OPINIA PRAWNA
sporządzona na zlecenie SSP „Iustitia”
Czy możliwe jest skuteczne wycofanie poparcia udzielonego sędziemu-kandydatowi do Krajowej Rady Sądownictwa?
Wnioski
Podsumowując prowadzone w opinii rozważania, w ocenie opiniującej możliwe jest wycofanie poparcia sędziego kandydatowi zgłoszonemu do KRS. Przemawiają za tym:
• porównanie regulacji zawartej w ustawie o KRS do regulacji innych ustaw o charakterze wyborczym, gdzie ustawodawca wyraźnie wyłącza możliwość wycofania poparcia kandydatom, listom kandydatów i innym inicjatywom; brak takiej regulacji w ustawie o KRS wskazuje na zamierzony zabieg racjonalnego ustawodawcy, w sposób oczywisty dopuszczający wycofanie poparcia;
• okoliczność, iż prawo do poparcia kandydata do KRS jest bowiem prawem obywatelskim, prawem do udziału w życiu publicznym, prawem do udziału w procedurach kształtowania składu organów konstytucyjnych. Tym samym niedopuszczalna jest w tym przypadku rozszerzająca interpretacja i wyłączenie możliwości odwołania poparcia w sytuacji, gdy ustawodawca takiego rozwiązania nie przewidział i nie ma ono żadnego uzasadnienia w konieczności ochrony innych wartości;
• oczywista konstatacja, iż sędzia, który podpisał zgłoszenie, jako piastun władzy publicznej, stojący na straży przestrzegania prawa, w tym w szczególności wartości konstytucyjnych, w przypadku uzyskania takich informacji o kandydacie, które wskazują, że postępowanie popartego przezeń kandydata lub jego właściwości dyskwalifikują go jako kandydata do KRS, ma nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek poparcie dla takiego kandydata wycofać;
• wykładnia językowa sformułowania: „popierający zgłoszenie”, wzmocniona ratio legis ustawy, którym było zapewnienie, żeby na dzień wyboru kandydat legitymował się określonym normatywnie poparciem.
W ocenie opiniującej wycofanie poparcia powinno być dokonane na piśmie. Adresatem tego oświadczenia jest organ, który na jego podstawie dokonuje następnie wyboru członków KRS, a więc Sejm. Nie może być uznany za adresata tych oświadczeń Marszałek Sejmu, jako że jest on w tej procedurze jedynie organem wewnętrznym Sejmu, wykonującym czynności formalne, oraz organizacyjne. Tym samym w ocenie opiniującej poparcie może być skutecznie wycofane do czasu przekazania przez Marszałka Sejmu zgłoszenia posłom; wówczas musi ono być prawidłowe i zupełne, także w zakresie ilości sędziów, którzy udzielają poparcia poszczególnym kandydatom.
* Autorka jest adwokatem, doktorem habilitowanym nauk prawnych, profesorem nadzwyczajnym Katedry Prawa Konstytucyjnego WPiA UŁ.
1 Dz.U. z 2018 r. poz. 3.
2 T. jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 684 ze zm.; dalej jako: KW.
3 T. jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2120.
4 T. jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 741.
5 Zob. np. M.Z. Dobrowolski, Poparcia dla kandydata do KRS nie można wycofać (Opinia), „Gazeta Prawna” 27.8.2019 r.