Sprawozdanie z konferencji pt. „Podmioty w postępowaniu cywilnym”, Katowice, 22–23.9.2016 r.
W dniach 22–23.9.2016 r. na WPiA Uniwersytetu Śląskiego odbyła się konferencja pt. „Podmioty w postępowaniu cywilnym”, dedykowana prof. zw. dr hab. Feliksowi Zedlerowi z okazji 50-lecia jego pracy naukowej. Konferencja zorganizowana została przez Katedrę Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Śląskiego, Sąd Okręgowy w Katowicach oraz Śląski Oddział Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” we współpracy z Krajową Radą Komorniczą, Izbą Notarialną w Katowicach i Fundacją Wydziału Prawa i Administracji UŚ Facultas Iuridica. Patronat nad wydarzeniem objęła Krajowa Rada Sądownictwa. Patronatu medialnego udzieliło Wydawnictwo C.H.Beck.
Konferencję otworzyli prof. UŚ dr hab. Andrzej Torbus (Kierownik Katedry Postępowania Cywilnego WPiA UŚ), SSO dr Jacek Gęsiak (Prezes Sądu Okręgowego w Katowicach), SSO prof. UŚ dr hab. Krystian Markiewicz (Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”), prof. UŚ dr hab. Tomasz Pietrzykowski (Prorektor UŚ) oraz prof. UŚ dr hab. Czesław Martysz (Dziekan WPiA UŚ).
Profesor Feliks Zedler jest nie tylko znamienitym naukowcem i praktykiem, ale również, a dla niektórych przede wszystkim, wybitnym nauczycielem. Jego osiągnięcia w ciągu 50-ciu lat kariery akademickiej mogłyby się złożyć na kilka życiorysów naukowych. Rozpoczynając konferencję uroczystą laudację na cześć Profesora wygłosili prof. UŚ dr hab. Andrzej Torbus i SSO prof. UŚ dr hab. Krystian Markiewicz dzieląc się swoimi doświadczeniami ze współpracy z Profesorem. Następnie głos zabrał wieloletni uczeń Profesora prof. UAM dr hab. Paweł Grzegorczyk, który w imieniu wszystkich zebranych podziękował Mu za nieustannie udzielane wsparcie, cierpliwość i wyrozumiałość, a także za bezkompromisowość w sytuacjach, w których jest ona niezbędna. Profesor Grzegorczyk wyraził przekonanie, że najbardziej odpowiednim sposobem uhonorowania osiągnięć Profesora będzie zaprezentowanie dorobku naukowego w postaci przygotowanych referatów przez osoby, dla których praca Profesora Zedlera stanowi ciągłą inspirację.
Moderatorem pierwszej część konferencji pt.: „Sąd i sędziowie w postępowaniu cywilnym” był SSN prof. dr hab. Tadeusz Ereciński (Prezes SN). Profesor Ereciński przypomniał, jak ważne jest edukowanie społeczeństwa w zakresie roli i znaczenia niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej.
Wystąpienie inauguracyjne wygłoszone przez SSO Gabrielę Ott (Krajowa Rada Sądownictwa) poświęcone zostało tematyce statusu sędziego w polskim porządku prawnym. Jak zauważyła referentka, zagadnienie statusu sędziego odgrywa niezwykle istotną rolę z punktu widzenia każdego demokratycznego państwa. Wyrazem tego stało się powołanie Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich oraz Europejskiej Sieci Rad Sądowniczych. Celem Europejskiej Sieci Rad Sądowniczych jest przede wszystkim umożliwienie wymiany doświadczeń w zakresie organizacji i funkcjonowania sądów pomiędzy członkami poszczególnych krajowych rad sądownictwa. Zadania i cele Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich, będącej organem doradczym Rady Europy, skupiają się natomiast na zagadnieniach związanych ze statusem sędziów i jakością wymiaru sprawiedliwości. Rada działa w celu wzmocnienia wspólnego zaufania władzy sądowniczej, wykonawczej i ustawodawczej i wzmocnienia autorytetu wymiaru sprawiedliwości w poszczególnych krajach. Prelegentka przytaczając postanowienia przyjętej przez Radę Konsultacyjną Wielkiej Karty Sędziów (Magna Carta of Judges) wyraźnie zaznaczyła, że podstawą istnienia demokratycznego państwa jest niezależność sądów i niezawisłość sędziowska.
Następnie, zagadnienie właściwości i składu sądu przedstawili SSO prof. UŚ dr hab. Krystian Markiewicz i SSO Waldemar Żurek. Profesor Markiewicz rozpoczął od zaprezentowania historii zmian legislacyjnych, które od 1989 r. wpływały na omawiany temat, zaznaczając jednocześnie, że zadaniem tych regulacji jest zapewnienie każdemu obywatelowi konstytucyjnego prawa do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Wobec powyższego, obawę, zdaniem referenta, powinny budzić niepoprzedzone odpowiednimi badaniami, a także niepoparte racjonalnymi argumentami, obecne propozycje likwidacji jednego rzędu sądów. Jak ocenił prelegent, przytaczany w celu uzasadnienia nowelizacji argument bliskości sądu nie można uznać za decydujący. Dostępność oceniania musi być przede wszystkim przy uwzględnieniu walorów merytorycznych tej dostępności, sprawności postępowania i poziomu orzecznictwa. Zdaniem referenta, specjalizacja sędziów jest konieczna i powinna ona funkcjonować zarówno w sądach rejonowych, jak i okręgowych. Istotne jest stworzenie jasnych kryteriów podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i okręgowe oraz zapewnienie wykwalifikowanej kadry do rozstrzygania poszczególnych spraw. Prelegent odniósł się również do propozycji wprowadzenia do polskiego systemu sędziów honorowych – niezawodowych, na kształt regulacji zachodnioeuropejskich. Wskazał przy tym na konieczność ich należytego doboru i adekwatnego wynagrodzenia. Sędzia Waldemar Żurek nawiązując do przytoczonych przez przedmówcę propozycji zmian, zauważył, że największym problemem przy próbie ich oceny jest brak informacji na temat poszczególnych założeń regulacji. Nie jest m.in. jasna, istotna z punktu widzenia możliwości wywierania presji na sędziego, kwestia sposobu przenoszenia sędziego na inne miejsce służbowe.