- Prawo ustrojowe
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(14)/2013, dodano 13 marca 2014.
Stowarzyszenia i związki zawodowe sędziów
[hidepost=1]
Rząd turecki w swych odpowiedziach z 2.11.2011 r. i 4.1.2012 r. podniósł, że także na gruncie Konwencji nr 87 wyłączenia zastosowane w prawie tureckim są dopuszczalne, zaś z art. 8 tej Konwencji wynika wprost, że w wykonywaniu uprawnień, które przyznaje Konwencja, pracownicy, pracodawcy i ich organizacje powinni, podobnie jak inne osoby lub zorganizowane zbiorowości, przestrzegać obowiązujących w kraju przepisów prawnych. Z tego względu stanął na stanowisku,
że sędziowie i prokuratorzy ani nie mogą być członkami związków zawodowych, ani ich tworzyć, zaś w wypadku podjęcia próby utworzenia, związek taki nie może uzyskać osobowości prawnej.
W swym orzeczeniu [wydawanym w formie zalecenia (recommendation)], wydanym na zgromadzeniu w marcu 2012 r., Komitet stwierdził, że Turcja naruszyła obydwie wyżej wzmiankowane Konwencje MOP nakazując rządowi tureckiemu:
1) doprowadzenie, w porozumieniu z partnerami społecznymi, do niezwłocznej zmiany ustawy nr 4688 tak, by jej postanowienia zgodne były z Konwencją nr 87;
2) niezwłoczne umożliwienie rejestracji oraz funkcjonowania YARGI-SEN jako związku zawodowego sędziów i prokuratorów;
3) zbadanie zarzutu dyskryminacji trzech członków zarządu YARGI-SEN w związku z ich działalnością związkową.
Rząd turecki, który w związku z koniecznością spełnienia kryteriów akcesyjnych, przygotowywał zmiany ustawy nr 4688, konsultowane również na forum Komisji Trójstronnej, doprowadził do uchwalenia ustawy nr 6289 z 4.4.2012 r. zmieniającej ustawę nr 4688, która to, jakkolwiek ograniczyła zakazy związkowe, nadal utrzymała zakaz tworzenia związków zawodowych sędziów i prokuratorów, co spowodowało, że Komitet obradując na swym kolejnym posiedzeniu w marcu 2013 r. stwierdził, że wydane rok wcześniej zalecenia nie zostały wdrożone i w związku z tym powtórzył je raz jeszcze18.
Sprawa do dziś nie jest zakończona, jednak stanowisko Komitetu jest jasne: Państwo, które ratyfikowało Konwencję nr 87, nie może zakazywać sędziom
i prokuratorom zrzeszania się w związkach zawodowych, a tym samym wszelkie tego rodzaju postanowienia prawa krajowego są niezgodne z normami prawa międzynarodowego i jako takie winny zostać wyeliminowane, by umożliwić legalne, niezakłócone prowadzenie działalności związkowej również przez przedstawicieli tych grup zawodowych. Niewątpliwie Polska do takich państw należy19, więc trzeba się również spodziewać, że prędzej czy później stanie przed dylematem, czy to uczynić (nawet zmieniając w tym celu Konstytucję, co zresztą raz już, dla wypełnienia zobowiązań międzynarodowych związanych z europejskim nakazem aresztowania, uczyniono20), czy też wypowiedzieć Konwencję. Innej możliwości nie dostrzegam, jeżeli Rzeczpospolita ma być traktowana na arenie międzynarodowej jako państwo respektujące zobowiązania, które dobrowolnie przyjęło.
[/hidepost]