Sprawozdanie z 66. dorocznego spotkania Światowego Stowarzyszenia Sędziów (IAJ)
Zaproponowane przez Zarząd EAJ propozycje uchwał dotyczące Szwecji, Bułgarii i Armenii zostały przyjęte przez aklamację.
Następnie przedstawiono informacje dotyczące aktualnej sytuacji sądownictwa:
– na Węgrzech – od kilku lat brak podwyżek wynagrodzeń;
– na Słowacji – narasta poczucie ograniczania niezależności sądownictwa;
– w Mołdawii – trwa arbitralny proces powoływania sędziów bez uzasadnienia i ograniczania możliwości odwołania od tych decyzji.
– we Włoszech trwają kolejne etapy reformy wymiaru sprawiedliwości, zmierzające do faktycznego rozdziału funkcjonowania sędziów i prokuratorów oraz coraz większego napływu do sądownictwa nowych sędziów wywodzących się spośród adwokatów.
Sędzia Andrea Ciuca z Rumunii – przewodnicząca Zespołu ds. monitorowania wynagrodzeń sędziów (którego aktywnym członkiem jest s. Tomasz Posłuszny) przedstawiła wyniki prac zespołu.
Przewodnicząca zespołu „Ways to Bruxelles” poinformowała o pracach zespołu.
Powrót wspólnych obrad Central Council (zebrania plenarnego) rozpoczęło podsumowanie roku pracy zespołów roboczych (Study Comissions).
Przedstawiono też sprawozdanie finansowe IAJ oraz zaplanowany budżet. Z uwagi na rosnące koszty funkcjonowania stowarzyszenia zebranie podjęło uchwałę o podwyższeniu składek od stowarzyszeń od 50% od stycznia 2025 r.
Istotnym punktem obrad było wystąpienie sędzi Doroty Zabłudowskiej, która zaapelowała o pomoc i wsparcie stowarzyszeń światowych w staraniach o ustanowienie przez ONZ dnia 11 stycznia Międzynarodowym Dniem Niezawisłości Sędziowskiej – Marszu Tysiąca Tóg.
Kolejny dzień to z kolei Międzynarodowa Konferencja dotycząca wpływu sztucznej inteligencji (AI) na wymiar sprawiedliwości.
Podczas posiedzenia Rady Centralnej IAJ przyznano Nagrodę za niezależność sądownictwa „Marszu Tysiąca Tóg”, którą otrzymało American Bar Association (ABA) za niestrudzone wspieranie niezależności sądów i niezawisłości sędziów na całym świecie.
Sędzia Anas Hmedi, przewodniczący Tunezyjskiego Stowarzyszenia Sędziów przedstawił pogarszającą się sytuację sędziów w tym kraju. Okazuje się, że od ostatniego spotkania IAJ w 2023 r. władze Tunezji doprowadziły do usunięcia z zawodu ponad 50 sędziów. Nasila się presja na sędziów i rośnie obawa represji za obronę niezależności sądownictwa.
Podjęto uchwałę w obronie niezależności sądownictwa w Tunezji.
Prezes IAJ poinformował o tym, iż w coraz większej liczbie krajów na świecie pojawiają się tendencje do ograniczenia znaczenia i samodzielności władzy sądowniczej. Swoistym kuriozum jest sytuacja w Turcji, której rząd uznał IAJ i EAJ za organizacje terrorystyczne, natomiast pojawienie się członków zarządów tych stowarzyszeń na terytorium tureckim może pociągnąć za sobą ich aresztowanie.
Największe emocje i dyskusje kuluarowe wzbudziła kwestia wniosku stowarzyszenia azerskiego o przyznanie temu krajowi organizacji spotkania IAJ w 2025 r. Po raz pierwszy w historii na wniosek stowarzyszeń z 5 krajów doszło w tym zakresie do tajnego głosowania, w którym wniosek zyskał akceptację większości głosujących.
Żadnych z kolei wątpliwości nie wzbudził za to wniosek stowarzyszenia portugalskiego o przyznanie organizacji spotkania IAJ w 2026 r. – przyjęto go przez aklamację.