Wolność mediów jest kluczowa, bo gwarantuje, że obywatele otrzymują pełne i rzetelne informacje – mówi sędzia Monika Frąckowiak z Iustitia Oddział Wielkopolski, wiceprezeska „MEDEL” Magistrats Europeens pour la Democratie et les Libertes w spocie promującym Raport UE o praworządności. To już piąta edycja Raportu. Raport pozwala ocenić postęp w najważniejszych obszarach takich, jak niezależność sądownictwa, zaufanie do instytucji krajowych i unijnych, wolność mediów. Wskazuje wyzwania i umożliwia dzielenie się dobrymi praktykami w ochronie praw nas wszystkich¹.

¹ Z raportem zapoznać się można pod adresem https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_3864.

Po raz szósty Stowarzyszenie grało na Cieszanów Rock Festiwal. Od jesieni do wiosny spotykamy się z Wami w szkołach, w kafejkach i na salach rozpraw. Latem chcemy mówić o sądach i prawie również na wakacyjnych fe­stiwalach.

15 sierpnia, 11.30–12.30 Ewa ­Wróblewska – Prezes Federacji Konsumentów w Rzeszowie mówiła o pułapkach czyhających na konsumentów: Jakie macie prawa jako kupujący? Co zrobić, gdy towar ze zdjęcia w inter­necie wygląda inaczej niż ten, który otrzymaliście. Czy e-sąd jest taki ­straszny?

16 sierpnia, 10.00–11.00 odbyła się symulacja rozprawy w procesie o czary z udziałem publiczności. Przy tej okazji rozmowa też o tym, co to znaczy rzetelny proces.

17 sierpnia, 10.30–11.30 – Rozmowa o dezinformacji w czasie wojny i nie tylko: Czy szpiedzy są wśród nas? Goście: Filip Hagenbeck – emerytowany agent wywiadu, dr Piotr Łubiński i dr hab. Marcin Marcinko z Uniwersytetu Jagiellońskiego¹.

¹ Więcej informacji zob. https://iustitia.pl/stowarzyszenie-sedziow-polskich-iustitia-na-cieszanow-rock-festiwal/.

„W państwie prawa decyzje władz powinny być roztropne i służyć dobru wspólnemu. Dobro wspólne to stabilność systemu prawa. Dzięki niej ludzie wiedzą, co jest dobrem, a co złem. Mogą spokojnie budować swoje życie i mieć pewność, że władza polityczna jest ograniczona prawem. Legalnie działający Sąd Najwyższy jest strażnikiem prawa. W okresie niszczenia praworządności po 2016 r. SN został przejęty przez wadliwie nominowane osoby, tzw. neo-sędziów. Głównym celem rządzących musi być teraz odbudowa rządów prawa. Jest to podstawowe zobowiązanie rządzących wobec obywateli polskich i wspólnoty europejskiej. Polska zobowiązała się do tego w ramach struktur europejskich. Udzielona przez Prezesa Rady Ministrów kontrasygnata dla nominowania neo-sędziego na przewodniczącego zgromadzenia Izby w SN pogłębia chaos prawny i utrudnia przywrócenie państwa prawa. Kontrasygnata oznacza przejęcie odpowiedzialności przez Prezesa Rady Ministrów. Żaden cel polityczny nie może uzasadniać przejęcia odpowiedzialności za złamanie standardów konstytucyjnych i europejskich. Oświadczamy, że jesteśmy tą decyzją Premiera głęboko poruszeni i rozczarowani. Będziemy nadal robić, co w naszej mocy, aby stać na straży praw Polek i Polaków. Jednak odbudowa państwa prawa bez współdziałania władzy wykonawczej i ustawodawczej z władzą sądowniczą będzie trudna i długotrwała. Społeczeństwo oczekuje nowych standardów działania polityków. Potrzeba dialogu i przejrzystości kluczowych decyzji dotyczących sądownictwa”.¹

¹ Całość stanowiska zob. https://iustitia.pl/wspolne-stanowisko/.

