- Dodatek "Odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego - materiały z konferencji", Prawo cywilne
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(15)/2014, dodano 9 maja 2014.
Zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego z perspektywy ubezpieczycieli
[hidepost=1]
10 Tak w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 28.2.2013 r., niepubl.; takie stanowisko uznać można za zasadne, choć dość kontrowersyjne, chociażby w świetle podkreślanego w niektórych orzeczeniach SN (vide uchwała z 13.6.2003 r., III CZP 32/03, OSNC Nr 4/2004, poz. 51, z glosą aprobującą T. Kotuka, Lex/el) czy sądów powszechnych (zob. m.in. wyrok Sądu Okręgowego
w Warszawie z 8.1.2009 r., XXIII Ga 714/08, niepubl.) prawa poszkodowanego do swobodnego wyboru warsztatu naprawczego.
11 Tak m.in. w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Poznaniu z 11.4.2013 r., niepubl.
12 Praktyka sądów powszechnych bywa różna i de facto zależy od uznania przez sędziego kwestii czasu najmu oraz stawek czynszu za „wiadomości specjalne” w rozumieniu
art. 278 KPC (zob. np. wyrok SN z 25.5.2010 r., I PK 192/09, Legalis).
13 Przykładowo: standardowa stawka najmu pojazdu segmentu „B” (np. Toyota Yaris) w mieście wojewódzkim wynosi 100–150 zł za dobę, podczas gdy koszty docelowo pokryć
ma ubezpieczyciel, stawka wzrasta często do 300–350 zł za dobę.
14 W tym zakresie problemy pojawiają się już na etapie ustalenia właściwości miejscowej sądu, a także ustalenia, czy mamy do czynienia ze sprawą gospodarczą, szczególnie w przypadku, kiedy dochodzi do przelewu wierzytelności przez poszkodowanego na np. przedsiębiorcę prowadzącego wypożyczalnię (por. stanowisko SN w postanowieniu z 16.11.2012 r., III CZP 69/12, Legalis).
15 Co jest obowiązkiem poszkodowanego. Trzeba zauważyć, że niektóre sądy akceptują obronę ubezpieczycieli przed niezasadnymi roszczeniami z tytułu najmu pojazdu zastępczego, opartą
o art. 16 oraz 17 ustawy z 22.5.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.; dalej jako: UbezObowU). Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 2 UbezObowU, w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem, osoba uczestnicząca w wypadku jest obowiązana do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody. Jeżeli obowiązek ten nie zostanie dopełniony przez osobę objętą ubezpieczeniem, ubezpieczyciel może ograniczyć wypłacane odszkodowanie, przy czym w piśmiennictwie przyjmuje się, że „osobą objętą ubezpieczeniem” jest ubezpieczający, ubezpieczony oraz poszkodowany – zob. E. Kowalewski [w:] E. Kowalewski, T. Sangowski, Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Warszawa 2004, s. 266.
16 Tak w sprawie zakończonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gdyni z 10.7.2013 r.; co się tyczy problematyki ustalania stawek czynszu najmu, to znaczna część sądów zdaje się przyjmować
za miarodajne stawki obowiązujące na rynkach lokalnych.
17 Zob. szeroko na ten temat M. Wałachowska, M.P. Ziemiak, Kompensacja kosztów pomocy prawnej w postępowaniu likwidacyjnym, PiP Nr 1/2014, s. 58–71.
18 III CZP 5/11, zob. przyp. 3.
19 Zob. m.in. wyrok z 20.2.2002 r.,V CKN 908/00, Legalis.
20 Tak też m.in. A. Olejniczak [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. T. III. Zobowiązania – część ogólna, pod red. A. Kidyby, Lex/el 2010, komentarz do art. 361, nb. 10.
21 III CZP 5/11, zob. przyp. 3.
22 Chodzi tu m.in. o takie orzeczenia jak: uchwała z 15.11.2001 r., III CZP 68/01, OSNC Nr 6/2002, poz. 74; uchwała z 17.5.2007 r., III CZP 150/06, OSNC Nr 10/2007, poz. 144 czy wyrok
z 11.6.2001 r., V CKN 226/00, OSP Nr 3/2002, poz. 40.
23 Co podnoszono w doktrynie jeszcze przed wydaniem uchwały I SN (7) z 17.11.2011 r. (II CZP 5/11, zob. przyp. 3) – zob. m.in. A. Wąsiewicz, Odszkodowanie w razie szkody w pojeździe mechanicznym, „Prawo Asekuracyjne” Nr 3/1996, s. 39, gdzie autor podnosi wprost, że kompensacji podlegają tylko wydatki (uszczerbki) faktycznie poniesione i pewne w chwili orzekania;
M.P. Ziemiak, Pole-mika ze stanowiskiem niektórych instytucji i urzędów w kwestii uprawnień poszkodowanego do najmu pojazdu zastępczego [w:] Odszkodowanie…,
pod red. E. Kowalewskiego, op. cit., s. 192; zob. też R. Trzaskowski, Koszty najmu pojazdu zastępczego jako szkoda, Pal. Nr 7–8/2012, s. 121–122, w którym to artykule autor zauważa, że SN przychylił się do wskazanych powyżej poglądów.
24 IV CK 672/03, Legalis.
25 R. Trzaskowski, op. cit., s. 128–129.
26 III CZP 5/11, zob. przyp. 3.
27 IV CK 672/03, zob. przyp. 22.
28 M. Kaliński, Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 21.12.2007 r. (I Aca 1165/07), Pal. Nr 5–6/2009, s. 296.
[/hidepost]