Nota techniczna w odpowiedzi na meksykańską reformę konstytucyjną

V. Uwagi końcowe

Mając powyższe okoliczności na uwadze należy stwierdzić, że konstytucyjna reforma w Meksyku, która przewiduje powszechne wybory na stanowiska sędziowskie, ma szereg mankamentów, wskazujących na to, że jest to prawdziwy przykład abuzywnego konstytucjonalizmu, co oznacza abuzywne użycie instrumentu reformy konstytucyjnej w celu degradacji demokracji, osłabienia zdolności do działania ciał kontrolnych oraz ochrony podstawowych praw i gwarancji dla społeczeństwa jako całości.

Co więcej, jak wskazano wyżej, powszechne wybory sędziów, w szczególności w kształcie rozważanym w Meksyku, głęboko naruszają niezależność i autonomię wymiaru sprawiedliwości, zarówno z powodu bezpośredniego wpływu pozostałych władz decydujących kto może stanąć do wyborów, jak i z powodu potencjalnej możliwości usunięcia wszystkich czynnych sędziów, którzy mają być zastąpieni przez wybranych w wyborach. Nie tylko z tego powodu, lecz także dlatego, że uczyni to niemożliwym, by wymiar sprawiedliwości wypełniał swoją główną funkcję, którą charakteryzuje ochrona podstawowych praw oraz reguł demokratycznej gry, w obliczu politycznych większości.

Ponadto, powszechne wybory, jako droga do objęcia funkcji sędziowskiej, wywołują potencjalne problemy, związane z wejściem do sądownictwa nie tylko sił politycznych czy ekonomicznych, ale możliwie także związanych z przestępczością zorganizowaną, która może inwestować w kandydatów powiązanych z interesami grup przestępczych.

Wreszcie, jak zostało to przedstawione, model rozważany w Meksyku nie ma odpowiednika w żadnym systemie wymiaru sprawiedliwości na świecie, nawet w USA i Boliwii, które to kraje przyjęły wybory sędziów jedynie w ograniczonym zakresie.

Z tych wszystkich względów, Brazylijskie Stowarzyszenie Sędziów (Brazilian Magistrates Association – AMB) wyraża zaniepokojenie sytuacją sądownictwa w Meksyku i zwraca uwagę na konieczność natychmiastowego odrzucenia propozycji tego rodzaju jakie mogą pojawić się w Brazylii, takich jak PEC/507/2006, w celu obrony niezależności sądownictwa, sędziów oraz, przede wszystkim, demokratycznego ustroju jako takiego.

Brasilia, DF, 5.12.2024 r.

Frederico Mendes Júnior
Prezes Brazylijskiego Stowarzyszenia Sędziów (AMB)

Geraldo Dutra de Andrade Neto
Sędzia Sekretarz ds. stosunków międzynarodowych Brazylijskiego Stowarzyszenia Sędziów (AMB)