Konferencja z okazji Dnia Wymiaru Sprawiedliwości, Gdańsk 23.5.2016 r.

Obchodzony w Polsce po raz pierwszy międzynarodowy Dzień Wymiaru Sprawiedliwości upłynął w Gdańsku pod znakiem edukacji prawnej oraz mediacji. Wydaje się, że te dwa tematy, przy zachowaniu, rzecz jasna, pełnych proporcji, mogą być najlepszym nawiązaniem do postaci sędziego Giovanniego Falcone, którego data śmierci jest obchodzona jako Dzień Wymiaru Sprawiedliwości. Główną cechą postawy tego sędziego, oprócz niezależności, było przekonanie, że są rzeczy, których sędzia nie musi robić, ale niewątpliwie robić powinien.

Chcąc godnie uczcić ten dzień, Sąd Okręgowy w Gdańsku wspólnie ze Stowarzyszeniem Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Miastem Gdańsk zorganizowali konferencję poświęconą działaniom sądów okręgu gdańskiego – zarówno Sądu Okręgowego, jak i sądów rejonowych w zakresie budowania samodzielnej pozycji sądów i sędziów w sferze publicznej. Działania te obejmują zarówno budowanie świadomości oraz wiedzy prawnej dzieci i młodzieży, jak również promowanie mediacji jako równorzędnej metody rozwiązywania sporów oraz budowanie sieci współpracy pomiędzy zawodami prawniczymi.

Konferencja odbyła się w Dworze Artusa, a patronat honorowy nad nią objęli Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz oraz Porozumienie Samorządów Zawodowych i Stowarzyszeń Prawniczych, które reprezentował jego Sekretarz – dr Paweł Skuczyński. Organizatorów konferencji reprezentowali Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku SSO dr Przemysław Banasik i SSO dr hab. Krystian Markiewicz, Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”. Władze Miasta Gdańska podczas wydarzenia reprezentował Zastępca Prezydenta ds. polityki społecznej, Piotr Kowalczuk, a wśród obecnych gości nie zabrakło przedstawicieli najważniejszych państwowych organów i instytucji. Spośród nich w wydarzeniu uczestniczyli m.in. SSO Jacek Przygucki (Zastępca Dyrektora Departamentu Sądów, Organizacji i Analiz Wymiaru Sprawiedliwości w Ministerstwie Sprawiedliwości), SSO Waldemar Żurek (Rzecznik Prasowy Krajowej Rady Sądownictwa), SSO Agnieszka Rękas (przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka), radca prawny Maria Ślązak (Wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych), adw. Jerzy Glanc (Wiceprezes Naczelnej Rady Adwokackiej), Jerzy Sławek (Dziekan Krajowej Izby Syndyków), Henryk Pawlaczyk (Przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów), Tadeusz Święcicki (członek Krajowej Rady Komorniczej), Jerzy Ząbkiewicz (przewodniczący Zarządu Głównego Krajowej Rady Sędziów Społecznych), a także przedstawiciele ogólnopolskich stowarzyszeń sędziowskich oraz asystentów sędziów.

W trzech panelach konferencji przedstawiono działania sądów gdańskich w zakresie edukacji prawnej młodzieży, szerzenia idei mediacji i zasady współpracy z samorządami zawodów prawniczych.

Panel poświęcony edukacji prawnej pokazywał system działań służących szerzeniu edukacji prawnej we współpracy z pomorskimi nauczycielami, przede wszystkim zaś w ścisłym współdziałaniu z Pomorskim Kuratorem Oświaty. Dni Otwarte – na których młodzież uczestniczy w rozprawach karnych, symulacje rozpraw cywilnych według barwnego scenariusza, rekonstrukcje rozpraw historycznych, szkolenia dla dyrektorów szkół czy wreszcie sieć sędziów – koordynatorów w sądach rejonowych składają się razem na system działań promujących edukację prawną młodzieży. Działania te są nastawione na maksymalnie otwartą współpracę z partnerami – przede wszystkim dyrektorami szkół i nauczycielami. Dzięki współpracy z Pomorskim Kuratorem Oświaty i sieci sędziów koordynatorów każda szkoła może łatwo uzyskać informacje o możliwości złożenia wizyty w sądzie, bądź zaproszenia sędziego do szkoły. Przedstawione zostały szczegóły organizacyjne, które pozwalają wykorzystać maksymalnie działania ochotników – sędziów i pracowników sądów. Znakomita część sędziów poświęcających swój czas szerzeniu edukacji prawnej to członkowie SPP „Iustitia” Oddział Gdańsk. Między innymi o swoich doświadczeniach sędziego–koordynatora mówił SSR Piotr Wangler, Prezes Oddziału Gdańskiego, twórca zbioru wskazówek dla sędziów koordynatorów. Dla porządku zaznaczyć trzeba, że wszystkie działania, jak i inne formy aktywności sędziów, o których poniżej, odbywają się pro publico bono. We wszystkich formach edukacji prawnej i spotkań w sądach i poza nimi wzięło udział ponad 7500 uczniów i nauczycieli w ciągu półtora roku. W roczniku szkolnym na obszarze Pomorskiego Kuratorium Oświaty, który terytorialnie pokrywa się z obszarem okręgów sądowych gdańskiego i słupskiego, uczy się około 10 000 uczniów. Oznacza to, że wytężona, dobrowolna i systematyczna i dobrze zorganizowana praca setek sędziów, prawników z innych korporacji, pracowników sądów, nauczycieli doprowadziła do zbudowania systemu, w którym kontakt z sądem w toku edukacji szkolnej stał się dla młodzieży raczej normą, niż świętem.