Stowarzyszenia i związki zawodowe sędziów
[hidepost=1]
Sprawa turecka
Powstaje otwarte pytanie, czy jest rzeczą właściwą, by Polska pozostawała nadal w grupie państw, w których władza polityczna de facto ma zagwarantowaną przewagę nad władzą sądowniczą poprzez odjęcie piastunom tej ostatniej narzędzi, które mogą służyć do wyrównania owej dysproporcji. Skoro owo odjęcie dokonywane jest
na możliwie najwyższym (bo konstytucyjnym) poziomie, jedyną drogą, jaką sędziowie mogą obrać (poza przekonywaniem społeczeństwa, że uzależnienie sądownictwa od polityków obróci się przeciwko temuż społeczeństwo w nadziei, że wybierze takich swych przedstawicieli, którzy od myśli o podporządkowanych politykom sądach odstąpią), jest przeniesienie sporu na poziom międzynarodowy z wykorzystaniem zobowiązań prawnomiędzynarodowych państw, w których pełnią swą służę. Taką próbę podjęli m.in. sędziowie i prokuratorzy z Turcji, zaś wspomniana sprawa, w której osiągnęli oni już znaczne sukcesy, zasługuje na uwagę
i – być może – na naśladownictwo. Wydaje się, że warto przebieg tej próby, choćby w skrócie, przedstawić.
Dnia 20.1.2011 r. grupa 23 sędziów i prokuratorów tureckich (warto zauważyć, że w tym państwie, odmiennie niż np. w Polsce, obowiązuje system romański, w którym korpus prokuratorski stanowi część systemu sądowniczego, przez co status prawny obydwu zawodów jest zbliżony, a możliwość przechodzenia między nimi dość swobodna) założyła, zgodnie z tureckimi przepisami prawa pracy, związek zawodowy grupujący przedstawicieli obydwu tych grup zawodowych pod nazwą YARGI-SEN. Dnia 31.1.2011 r. został złożony wniosek o jego rejestrację do Urzędu Gubernatora Ankary. W odpowiedzi urząd ten wezwał założycieli do zmiany statutu związku tak, by pozostawał w zgodzie z ustawą nr 4688 o związkach zawodowych pracowników służby publicznej w terminie miesiąca pod rygorem wszczęcia procedury rozwiązania związku. W piśmie z 2.2.2011 r. adresowym do YARGI-SEN Ministerstwo Pracy i Zabezpieczenia Społecznego (MPZS) zajęło takie samo stanowisko. Wobec niepodporządkowania się temu wezwaniu, w dniu 11.3.2011 r. został złożony do Sądu Pracy w Ankarze wniosek o rozwiązanie YARGI-SEN. Wyrokiem z 28.7.2011 r. ww. sąd rozwiązał związek.
Dnia 4.8.2011 r. YARGI-SEN złożył do Komitetu Wolności Związkowej Rady Administracyjnej Międzynarodowej Organizacji Pracy13, będącego organem
quasi-judykacyjnym14, skargę przeciwko rządowi Republiki Turcji, zarzucając Turcji m.in. naruszenie ratyfikowanej przez to państwo Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy15) nr 87 dotyczącej wolności związkowej i ochrony praw związkowych przyjętej w San Francisco 9.7.1948 r.16, albowiem rozdział 15 ustawy
nr 4688 wyłączający możliwość zrzeszania się w związkach zawodowych m.in. sędziów i prokuratorów jest z tą Konwencją niezgodny, gdyż nie dopuszcza ona istnienia tego rodzaju wyłączenia, a tym samym umożliwia, także i tym grupom zawodowym, zakładanie związków zawodowych według własnego uznania i bez potrzeby uzyskiwania wcześniej jakiegokolwiek zezwolenia. Podniósł ponadto, że już przed rozwiązującym związek orzeczeniem sądu MPZS prezentowało stanowisko o jego nieistnieniu, a 26.7.2011 r. wręcz wysłało doń pismo informujące, że dokumenty pierwszego Generalnego Kongresu YARGI-SEN nie mogą być zaakceptowane, ponieważ sędziowie i prokuratorzy nie mogą utworzyć związku zawodowego. Zwrócono wreszcie uwagę na to, że podczas tego kongresu, odbywającego się w dniach 18–19.6.2011 r., dokonano wyboru trzyosobowego zarządu związku w osobach prokuratorów przy Sądzie Najwyższym w Ankarze i natychmiast po tym zostały wydane niezawierające żadnego uzasadnienia decyzje o przeniesieniu ich na stanowiska sędziowskie w Stambule i Gaziantep oraz prokuratorskie w Sanliurfie (odległość z Ankary do Stambułu to ponad 450 km, a do dwu pozostałych miejscowości – ponad 800 km), co stanowiło nie tylko naruszenie prawa tureckiego, które m.in. nakazuje brać pod uwagę sytuację rodzinną sędziego lub prokuratora (czego w ogóle nie badano), ale i Konwencji MOP nr 151 dotyczącej ochrony prawa organizowania się i procedury określania warunków zatrudnienia w służbie publicznej przyjętej w Genewie dnia 27.6.1978 r.17. Sprawie nadano numer 2892.
[/hidepost]