Podważanie praworządności: wpływ organizacji społeczeństwa obywatelskiego na niezawisłość sądów
III. Rozwój sytuacji po wyborach HSK: Zwycięstwo JUP i jego konsekwencje
Po triumfie w wyborach HSK, JUP przeszedł znaczącą transformację, zmieniając nazwę na „Stowarzyszenie Jedności Sądownictwa-AJU (Yargıda Birlik Derneği)” i uzyskując odrębną tożsamość prawną. Członkostwo w stowarzyszeniu ma charakter wyłączny i wymaga poparcia trzech dotychczasowych członków, przy czym sędziowie i prokuratorzy nie mogą mieć podwójnego członkostwa25.
Wraz z późniejszym przeniesieniem administracji HSK do AJU, ci, którzy dostosowali się do agendy rządowej w stowarzyszeniu, doświadczyli szybkiego awansu zawodowego. Jednocześnie członkowie sądownictwa utrzymujący swoje niezależne stanowisko musieli stawić czoła konsekwencjom, w tym czystkom i postępowaniom dyscyplinarnym26.
Jak podkreślono w międzynarodowych raportach, AJU przekształciło się w mechanizm zapewniający pełną zgodność między tureckim sądownictwem a władzą wykonawczą27. Pod wpływem AJU, HSK wydała kolejne dekrety szybko przenoszące tysiące sędziów i prokuratorów, ilustrując celową i bezkompromisową strategię. Trybunał Konstytucyjny w swojej decyzji przyznał, że od 2014 r. HSYK przenosił sędziów i prokuratorów w oparciu o nieoficjalne listy, potwierdzając arbitralny charakter tych działań28.
IV. Profilowanie sędziów: Ujawnienie poważnych konsekwencji
Po próbie zamachu stanu 15.7.2016 r. Prokuratura Generalna w Ankarze wydała nakazy aresztowania wielu sędziów i prokuratorów29. Następnie wyszło na jaw, że AJU, we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości i jednostkami wywiadowczymi, odegrało kluczową rolę w profilowaniu sędziów i prokuratorów. Osoby zamieszane w wydarzenia rzekomego zamachu stanu z 15.7.2016 r. były systematycznie klasyfikowane w dwóch kategoriach: tych, którzy wykazywali lojalność wobec rządu i tych, którzy byli postrzegani jako nielojalni. Ta procedura profilowania, trwająca ponad 2 lata, skrupulatnie zidentyfikowała aktywne role członków AJU w sądownictwie, a także wyznaczyła sędziów i prokuratorów jako wspierających lub uznanych za „zdrajców”. W nocy z 15 na 16 lipca przeprowadzono szeroko zakrojoną akcję, w wyniku której zawieszono około 2850 sędziów i prokuratorów, a jednocześnie wydano przeciwko nim nakazy aresztowania. W niecałe 5 godzin powstała obszerna lista wyszczególniająca rzekomy udział 2850 sędziów i prokuratorów w próbie zamachu stanu, wraz z ich sądami i numerami rejestrowymi. Uwzględnienie na tej liście zmarłego prokuratora i emerytowanych sędziów zdecydowanie sugeruje, że została ona przygotowana na długo przed faktyczną próbą zamachu stanu30. Następnie sędziowie i prokuratorzy, którzy znaleźli się na liście, musieli stawić czoła poważnym konsekwencjom, w tym zwolnieniom, aresztowaniom i domniemanym torturom w areszcie31. Ogólny schemat sugeruje systematyczne wysiłki mające na celu wyeliminowanie sędziów i prokuratorów postrzeganych jako przeciwnicy poprzez proces profilowania, umieszczania na czarnej liście, a następnie zwolnień i aresztowań32.