- Wieści ze świata
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 1(7)/2012, dodano 23 kwietnia 2012.
System sądownictwa w Słowenii (w zarysie)
Sąd Najwyższy, sądy wyższe, okręgowe i lokalne
Słoweńskie sądownictwo jest czterostopniowe. Tworzą go Sąd Najwyższy, 4 sądy wyższe, 11 sądów okręgowych i44 sądy lokalne5.
Sąd Najwyższy (vrhovno sodišče) ma siedzibę w Lublanie, składa się aż z siedmiu wydziałów: karnego, cywilnego, gospodarczego, spraw zagranicznych, pracy i ubezpieczeń społecznych, kontroli administracyjnej oraz rejestrowego6. Do jego zadań należy rozpoznawanie apelacji od orzeczeń sądów wyższych, sądu administracyjnego, wyższego sądu pracy i spraw socjalnych oraz przeprowadzanie inspekcji w sądach niższych instancji, której wyniki są następnie omawiane z sędziami tych sądów7.
Sąd wyższy (višje sodišče) rozpoznaje apelacje od orzeczeń sądów okręgowych i lokalnych. Sądy wyższe są zlokalizowane w Lublanie, Mariborze, Celje i Koperze. Sąd okręgowy (okrožno sodišče) oraz sąd lokalny (okrajnosodišče) to sądy pierwszoinstancyjne. Odróżnia je jedynie waga rozpoznawanych spraw (co do zasady, sąd lokalny w sprawach karnych rozstrzyga w zakresie czynów zagrożonych karą do 3 lat pozbawienia wolności, zaś w sprawach cywilnych, jeśli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 000 euro)8.
Sąd Administracyjny oraz sądy pracy
W Słowenii funkcjonuje Sąd Administracyjny (upravno sodišče). Ma siedzibę w Lublanie i rozpoznaje skargi na ostateczne decyzje wydawane przez administrację publiczną. Do wyspecjalizowanych sądów należy Wyższy Sąd Pracy i Spraw Socjalnych (višje delovno in socialno sodišče). Jest to sąd apelacyjny od orzeczeń czterech sądów pracy (delovna sodišča), w tym jednego w Lublanie, działającego także jako sąd do spraw socjalnych (delovno in socialno sodišče)9.
Rada Sądownictwa
Zgodnie z art. 130 Konstytucji10, sędziowie (sodniki) wybierani są przez Zgromadzenie Państwowe na wniosek Rady Sądownictwa (sodnega sveta). Słoweńska Rada Sądownictwa składa się z jedenastu członków. Pięciu jest wybieranych przez Zgromadzenie Państwowe na wniosek Prezydenta spośród uniwersyteckich profesorów prawa, adwokatów i innych prawników, sześciu wybierają spośród siebie sędziowie (art. 131 Konstytucji).