- Sądy za granicą
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 3-4(54)/2024, dodano 11 maja 2025.
Argentyński system sądowniczy
2. Wymiar sprawiedliwości w prowincjach
Wszystkie 23 argentyńskie prowincje i autonomiczne miasto Buenos Aires mają własne systemy sądownicze, które działają niezależnie od systemu federalnego. Prowincjonalny wymiar sprawiedliwości zajmuje się głównie sprawami, które mają miejsce na ich terytoriach i które nie podlegają jurysdykcji federalnej.
Niektóre z jego cech to:
1) autonomia: każda prowincja ustanawia własną konstytucję, kodeksy prawne i organizację sądownictwa;
2) jurysdykcja: obejmuje większość spraw cywilnych, rodzinnych i pracowniczych oraz karnych, a także kwestie związane z prawem prowincji i zarządzaniem;
3) sądy lokalne: obejmują sądy pierwszej instancji, izby apelacyjne i sąd najwyższy dla każdej prowincji;
4) sprawy karne, o ile nie są uznawane za federalne, są rozstrzygane przez sądy prowincjonalne.
3. Interakcje między systemem federalnym i prowincjonalnym
Chociaż oba systemy działają niezależnie, często wchodzą ze sobą w interakcje. Sąd Najwyższy działa jako pomost, rozstrzygając apelacje zarówno sądów federalnych, jak i prowincjonalnych, gdy w grę wchodzą kwestie konstytucyjne. Zapewnia to jednolitość w stosowaniu zasad konstytucyjnych w całym kraju. Jednak ta dwoistość może również stwarzać wyzwania, takie jak spory jurysdykcyjne i niespójności w interpretacjach prawnych między prowincjami a sądami federalnymi.
II. Kodeksy prawa materialnego i kodeksy proceduralne
W argentyńskim systemie prawnym przepisy regulujące prawo i jego stosowanie dzielą się na kodeksy prawa materialnego i kodeksy proceduralne. Rozróżnienie to ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia, w jaki sposób zorganizowane jest prawo w Argentynie, biorąc pod uwagę jej system federalny oraz w jaki sposób rozwiązywane są spory w ramach prawnych. Kodeksy materialne i proceduralne mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania argentyńskiego systemu sądownictwa. Podczas gdy kodeksy materialne gwarantują wspólną podstawę praw i obowiązków w całym kraju, kodeksy proceduralne dostosowują procedury do specyfiki jurysdykcji każdego kraju. System ten odzwierciedla argentyński federalizm, choć stawia również wyzwania w zakresie jednolitości i wydajności. Modernizacja i ujednolicenie niektórych kodeksów proceduralnych może wzmocnić sprawiedliwość i skuteczność systemu sądowego.
1. Kodeksy prawa materialnego
Kodeksy prawa materialnego zawierają przepisy, które ustanawiają prawa, obowiązki i relacje między ludźmi. Określają, co jest legalne lub nielegalne, jakie prawa i obowiązki ma każda osoba oraz jakie rozwiązania mają zastosowanie w każdym przypadku.
Kodeksy te mają charakter krajowy i obowiązują jednolicie we wszystkich prowincjach i autonomicznym mieście Buenos Aires. Są one sankcjonowane przez Kongres Narodowy, gwarantując jednolitą interpretację praw i obowiązków obywateli. Za ich stosowanie odpowiedzialne są sądy prowincjonalne i federalne, w zależności od jurysdykcji danej sprawy.
Wyróżniamy:
1) Kodeks Cywilny i Handlowy Narodu (CCCN): ujednolica i reguluje prawo prywatne w Argentynie. Obejmuje on takie kwestie jak: Umowy, Zobowiązania, Prawo rodzinne, Prawa rzeczowe, Spadki i Stowarzyszenia. Jego ujednolicenie w 2015 r. uprościło ramy prawne poprzez połączenie starego kodeksu cywilnego i kodeksu handlowego.
2) Kodeks karny: określa zachowania uznawane za przestępstwa i odpowiadające im kary. Obejmuje: przestępstwa przeciwko osobom (zabójstwo, uszkodzenie ciała itp.); przestępstwa przeciwko mieniu (kradzież, oszustwo itp.); przestępstwa przeciwko państwu i społeczeństwu (korupcja, terroryzm itp.).
3) Kodeks celny: reguluje handel zagraniczny i ustanawia zasady funkcjonowania importu i eksportu, a także naruszeń celnych.
4) Kodeks górniczy: reguluje eksploatację i ochronę zasobów naturalnych.
5) Kodeks lotniczy: ustanawia zasady regulujące lotnictwo cywilne w Argentynie.