• Prawo ustrojowe
  • Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 2(44)/2021, dodano 25 sierpnia 2021.

O konieczności powrotu do mechanizmu kontrolnego przewidzianego w dawnym art. 86 § 6 PrUSP

Arkadiusz Sadza
(inne teksty tego autora)

51 Dz.U. z 1932 r. Nr 102, poz. 863.

52 Dz.U. z 1957 r. Nr 31, poz. 133.

53 Zob. również J. Olszanowski, op. cit., s. 58.

54 Zwraca na to uwagę też J. Olszanowski, op. cit., s. 59, wskazując, że uwarunkowania systemowe decydowały o przyznaniu po drugiej wojnie światowej Ministrowi Sprawiedliwości decydującej roli w zakresie oceny, czy sędzia może podejmować dodatkowe zatrudnienie.

55 Zob. J. Olszanowski, op. cit., s. 60.

56 W literaturze zwraca się wręcz uwagę, że PrUSP z 1928 r. było aktem prawnym ograniczającym sędziowską niezawisłość – tak G. Ławnikowicz, Sędziowie w autorytarnej Polsce, Kwartalnik KRS Nr 2/2016, s. 11.

57 Zob. J. Gudowski, Historia prawa o ustroju sądów powszechnych z 1928 r., PS Nr 1/2003, s. 22–23.

58 W ten sposób o nowelizacji tego aktu prawnego z 1950 r. wypowiada się J. Brol, Prawo o ustroju sądów powszechnych, PiP Nr 11–12/1985, s. 4.

59 Mam tu na myśli ustawę, która była poprzedniczką ustawy z 8.12.2017 r., a więc ustawę z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2052). W ustawie z 20.9.1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 1984 r. Nr 45, poz. 241) przewidywano, że podjęcie przez sędziego dodatkowego zajęcia wymaga zgody I Prezesa (art. 41 ust. 3). W przepisie tym nie wskazywano wprawdzie wprost na możliwość kontroli rozstrzygnięcia I Prezesa odmawiającego zgody na to zajęcie, w zakresie nieuregulowanym ustawą do sędziów SN stosować należało jednak odpowiednio przepisy ustawy o ustroju sądów powszechnych (art. 61 ww. ustawy). Z kolei zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z 15.2.1962 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 1962 r. Nr 11, poz. 54) do sędziów SN należało odpowiednio stosować przepisy prawa o ustroju sądów powszechnych, o ile nie były sprzeczne z przepisami ww. ustawy.

60 M. Śladkowski, op. cit., s. 365.

61 Ustawa z 25.7.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2167).

62 Należy wskazać, że również zgodnie z art. 10 ustawy z 31.1.1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 1980 r. Nr 4, poz. 8), która obowiązywała od 1.9.1980 r. (art. 18 ust. 1 ww. ustawy) do 30.9.1995 r., w sprawach dotyczących sędziów NSA należało odpowiednio stosować przepisy ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Podobna regulacja – przewidująca stosowanie do sędziów przepisów o SN oraz o ustroju sądów powszechnych, była przewidziana w art. 15 ustawy z 11.5.1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. z 1995 r. Nr 74, poz. 368), która obowiązywała od 1.10.1995 r. (art. 69 ww. ustawy) do 31.12.2003 r.

63 Zob. M. Śladkowski, op. cit., s. 367.

64 Dz.U. z 2018 r. poz. 1422.

65 Dz.U. z 2016 r. poz. 1157.

66 Dz.U. z 1997 r. Nr 102, poz. 643.

67 M. Śladkowski, op. cit., s. 368.

68 Organami TK były bowiem tylko Prezes i Zgromadzenie Ogólne (art. 12 ww. ustawy z 1.8.1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym).

69 Tak np. B. Kołecki [w:] I. Hayduk-Hawrylak, B. Kołecki, A. Wleklińska, Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2018, art. 86, Nb 7; J. Olszanowski, op. cit., s. 60.

70 Wyrok NSA z 21.5.1998 r., II SA 330/98, Legalis.

71 Tak K. Gonera [w:] A. Górski (red.) Prawo…, op. cit., s. 442. Tak również, jak się wydaje, J. Olszanowski, op. cit., s. 66. W późniejszym czasie pogląd zbliżony do zapatrywań przyjętych w literaturze zajmował także WSA w Warszawie odnośnie do sprzeciwu prezesa sądu wobec podjęcia zatrudnienia lub zajęcia przez komornika. Również na tle tego rodzaju stosunku sąd przyjął, że sprzeciw prezesa sądu jest aktem nadzorczo-organizacyjnym, a nie decyzją organu administracji publicznej. Zob. wyrok WSA w Warszawie z 11.12.2012 r., VI SA/Wa 1977/12, Legalis.

72 Zob. podobne uwagi uzasadniające istnienie systemu środków zaskarżenia w postępowaniu cywilnym, wskazujące na brak możliwości wyeliminowania ryzyka błędów przy orzekaniu – B. Bladowski, Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2008, s. 24.

73 W literaturze na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów wskazano, że sprzeciw kolegium dawał sędziemu podstawę do wystąpienia ze stosownym roszczeniem do sądu powszechnego – tak Ł. Korózs, M. Sztorc, Ustrój sądów powszechnych. Komentarz, Warszawa 2004, art. 86, Nb 6, z powołaniem na wyrok SN z 6.1.1999 r., III RN 180/98, ­OSNAPiUS Nr 21/1999, poz. 670.

74 Zob. uwagi na temat podmiotowo-przedmiotowych ograniczeń w zakresie dodatkowego zatrudnienia – B. Cudowski, Dodatkowe zatrudnienie, Warszawa 2007, s. 44 i n.

75 Tak trafnie J. Olszanowski, op. cit., s. 60.

76 Zob. B. Kołecki [w:] op. cit., art. 86, Nb 7; J. Olszanowski, op. cit., s. 60.

77 J. Olszanowski, op. cit., s. 65 oraz powoływana przez tego autora M. Smusz-Kulesza, Zatrudnienie nauczyciela akademickiego na stanowisku sędziego sądu powszechnego [w:] W. Sanetra (red.), Zatrudnienie nauczycieli akademickich, Warszawa 2015, s. 240–241.

78 Zob. J. Olszanowski, op. cit., s. 67.

79 J. Olszanowski, op. cit., s. 65.

Strona 8 z 8« Pierwsza...45678