jako: KPiP. KPiP była jedną z 13 specjalnych komórek powołanych przy KC PZPR w dniu 11.8.1981 r. Zob. II Plenum KC PZPR, „Nowe Drogi” Nr 9/1981, s. 7. Celem działalności KPiP był nadzór nad reformami przeprowadzanymi przez władze w sferze szeroko poję-tego wymiaru sprawiedliwości w latach 1982–1985.
38 J. Szarycz, op. cit., s. 176 i 179. A. Strzembosz uważał jednak, że kierownictwo resortu celowo zaniżało te dane. M. Stanowska, A. Strzembosz, Sędziowie warszawscy w czasie próby 1981–1988, Warszawa 2005, s. 61.
39 Protokół z posiedzenia KPiP w dniu 13.2.1982 r., AAN, 1354 KC PZPR, sygn. LI/119, k. 15.
40 Ibidem, k. 19–20.
[/hidepost]