Sprawozdanie z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Aktualne problemy zawodów prawniczych” (Radom, 11.1.2019 r.)
W dniu 11.1.2019 r. w gmachu Auli Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Aktualne problemy zawodów prawniczych”. Organizatorami tego wydarzenia byli: Katedra Prawa Wydziału Nauk Ekonomicznych i Prawnych Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu, Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, Okręgowa Rada Adwokacka w Radomiu i Okręgowa Izba Radców Prawnych w Kielcach. Patronaty honorowe nad Konferencją objęli: Rektor UTH w Radomiu– prof. dr hab. inż. Zbigniew Łukasik, Prezydent Miasta Radomia – Radosław Witkowski, Naczelna Rada Adwokacka, Krajowa Izba Radców Prawnych oraz SSP „Iustitia”, a patronaty medialne objęli: Radio Plus Radom, Dziennik Gazeta Prawna, Zebrra.tv, Radio Radom, radom24.pl i www.mojRadom.pl.
W przemówieniu otwierającym konferencję dr hab. Sławomir Patyra, prof. UTH Radom przedstawił ideę, która przyświecała pomysłodawcom zorganizowania tego wydarzenia naukowego. Wyraził nadzieję, iż konferencja będzie początkiem cyklicznych, corocznych spotkań, odbywających się pod hasłem „Radomskie Spotkania Prawników. Teoria – Dydaktyka – Praktyka”, w których dokonana zostanie fuzja pomiędzy praktyką a dyskursem naukowym. W murach auli spotkali się praktycy wykonujący różne zawody prawnicze z przedstawicielami nauki oraz studentami. Kończąc swoje wystąpienie, prof. S. Patyra złożył podziękowania wszystkim osobom i instytucjom zaangażowanym w przygotowanie konferencji.
Po nim głos zabrali adw. Marek Jagielski, (Dziekan ORA w Radomiu), który podziękował za objęcie wydarzenia patronatami honorowymi i medialnymi, oraz prof. dr hab. Sławomir Bukowski (Prorektor UTH w Radomiu), który w imieniu władz Uczelni powitał uczestników i podkreślił rolę prawników w dzisiejszych czasach. Wyraził również zadowolenie z faktu, iż Uniwersytet w Radomiu jest jednym z organizatorów tak ważnej inicjatywy naukowej. Po nim wystąpiła r. pr. Helena Górniak (Dziekan OIRP w Kielcach), która pokreśliła znaczenie silnego samorządu zawodowego radców prawnych w Polsce. Sędzia Jarosław Łuczaj (WSA w Warszawie) podziękował wszystkim przybyłym uczestnikom w imieniu SSP „Iustitia”, a wiceprezydent Radomia Karol Semik przywitał uczestników konferencji w imieniu władz samorządowych Radomia, a także zaprosił wszystkich po obradach do zwiedzania tego miasta.
Autorką referatu inauguracyjnego była dr hab. Helena Kisilowska, prof. UTH Radom (kierownik Katedry Prawa WNEiP UTH Radom). Rozpoczęła swoje wystąpienie „Rola prawnika w demokratycznym państwie prawa” od zacytowania art. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym „Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli”. Następnie podkreśliła, iż zawód prawnika polega na wykonywaniu zadań o szczególnym charakterze z punktu widzenia zadań publicznych i realizacji dobra wspólnego. W kolejnych słowach prof. H. Kisilowska stwierdziła, że w demokratycznym państwie prawnym stanowione normy prawne są tworzone zgodnie z wolą większości, ale muszą uwzględniać poszanowanie praw mniejszości. Prawo powinno być pisane językiem zrozumiałym dla obywatela, a akt prawny musi zawierać uzasadnienie wyjaśniające powody jego powstania. Mówczyni zwróciła także uwagę na konieczność stanowienia dobrego prawa. Kończąc swoje wystąpienie, podkreśliła, że: „w zawodzie prawnika, jak w każdym zawodzie zaufania publicznego, najcenniejsze, co można stracić, to zawodowy autorytet, honor i szacunek do siebie”.
Pierwszy panel konferencji, którego moderatorem był adw. Marek Jagielski (Dziekan ORA Radom), poświęcono problematyce etyki w zawodach prawniczych. Jako pierwszy głos zabrał ks. dr hab. Tomasz Barankiewicz, prof. KUL (Instytut Etyki Prawniczej w Warszawie). Przedstawił referat: „Uczciwość jako kategoria etyczno-zawodowa w wykonywaniu profesji prawniczych”. Rozpoczynając, mówca wyjaśnił pojęcie uczciwości zawodowej, a następnie zaprezentował trzy wymiary podejścia aksjologicznego do pojęcia uczciwości zawodowej: afiliację godności – wykonywania zawodu, afiliację prawdy i w końcu afiliację właściwych reguł życia społecznego.
Drugi referat pt. „Od etyki prawniczej do etyki prawnika” wygłosił ks. dr Wojciech Wojtyła (UTH Radom), który zaakcentował, że zawód prawnika to profesja „wykonywanej misji”. Podkreślił także, że od przedstawicieli zawodów prawniczych oczekuje się wysokiej wiedzy, wysokiej kultury osobistej, jak również etyki zawodowej. Następnie prelegent dokonał analizy pojęć „etyka prawnicza” i „etyka prawnika”.
Kolejne wystąpienie: „Etyka zawodowa adwokatów – współczesne dylematy”, zaprezentował adw. Andrzej Malicki (zastępca przewodniczącego Komisji Etyki NRA). Rozpoczynając, omówił zagadnienia zgodności norm etycznych z prawem jako współczynnik wartości prawa, następnie stwierdził zaś, że istnieją zarówno normy wspólne, jak i normy różnicujące zawody prawnicze. Są nimi: lojalność zawodowa, koleżeństwo, tajemnica zawodowa i służbowa. W kolejnych swoich słowach odniósł się do postanowienia SN z 13.12.2017 r. (SDI 87/17). Następnie omówił dylematy etyczne adwokatów, odnosząc się m.in. do kwestii związanej z problematyką dotyczącą reklamy usług adwokata. Kończąc swoje wystąpienie, poinformował uczestników o toczących się w NRA pracach nad nowym Kodeksem Etyki Adwokackiej.
Autorem ostatniego w tej części konferencji referatu pt. „Etyka zawodowa radców prawnych – współczesne dylematy” była r. pr. Bogusława Boyen (OIRP w Kielcach). Na wstępie przedstawiała rys historyczny pojęcia „samorząd zawodowy”, po czym odniosła się do współczesnych dylematów etyki zawodowej radcy prawnego. Zauważyła, iż takimi dylematami są np. granice wypowiedzi radcy prawnego, a także reklama i marketing zawodu radcy.
Zwieńczeniem pierwszego panelu stała się ożywiona dyskusja stanowiąca sedno tej części konferencji. W dyskusji głos zabrali: A. Malicki, który zauważył, że zasady etyczne w zawodach prawniczych mają reguły ogólne; ks. T. Barankiewicz, rozwijający pojęcie klauzul generalnych; B. Boyen, która odniosła się do zasad etycznych wynagradzania radców prawnych; adw. Ewa Krasulska, podkreślająca, że adwokat w każdej sytuacji musi być uczciwy; dr Dominik Sypniewski (PW Warszawa), który zarysował wątki etyki prawniczej w Stanach Zjednoczonych, a także ks. dr Grzegorz Zieliński (UTH Radom), który podjął problem wprowadzenia klauzuli sumienia do zawodów prawniczych.