• Prawo ustrojowe
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 4(14)/2013, dodano 13 marca 2014.

Stowarzyszenia i związki zawodowe sędziów

Łukasz Piebiak
(inne teksty tego autora)

[hidepost=1]

Rząd turecki w swych odpowiedziach z 2.11.2011 r. i 4.1.2012 r. podniósł, że także na gruncie Konwencji nr 87 wyłączenia zastosowane w prawie tureckim są dopuszczalne, zaś z art. 8 tej Konwencji wynika wprost, że w wykonywaniu uprawnień, które przyznaje Konwencja, pracownicy, pracodawcy i ich organizacje powinni, podobnie jak inne osoby lub zorganizowane zbiorowości, przestrzegać obowiązujących w kraju przepisów prawnych. Z tego względu stanął na stanowisku,
że sędziowie i prokuratorzy ani nie mogą być członkami związków zawodowych, ani ich tworzyć, zaś w wypadku podjęcia próby utworzenia, związek taki nie może uzyskać osobowości prawnej.

W swym orzeczeniu [wydawanym w formie zalecenia (recommendation)], wydanym na zgromadzeniu w marcu 2012 r., Komitet stwierdził, że Turcja naruszyła obydwie wyżej wzmiankowane Konwencje MOP nakazując rządowi tureckiemu:

1) doprowadzenie, w porozumieniu z partnerami społecznymi, do niezwłocznej zmiany ustawy nr 4688 tak, by jej postanowienia zgodne były z Konwencją nr 87;

2) niezwłoczne umożliwienie rejestracji oraz funkcjonowania YARGI-SEN jako związku zawodowego sędziów i prokuratorów;

3) zbadanie zarzutu dyskryminacji trzech członków zarządu YARGI-SEN w związku z ich działalnością związkową.

Rząd turecki, który w związku z koniecznością spełnienia kryteriów akcesyjnych, przygotowywał zmiany ustawy nr 4688, konsultowane również na forum Komisji Trójstronnej, doprowadził do uchwalenia ustawy nr 6289 z 4.4.2012 r. zmieniającej ustawę nr 4688, która to, jakkolwiek ograniczyła zakazy związkowe, nadal utrzymała zakaz tworzenia związków zawodowych sędziów i prokuratorów, co spowodowało, że Komitet obradując na swym kolejnym posiedzeniu w marcu 2013 r. stwierdził, że wydane rok wcześniej zalecenia nie zostały wdrożone i w związku z tym powtórzył je raz jeszcze18.

Sprawa do dziś nie jest zakończona, jednak stanowisko Komitetu jest jasne: Państwo, które ratyfikowało Konwencję nr 87, nie może zakazywać sędziom
i prokuratorom zrzeszania się w związkach zawodowych, a tym samym wszelkie tego rodzaju postanowienia prawa krajowego są niezgodne z normami prawa międzynarodowego i jako takie winny zostać wyeliminowane, by umożliwić legalne, niezakłócone prowadzenie działalności związkowej również przez przedstawicieli tych grup zawodowych
. Niewątpliwie Polska do takich państw należy19, więc trzeba się również spodziewać, że prędzej czy później stanie przed dylematem, czy to uczynić (nawet zmieniając w tym celu Konstytucję, co zresztą raz już, dla wypełnienia zobowiązań międzynarodowych związanych z europejskim nakazem aresztowania, uczyniono20), czy też wypowiedzieć Konwencję. Innej możliwości nie dostrzegam, jeżeli Rzeczpospolita ma być traktowana na arenie międzynarodowej jako państwo respektujące zobowiązania, które dobrowolnie przyjęło.

[/hidepost]