• Sądy za granicą
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 3-4(54)/2024, dodano 11 maja 2025.

Wpływ sztucznej inteligencji na tajwańskie sądownictwo

Kuo, Jen Sheng
(inne teksty tego autora)

3. Czy należy uregulować wykorzystanie sztucznej inteligencji w postępowaniach sądowych?

Wykorzystanie sztucznej inteligencji w postępowaniach sądowych na Tajwanie jest nadal w dużej mierze nieuregulowane, a obecne dyskusje koncentrują się na wytycznych i standardach etycznych. Wraz ze wzrostem popularności sztucznej inteligencji toczą się debaty na temat potrzeby wprowadzenia formalnych regulacji w celu zapewnienia przejrzystości, uczciwości i odpowiedzialności w jej stosowaniu.

Powinny istnieć ograniczenia w korzystaniu ze sztucznej inteligencji przez sędziów, aby zapewnić, że służy ona jako narzędzie usprawniające, a nie podważające proces sądowy. Były prezes tajwańskiego sądu konstytucyjnego i przewodniczący Judicial Yuan Tzong-Li Hsu stwierdził, że niezależnie od rozwoju technologii AI, dopóki orzekanie pozostaje wykonywaniem krajowej władzy publicznej, duch konstytucjonalizmu nie może być kwestionowany ani podważany. Zgodnie z tym założeniem, zastosowanie i wyzwania generatywnej sztucznej inteligencji w praktyce sądowej powinny w szczególności uwzględniać następujące punkty:

1) Odpowiedzialność: Gdy sztuczna inteligencja jest stosowana w praktyce sądowej, odpowiedzialność sądownictwa spoczywa na ludziach, a nie na sztucznej inteligencji.

2) Wpływ na prawa człowieka: Im silniejsze zastosowanie sztucznej inteligencji w praktyce sądowej, tym większy potencjalny wpływ na prawa człowieka. W związku z tym konieczne jest rozważenie, czy zastrzeżenia prawne powinny być wykorzystywane do regulowania stosowania sztucznej inteligencji, ponieważ same wewnętrzne wytyczne sądowe mogą nie uzasadniać jej stosowania.

3) Przejrzystość algorytmów AI: Im większy wpływ AI na wyniki sądowe, tym bardziej konieczne staje się otwarcie „czarnej skrzynki” algorytmów AI. Przejrzystość ta umożliwia stronom zbadanie dokładności i legalności wyników sądowych. Kluczowe znaczenie ma również zapewnienie, że informacje wykorzystywane do szkolenia sztucznej inteligencji są zgodne z wartościami wolnego i demokratycznego systemu konstytucyjnego.

4) Zastrzeżenie dla sędziów: Konieczne jest rozważenie, czy niektóre sprawy powinny być zarezerwowane wyłącznie dla ludzkich sędziów, co oznacza, że decyzje powinny być podejmowane wyłącznie przez ludzki intelekt bez udziału sztucznej inteligencji.

5) Prawo do ludzkiego orzekania: W związku z tym należy rozważyć, czy jednostki mają podstawowe prawo do bycia sądzonymi przez ludzi, czy też „prawo do niebycia sądzonym przez AI”.

6) Cyberbezpieczeństwo: Im częściej AI jest wykorzystywana do sprawowania krajowej władzy publicznej, tym większy jest obowiązek zajęcia się kwestiami cyberbezpieczeństwa w celu zapewnienia ochrony prywatności i tajemnic służbowych.

4. Wnioski

Sędziowie powinni mieć ostateczny głos we wszystkich decyzjach, a sztuczna inteligencja powinna służyć jako narzędzie doradcze, a nie decyzyjne. Wpływ sztucznej inteligencji na sądownictwo powinien być stale monitorowany i oceniany, aby zapewnić jego zgodność z zasadami sprawiedliwości i niezawisłości sądów, dlatego należy ustanowić jasne wytyczne etyczne regulujące wykorzystanie sztucznej inteligencji w sądownictwie, odnoszące się do kwestii takich jak prywatność danych, bezpieczeństwo i etyczne konsekwencje decyzji podejmowanych w oparciu o sztuczną inteligencję. Sądownictwo będzie odwoływać się do „Wytycznych dotyczących korzystania z generatywnej sztucznej inteligencji przez Sąd Wykonawczy i podległe mu agencje” jako listy kontrolnej przy opracowywaniu różnych systemów sztucznej inteligencji. Ponadto w odpowiednim czasie zostaną wydane odpowiednie wytyczne dotyczące rozwoju sztucznej inteligencji w systemie sądownictwa, aby zapewnić stały rozwój różnych aplikacji AI.

Tłumaczył: Tomasz Posłuszny

* Sędzia Sądu Rejonowy Kaohsiung w Tajwanie.

Strona 3 z 3123