W uchwale z 2.9.2024 r. Zarząd ­Stowarzyszenia Sędziów Polskich ­IUSTITIA wskazał, iż z zaskoczeniem przyjął propozycję Ministra Finansów zmierzającą do zmiany sposobu wynagradzania prokuratorów.

Zarząd przypomniał, że status i organizacja prokuratury są przedmiotem kompleksowych prac legislacyjnych w ramach przygotowywanego pakietu ustaw przywracających praworządność w Polsce, opracowywanych przez Komisję Kodyfikacyjną Ustroju Sądownictwa i Prokuratury powołaną przez Prezesa Rady Ministrów, a częścią tych prac są regulacje dotyczące sposobu wynagradzania prokuratorów. W tym kontekście propozycje Ministra Finansów są przedwczesne i niezrozumiałe.

Niezależność prokuratury powinna realizować się zarówno w wymiarze instytucjonalnym (rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości), jak i finansowym, poprzez zapewnienie niezależnego budżetu. Wynagrodzenie prokuratorów powinno odpowiadać godności urzędu i zapewniać im niezależność zarówno od władzy politycznej, jak i przeło­żonych¹.

¹ Całość uchwały zob. https://iustitia.pl/ 17069-2/.

Parlament finalizuje prace nad ustawami, które mają naprawić Trybunał Konstytucyjny. Sejm uchwalił je 24 lipca, dzięki gotowym założeniom społecznych projektów i kilkuletniej pracy ekspertów Fundacji Batorego.

Projektowane zmiany przewidują m.in.:

– wyroki TK w składzie z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania mają być nieważne i niewywierające skutków;

– obecni członkowie TK mogą złożyć oświadczenia, że przechodzą w stan spoczynku. Obowiązki prezesa TK ma przejąć sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim, natomiast Zgromadzenie Ogólne ma przedstawić prezydentowi kandydatów na prezesa;

– sędziów trybunału ma wybierać indywidualnie Sejm na 9-letnią kadencję większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów – co ma gwarantować wybór autorytetów prawniczych, uznanych przez wszystkie siły polityczne;

– oprócz parlamentarzystów kandydatów może zgłaszać również prezydent, Prezydium Sejmu, Krajowa Rada Prokuratorów, zgromadzenia ogólne Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego;

– do TK można kandydować dopiero po 4 latach od pozostawania posłem, senatorem, posłem do Parlamentu Europejskiego, członkiem Rady Ministrów lub partii politycznych (po poprawkach Senatu dotyczy to również prezydenta i wiceministrów);

– kadencję prezesa TK skróconą do 3 lat, z prawem do powołania na drugą kadencję;

– prezydent ma 14-dniowy termin odebrania ślubowania od sędziów TK od dnia wyboru przez Sejm¹.

¹ Więcej na temat ustawy zob. https://iustitia.pl/prace-nad-nowelizacja-ustaw-o-trybunale-konstytucyjnym-po-poprawkach-senackich/.

„Szanowny Panie Prezydencie!

Zwracamy się do Pana z apelem o podpisanie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, które zostały uchwalone przez Sejm w dniu 13 września br. Projekty te, poparte po przeprowadzeniu szerokich konsultacji przez kilkadziesiąt organizacji społecznych, środowiska eksperckie i akademickie, mają na celu wprowadzenie rozwiązań, które przyczynią się nie tylko do rozwiązania kryzysu wokół ­działalności Trybunału Konstytucyjnego, ale również do zmniejszenia polaryzacji w polskim życiu publicznym”.

Z apelem o podpisanie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym zwróciło się do Prezydenta RP SSP Iustitia oraz wiele innym organizacji społecznych i stowarzyszeń¹.

¹ Całość apelu zob. https://iustitia.pl/apel-do-prezydenta-andrzeja-dudy-o-podpisanie-ustaw-o-trybunale-konstytucyjnym/.

– Walczymy. Idzie ku dobremu – tak Ola, Iustitianka z Kłodzka mówiła o sytuacji w swoim ukochanym mieście.

