- Prawo ustrojowe
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(39)/2020, dodano 10 sierpnia 2020.
Sądy w Polsce i innych krajach a epidemia COVID-19
Za priorytetowe uznano następujące sprawy:
• zastosowanie aresztu;
• ubezwłasnowolnienie;
• przemoc domowa;
• sprawy, w których grozi utrata praw lub ważnego interesu.
Ograniczenie liczby obecnego personelu:
• nie więcej niż jedna osoba na pokój;
• zdalna praca domowa tam, gdzie to możliwe;
• rodzice bez możliwości zapewnienia swoim dzieciom opieki na płatnym urlopie.
Brak dostępu do sądu dla personelu:
• z objawami COVID-19;
• będącego w kontakcie z zarażonymi osobami w ciągu ostatnich 14 dni;
• przebywającego za granicą (szczególny problem dotyczy sędziów mieszkających we Francji – w tym wypadku powstał problem trwałego wykluczenia).
W zakresie spraw cywilnych następujące przypadki są uważane za pilne i nie są odroczone:
• sprawy małoletnich;
• ochrona podstawowych praw człowieka;
• dotyczące opieki, alimentów, choroby psychicznej;
• ochrona przed wykorzystywaniem rodziny.
W zakresie spraw karnych następujące przypadki są uważane za niezbędne i nie są odroczone:
• przesłuchania w celu potwierdzenia zatrzymania lub zastosowania aresztu;
• gdy zastosowane zostały inne środki zapobiegawcze lub zabezpieczające w postępowaniu przeciwko nieletnim oskarżonym;
• postępowanie przeciwko nieletnim oskarżonym;
• gdy zachodzi potrzeba zabezpieczenia dowodów, które mogą być utracone;
• europejski nakaz dowodowy i ENA
• nakaz aresztowania ważny przez cały czas pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE).
Zastosowanie środków technicznych:
• zarządzanie sprawami cywilnymi odbywa się w pełni elektronicznie od ponad 10 lat;
• przechowywanie dokumentów również w formie elektronicznej;
• przesyłanie komunikatów i powiadomień;
• zdalny dostęp do akt;
• testuje się prowadzenie rozpraw wirtualnych w sprawach karnych (wątpliwości dotyczą sytuacji, gdy obrońca chce występować w obecności sędziów i mieć kontakt z oskarżonym i oskarżycielem);
• dokumenty są składane w formie elektronicznej;
• podatki i opłaty mogą być płacone w sposób zautomatyzowany;
• przesłuchania można teraz przeprowadzać zdalnie za pośrednictwem konferencji (wideo i/lub audio); jeśli nie jest to możliwe, z powodu występowania wielu osób lub w bardzo skomplikowanych procesach, przesłuchania odbywają się „twarzą w twarz” z odpowiednim dystansem społecznym.