Sprawozdanie ze Spotkania Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów 12–16.11.2017 r., Santiago de Chile
W toku spotkania Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów3, poza sprawami organizacyjnymi, została omówiona sytuacja sędziów w Turcji, ze szczególnym uwzględnieniem określenia sposobów świadczenia pomocy materialnej dla rodzin sędziów objętych represjami. Delegaci przyjęli także rezolucję w sprawie zagrożeń dla niezależnego sądownictwa w Bułgarii. Zebrani wysłuchali również raportu na temat sytuacji sądownictwa w Polsce, obejmującego przedstawienie aktualnego stanu Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów powszechnych, po wejściu w życie ostatniej nowelizacji ustawy o sądach powszechnych. Delegat z Polski przedstawił także aktualną sytuację związaną z zawetowaniem przez Prezydenta RP ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa oraz działania Stowarzyszenia „Iustitia” związane z tą sytuacją. Zgromadzeni przedstawiciele stowarzyszeń europejskich wykazali duże zainteresowanie sytuacją w Polsce i zadawali szereg pytań dotyczących tej kwestii. Konsekwencją tych rozmów stało się przekonanie o niezbędności przyjęcia rezolucji w sprawie stanu zagrożeń dla polskiego sądownictwa najpóźniej po wejściu w życie ustaw zmieniających organizację Sądu Najwyższego oraz Krajowej Rady Sądownictwa.
W toku seminarium „Zarządzanie sądownictwem a niezależność sędziów” zaproszeni mówcy będący sędziami m.in. z Chile, Panamy, Argentyny, Danii, Kanady, Chorwacji oraz Południowej Afryki wskazywali jednoznacznie na rosnącą na całym świecie falę populizmu, która stanowi istotne zagrożenie dla niezależności sądownictwa, w szczególności w państwach o stosunkowo świeżych tradycjach demokratycznych. W tym zakresie należy zaakcentować szczególnie wystąpienie Diego Garcia-Sayan’a będącego specjalnym sprawozdawcą Narodów Zjednoczonych ds. niezależności sędziów i prawników, który nota bene odwiedził nasz kraj w październiku 2017 r. i wyraził zaniepokojenie zmianami w organizacji sądownictwa w Polsce, które już zostały przeprowadzone i zamierzają być przeprowadzone przez partię obecnie rządzącą w naszym kraju. D. Garcia-Sayan ma zamiar wkrótce ponownie odwiedzić nasz kraj w związku z tą sytuacją.
Podsumowując wskazać należy, jako najważniejsze elementy spotkania Światowego Stowarzyszenia Sędziów w Santiago, aktualizację Powszechnej Karty Sędziego, przyjęcie rezolucji dotyczącej Bułgarii oraz kwestie związane z pomocą humanitarną dla rodzin represjonowanych sędziów tureckich. Odnosząc się natomiast do spraw polskich, należy wskazać na pełne zrozumienie i poparcie wszystkich delegatów dla działań „Iustitii” zmierzających do przeciwdziałania wszelkim naruszeniom niezależności sędziów i niezawisłości sądownictwa w Polsce. W tym zakresie wydaje się być niezbędne podjęcie przez Europejskie Stowarzyszenie Sędziów stosownej rezolucji, najpóźniej tuż po uchwaleniu ustaw zmieniających organizację SN i KRS.
Na zakończenie jeszcze bardzo osobiste i niepozbawione ironii spostrzeżenie na kanwie zaproszenia sędziów szwajcarskich do ich ambasady w Santiago de Chile:
Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy, na świecie naprawdę istnieją kraje, których ambasadorzy odczuwają potrzebę spotkania się z sędziami, którzy przebyli bardzo długą podróż, aby reprezentować swój kraj pośród sędziów z całego świata!
(IS)
* Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Krakowie.
1 International Association of Judges; dalej jako: Stowarzyszenie IAJ lub Stowarzyszenie.
2 The Universal Charter of The Judge uchwalona przez Stowarzyszenie IAJ podczas spotkania na Tajwanie 17.11.1999 r.
3 Grupa Europejska Światowego Stowarzyszenia Sędziów.