Status prawny osoby formalnie powołanej na urząd sędziego na skutek rekomendacji udzielonej przez Krajową Radę Sądownictwa w obecnym składzie – uwagi na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 19.11.2019 r. oraz orzeczeń Sądu Najwyższego będących konsekwencją tego rozstrzygnięcia¹

⁶¹ L. Garlicki, op. cit., s. 21.

⁶² M. Gutowski, P. Kardas, Sądowa kontrola konstytucyjności…, op. cit., s. 29.

⁶³ M. Gutowski, P. Kardas, Sądowa kontrola konstytucyjności…, op. cit., s. 29; zob. też M. Gutowski, P. Kardas, O relacjach między demokracją a prawem, czyli kilka uwag o istocie demokracji konstytucyjnej, Pal. Nr 1–2/2017, s. 22; M. Gutowski, P. Kardas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie ­opartym na Konstytucji, Warszawa 2017, s. 576–579 oraz cytowane tam ­obszernie piśmiennictwo.

⁶⁴ Por. M. Pilich, Debata EPS…, op. cit., s. 27; A. Śledzińska-Simon, Lojalność konstytucyjna czy lojalność unijna? – znaczenie zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej dla sądów krajowych [w:] M. Jabłoński, S. Jarosz-Żukowska (red.), Zasady pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej w praktyce działania organów władzy publicznej RP, Wrocław 2015, s. 205–207.

⁶⁵ Por. np. pkt 33 wyroku TSUE z 6.3.2018 r. w sprawie C-284/16, ECLI:EU:C:2018:158.

⁶⁶ Zob. pkt 4 uzasadnienia uchwały 3 Izb; pkt 15 uzasadnienia postanowienia SN z 15.1.2020 r. (III PO 8/18), w którym SN odwołał się do rozstrzygnięć TK oraz do orzecznictwa unijnego; w tym zakresie inicjujące znaczenie miał wyrok TSUE z 9.3.1978 r., 106/77, Simmenthal, EU:C:1978:49, zob. zwłaszcza pkt 20; w kontekście niniejszych rozważań takim pominięciem powinien być objęty m.in. wyrok TK z 25.3.2019 r. (K 12/18), w którym m.in. uznano za zgodną z Konstytucją RP procedurę wyboru sędziowskiej części składu KRS przez Sejm.

⁶⁷ Por. Debata EPS…, op. cit. – M. Pilich, s. 27; I.C. Kamiński, s. 27; S. Biernat, s. 31.

⁶⁸ Z najnowszego orzecznictwa zob. zaś postanowienie NSA z 27.1.2020 r. (I OSK 1917/18), CBOSA, które zapadło w kontekście wniosku o wyłączenie sędziego powołanego przez KRS w obecnym składzie.

⁶⁹ Inaczej jednak ocenił to NSA w postanowieniu z 18.4.2019 r. (II GZ 60/19), CBOSA, w której chodziło o potwierdzenie faktu przejścia sędziego w stan spoczynku lub przeniesienia w ten stan; w tym wypadku, w kontekście art. 39 SNU, NSA uznał, że wejście w rolę organu administracyjnego w ujęciu funkcjonalnym w ustawie o SN otwiera drogę do sądowej kontroli działań Prezydenta RP w zakresie statusu prawnego sędziów SN. Przyjęcie innej interpretacji obowiązujących przepisów prowadziłoby zdaniem NSA do naruszenia zasad wynikających z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, bo de facto sędzia SN zostałby pozbawiony możliwości sądowego kwestionowania działań mających wpływ na zakres jego praw i obowiązków, wynikających ze stosunku prawnego łączącego ten podmiot z państwem.

⁷⁰ Szerzej zob. M. Pilich, Debata EPS…, op. cit., s. 29.

⁷¹ Por. M. Pilich, Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 5.11.2009 r. (I CSK 16/09), „Przegląd Sejmowy” Nr 4/2010, s. 208. Autor jest zdania, że dopuszczalność drogi sądowej w sporach dotyczących ściśle uprawnień i obowiązków sędziego jako strony stosunku służbowego nie budzi wątpliwości oraz że „raczej nie mieszczą się w jej zakresie takie sprawy, które dotyczą powierzenia lub pozbawienia urzędu” (s. 209).

⁷² W odniesieniu do sędziego TK por. bliżej M. Pilich, op. cit., s. 209.

⁷³ Z kolei w kwestii złożonego charakteru stosunku służbowego sędziego, który to stosunek zawiera zarówno elementy stosunku pracy, jak i elementy o charakterze publicznoprawnym – por. uchwałę SN z 9.12.2003 r. (III PZP 15/03) oraz uchwałę SN z 22.3.2007 r. (II PZP 6/06); https://sn.pl; postanowienie NSA z 18.4.2019 r. (II GZ 60/19), CBOSA.

⁷⁴ Postanowienia SN z 15.1.2020 r. (III PO 8/18 oraz III PO 9/18), https://sn.pl.

⁷⁵ Por. M. Jędrzejewska, K. Weitz [w:] T. Ereciński (red.), Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, t. 2, Postępowanie rozpoznawcze, LEX/el., teza 7 do art. 189.

⁷⁶ Zob. wyrok SN z 6.10.2017 r. (V CSK 52/17), https://sn.pl.

⁷⁷ Por. A. Kastelik-Smaza, Debata EPS…, op. cit., s. 32.

⁷⁸ Zob. wyroki TS z: 13.6.2006 r. w sprawie Traghetti del ­Mediterraneo SpA przeciwko Republice Włoskiej (C-173/03), ECLI:EU:C:2006:391; 30.9.2003 r. w sprawie Gerhard Kõbler przeciwko Republice Austrii (­C-224/01), ECLI:EU:C:2003:513.

⁷⁹ Co do możliwych interpretacji tych sformułowań por. W. Sanetra, W kwestii odpowiedzialności za wyrządzenie szkody przez wydanie orzeczenia niezgodnego z prawem unijnym, EPS Nr 3/2006, s. 11.

⁸⁰ Zob. także W. Sanetra, op. cit., s. 7.

⁸¹ Por. art. 3941a oraz 3942 KPC.

⁸² Wyrok dostępny na Portalu orzeczeń sądów powszechnych, dostęp: 21.3.2020 r.; z adnotacją, że jest to orzeczenie nieprawomocne.

⁸³ Por. A. Kastelik-Smaza, Debata EPS…, op. cit., s. 29.

⁸⁴ Tak pkt 37 uzasadnienia uchwały składu 7 sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 8.1.2020 r. (I NOZP 3/19).