Zero tolerancji dla nieprawidłowości
z Rafałem Fronczkiem,
Prezesem Krajowej Rady Komorniczej
rozmawiają
[hidepost]
K.M., B.P.: W ostatnich latach przepisy o postępowaniu egzekucyjnym były wielokrotnie zmieniane. Duża nowelizacja weszła w życie w maju 2012 r. Kolejna, iście rewolucyjna zmiana, wchodzi w życie w tym roku. Czy Kodeks postępowania cywilnego w zakresie postępowania egzekucyjnego zachował jeszcze spójność, czy konieczne są dalsze zmiany przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, czy też należy pomyśleć o napisaniu kodeksu na nowo?
R.F.: Istotnie w ostatnich latach mamy do czynienia z niezwykle dużą ilością zmian w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, w tym również w zakresie postępowania egzekucyjnego. Co do zasady, są to korekty wymuszone zmieniającą się rzeczywistością i celowe, ale ich ilość nierzadko skutkuje utratą spójności obowiązujących przepisów, co powoduje trudności w ich interpretacji. Wydaje się, że modelowym rozwiązaniem byłoby przygotowanie nowego Kodeksu postępowania cywilnego, ale mam świadomość, że to potężne wyzwanie nie zostanie w najbliższym czasie zrealizowane. W każdym razie bez względu na to, czy mówimy o nowym Kodeksie postępowania cywilnego, czy też celowych zmianach przepisów, Krajowa Rada Komornicza deklaruje swoje pełne zaangażowanie wraz z całym zapleczem naukowym. Zawsze czynnie uczestniczymy w procesie legislacyjnym. W przypadku ostatniej rewolucyjnej zmiany w zakresie informatyzacji Ośrodek Naukowo-Szkoleniowy przy Krajowej Radzie Komorniczej zorganizował pod patronatem Ministra Sprawiedliwości konferencję „Elektronizacja sądowego postępowania egzekucyjnego w Polsce”, której celem była analiza założeń informatyzacji sądowego postępowania egzekucyjnego oraz ocena projektowanych przepisów zawartych w projekcie zmian Kodeksu postępowania cywilnego.
K.M., B.P.: Ośrodek Naukowo-Szkoleniowy przy Krajowej Radzie Komorniczej ma już spory dorobek. Utworzenie go z pewnością nie było proste i napotykało na przeszkody. Czy warto iść w tym kierunku, w szczególności czy poleciłby Pan podjęcie takich działań sędziom?
R.F.: Ośrodek powstał w lutym 2013 r., ale jego aktywność i dotychczasowy dorobek już teraz daje powody do satysfakcji. To przede wszystkim zasługa kierownictwa Ośrodka, tj. szefa Rady Naukowej Ośrodka prof. Andrzeja Marciniaka, kierownika Katedry Postępowania Cywilnego II Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz dyrektora Ośrodka komornika Marcina Borka. Każdego roku organizowanych jest kilka konferencji naukowych, z udziałem wybitnych przedstawicieli nauki i praktyki, których podsumowaniem niemal zawsze jest monografia. Celem Ośrodka jest m.in. prowadzenie prac badawczych w zakresie sądowego prawa egzekucyjnego, zagadnień ustrojowych sądowych organów egzekucyjnych oraz wykonywania zawodu komornika sądowego, opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu sądowego postępowania egzekucyjnego oraz dotyczących ustroju i działalności komorników sądowych, organizacja konferencji naukowych oraz wspieranie publikacji naukowych, w tym zwłaszcza prac monograficznych z zakresu sądowego prawa egzekucyjnego oraz ustroju sądowych organów egzekucyjnych, czy organizacja szkoleń z zakresu prawa egzekucyjnego oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Jeżeli chodzi o działalność szkoleniową, to raz w roku organizowane jest ogólnopolskie szkolenie, które od ubiegłego roku jest również utrwalane i udostępniane w postaci multimedialnej, a w izbach komorniczych, które wyrażają takie zainteresowanie, organizowane są seminaria dyskusyjne, na które zapraszani są również sędziowie. Z perspektywy 3 lat działania Ośrodka mogę powiedzieć, że to zdecydowanie właściwy
kierunek.
K.M., B.P.: Działająca do niedawna Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego czyniła z komorników bardzo istotny podmiot w zakresie doręczeń w postępowaniu cywilnym, poszerzając ich kompetencje. Jakie jest Pańskie zdanie na te temat, czy komornicy podjęliby się skutecznie takiego zadania, gdyby powierzono im takie czynności?
R.F.: To kierunek zmian zasługujący na poważne rozważenie. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują możliwość dokonywania doręczeń przez komornika w postępowaniu cywilnym, ma to jednak miejsce sporadycznie. A przecież w części krajów europejskich jest to istotna część aktywności komorników sądowych. Koronnym przykładem jest Francja, gdzie doręczeń dokonują przede wszystkim komornicy sądowi. Według statystyk w 80% krajów europejskich komornicy mają możliwość dokonywania doręczeń, przy czym w połowie krajów jest to główna aktywność komorników, a w dodatkowych 20% jest to aktywność dość częsta. Nie mam najmniejszych wątpliwości co do tego, że gdyby takie zadanie zostało komornikom powierzone, byłoby właściwie realizowane służąc lepszej ochronie praw stron oraz uczestników postępowania.
* Adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Śląskiego, sędzia Sądu Okręgowego w Katowicach, prezes Stowarzyszenia SSP „Iustitia”.
** Sędzia Sądu Rejonowego Poznań-Stare Miasto w Poznaniu, rzecznik prasowy Stowarzyszenia SSP „Iustitia”.
1 T. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 790 ze zm.; dalej jako: KomSEgzU.
2 Dz.U. poz. 1311.
3 Zob. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//1/48466/48498/48499/dokument55901.pdf
4 Nr PTI.050.1.2015.LJU.19, http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/1402295/20150610_interpretacja+ogolna_zmiana.pdf
5 III ZS 10/15, Legalis.
6 Zob. Interpretacja ogólna Ministra Finansów z 30.7.2004 r., nr PP10-812-802/04/MR/1556PP, http://g.gazetaprawna.pl/p/_wspolne/pliki/629000/629861-interpretacja-nr-pp10.pdf
7 Ustawa z 18.9.2001 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 130, poz. 1452.
8 Zob. http://orka.sejm.gov.pl/Rejestrd.nsf/wgdruku/3069/$file/3069.pdf
[/hidepost]