Ludzi, zwierząt i miejsc w potrzebie jest wiele. Trzymajmy się razem i walczmy. Każdy tak jak najlepiej potrafi. Jak może. Wtedy na pewno pójdzie ku dobremu.

Sędziowie Iustitii włączają się w pomoc powodzianom.

Nasza zbiórka już działa. Ważna jest każda złotówka. Do dzieła!

Adres, pod którym można wpłacać, biorąc udział w naszej zrzutce, znajdziecie na stronie: https://iustitia.pl/pomoc-dla-powodzian/.

Sędzia Joanna Hetnarowicz-Sikora ze słupskiego oddziału Iustitii, członkini zarządu głównego naszego Stowarzyszenia, Iustitiańska specjalistka od prawa europejskiego – została ekspertem w Departamencie Wykonywania Wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przy Komitecie Ministrów Rady Europy.

Asiu, ogromne gratulacje!

Departament jest „pośrednikiem” między krajem pozwanym a Komitetem Ministrów Rady Europy. Do Komitetu należy decyzja, że wyrok został wyko­nany w całości i że danemu państwu udało się zlikwidować naruszenia prawa. Sędziowie tam pracujący współpracują też z państwem pozwanym: doradzają i oceniają, co jest wystarczające, aby nie dochodziło do kolejnych naruszeń¹.

¹ Więcej zob. https://iustitia.pl/joanna-hetnarowicz-sikora-zostala-ekspertem-w-departamencie-wykonywania-wyrokow-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka-przy-komitecie-ministrow-rady-europy/.

W połowie października 2024 r. w Kapsztadzie (RPA) odbyło się doroczne spotkanie Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów – największej organizacji sędziowskiej na świecie.

Uczestniczyła w nim delegacja Iustitii: Prezes Zarządu Krystian Markiewicz, Członkini Zarządu Dorota Zabłudowska i Przewodniczący Zespołu Międzynarodowego Tomasz Posłuszny.

Po raz kolejny zdajemy sobie sprawę z kluczowego znaczenia międzynarodowego wsparcia ze strony Międzynarodowego Stowarzyszenia Sędziów (IAJ), a także kluczowej roli, jaką odgrywa specjalna sprawozdawca ONZ ds. niezależności sędziów i prawników Margaret Satterthwaite.

Polscy sędziowie stali się inspiracją dla sędziów z całego świata, a film 1000 Tóg autorstwa Kacpra Lisowskie­go, wyprodukowany przez Lollipops Films jest pokazywany w czasie ­spotkań sędziów na różnych konty­nentach¹.

¹ Więcej informacji zob. https://iustitia.pl/delegacja-iustitii-na-dorocznym-spotkaniu-miedzynarodowego-stowarzyszenia-sedziow-w-kapsztadzie-rpa/.

Czy można prosto, skutecznie i zrozumiale dla wszystkich mówić o rządach prawa? Można! Polscy sędziowie wiedzą to doskonale i chcą dzielić się ta wiedzą z sędziami z innych krajów Europy.

Sędziowie Krystian Markiewicz, Bartłomiej Przymusiński, Katarzyna Gajda-Roszczynialska i Karolina Rokita byli gośćmi konferencji organizowanej przez Stowarzyszenie Sędziów Chorwackich we współpracy z The CEELI Institute na Uniwersytecie w Zadarze.

Uczestnicy rozmawiali naruszeniach praworządności i o tym, jak ważne jest propagowanie zagadnień dotyczących rządów prawa.

Sędziowie z Polski opowiadali o swoich doświadczeniach dotyczących tego, jak aktywnie i skutecznie komu­nikować społeczeństwu rolę sądów w demokracji i reagować na zagrożenia dla niezależności sądownictwa¹.

¹ Więcej na ten temat zob. https://iustitia.pl/czy-mozna-prosto-skutecznie-i-zrozumiale-dla-wszystkich-mowic-o-rzadach-prawa/.