Rola sądów w przestrzeganiu prawa do rzetelnego procesu w postpandemicznej rzeczywistości

³⁴ D. Sessa, jw.

³⁵ Zob. M. Pecyna, Odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa za ograniczenia praw o wolności w czasie epidemii COVID-19, PiP 12/2020, s. 24–25, 28–33, w szerszym ujęciu E. Bagińska, Odpowiedzialność odszkodowawcza za wykonywanie władzy publicznej, Warszawa 2006.

³⁶ D. Sessa, jw.

³⁷ Por. Kompilacja prac Komisji z 26.5.2020 r. (CDL-PI (2020) 003; zob. K. Gajda-Roszczynialska, Przebudowa wymiaru …, s. 13.

³⁸ Tak m.in., Siracusa Principles on the Limitation and Derogation Provisions in the International Covenant on Civil and Political Rights (1985) (Siracusa Principles), Art, I. Limitation Clauses; The function of courts in the Covid-19 pandemic, Primer, October 2020, OSCE, s. 7.

³⁹ K. Gajda-Roszczynialska, Przebudowa wymiaru, s. 13.

⁴⁰ Zob. N. Półtorak, [w:] A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2020, s. 1176. Por. także wyr. ETS z 22.12.2010 r., C-279/09 DEB Deutsche Energiehandels- und Beratungsgesellschaft mbH przeciwko Bundesrepublik Deutschland, Zb.Orz. 2010, s. I-13849, pkt 30, 31; post. TSUE z 1.3.2011 r., C-457/09 Claude Chartry przeciwko państwu belgijskiemu, Zb.Orz. 2011, s. I-819, pkt 25; a także wyr. TSUE z 28.7.2011 r., C-69/10 Brahim Samba Diouf przeciwko Ministre du Travail, de l’Emploi et de l’Immigration, Zb.Orz. 2011, pkt 49.

⁴¹ Zob. wyr. TSUE z 15.5.1986 r., 222/84 Marguerite Johnston przeciwko Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary, Zb.Orz. 1986, s. 1651; wyr. ETS z 29.10.1980 r. w połączonych sprawach 209–215/78 i 218/78 Heintz van Landewyck SARL i in. przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1980, s. 3125; wyr. ETS z 15.10.1987 r. w sprawie 222/86 Union nationale des entraîneurs et cadres techniques professionnels du football (Unectef) przeciwko Georges Heylens i in., Zb.Orz. 1987, s. 4097; z 9.2.2006 r. w połączonych sprawach C-23/04–C-25/04 Sfakianakis AEVE przeciwko Elliniko Dimosio, Zb.Orz. 2006, s. I-1265, pkt 28; wyr. SPI z 15.1.2003 r. w połączonych sprawach T-377/00, T-379/00, T-380/00, T-260/01 oraz T-272/01 Philip Morris International, Inc i in. przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 2003, s. II-1, pkt 121.

⁴² Wyr. ETS z 26.6.2007 r., C-305/05 Ordre des barreaux francophones et germanophone i in. przeciwko Conseil des ministres, Zb.Orz. 2007, s. I-5305, pkt 29 i z 1.7.2008 r. w połączonych sprawach C-341/06 P i C-342/06 Chronopost SA i La Poste przeciwko Union française de l’express (UFEX) i in., Zb.Orz. 2008, s. I-4777, pkt 44.

⁴³ Zob. wyr. ETS z 17.12.1998 r., C-185/95 Baustahlgewebe GmbH przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1998, s. I-8417.

⁴⁴ Zob. wyr. ETS z 13.2.1979 r., 85/76 Hoffmann-La Roche & Co. AG przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1979, s. 461; wyr. ETS z 17.12.1998 r., C-185/95 Baustahlgewebe GmbH przeciwko Komisji Wspólnot Europejskich, Zb.Orz. 1998, s. I-8417.

⁴⁵ Zob. sprawa Silver przeciwko Zjednoczonemu Królestwu za M. Szuniewicz, Ochrona bezpieczeństwa państwa jako przesłanka ograniczenia praw i wolności jednostki w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2016, s. 53.

⁴⁶ Proporcjonalność dokonywanych ograniczeń zawiera w sobie dwa elementy: adekwatności dokonanych ograniczeń oraz ich niezbędność – szerzej F. Gazin, Conciliation des droits et libertés. Intéressante affaire donnant l’occasion au juge de l’Union de construire un raisonnement complet permettant de vérifier la conformité du droit dérivé de l’Union au regard des droits fondamentaux, Europe 2013 Mars Comm. Nr 3, s. 11–12; G. Anagnostaras, Balancing Conflicting Fundamental Rights the Sky Österreich Paradigm, European Current Law Nr 5/2014, s. 493–506; M. Zinzi, Precauzione e proporzionalità come elementi di controllo delle norme tecniche, Diritto pubblico comparato ed europeo 2010, Nr 4, s. 1597–1601; A. Bouveresse, Recevabilité, intensité du contrôle, proportionnalité et principe de précaution, Europe 2010, Nr 10 Comm, s. 16–18; G. Ligugnana, Corte di giustizia, interessi ambientali e principio di proporzionalità. Considerazioni a margine della sent. 21 luglio 2011, C-2/10, Rivista italiana di diritto pubblico comunitario 2011, Nr 10, s. 1264–1275; zob. K. Gajda-Roszczynialska, Przebudowa wymiaru, s. 16–18.

⁴⁷ Omówienie tego zagadnienia: V. Trstenjak, The Corona Crisis and Fundamental Rights from the Point of View of EU Law, [w:] E. Hondius, M.S. Silva, A. Nicolussi, P.S. Coderch, C.H. Wendehorst, F. Zoll (red.), Coronavirus and the Law in Europe, Cambridge–Antwerp–Chicago 2021, s. 5.

⁴⁸ Tak m.in. Siracusa Principles on the Limitation and Derogation Provisions in the International Covenant on Civil and Political Rights (1985) (Siracusa Principles), Art, I. Limitation Clauses; The function of courts in the Covid–19 pandemic, Primer, October 2020, OSCE, s. 7.

⁴⁹ K. Gajda-Roszczynialska, Przebudowa wymiaru, s. 18–19.

⁵⁰ Ibidem.

⁵¹ Zob. wyr. TK z 14.12.2017 r., SK39/15, OTK-A Nr 86/2017.

⁵² Zob. wyr. TK z 22.9.2005 r., Kp 1/05, OTK-A ZU Nr 8/A/2005; z 26.5.2008 r., SK 25/07, OTK-A Nr 6A/2008, poz. 119. Zob. też A. Śledzińska-Simon, Analiza proporcjonalności ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności. Teoria i praktyka, Wrocław 2019, s. 164 i n.

⁵³ A. Machnikowska, Zasada jawności, s. 97.

⁵⁴ Zob. szerzej K. Markiewicz, Czy ex iniuria ius non oritur?, czyli o „sędziach” powołanych niezgodnie z prawem uwag kilka, [w:] Księga pamiątkowa W.J. Katnera (w druku); wyr. ETPC z 8.11.2021 r., Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce, skargi nr 49868/19 i 57511/19, Legalis; wyr. ETPC z 3.2.2022 r. ADVANCE PHARMA SP. Z O.O. przeciwko POLAND, skarga nr 1469/20.

⁵⁵ Zob. A. Orzeł-Jakubowska, Recenzja monografii…, s. 271; A. Nylund, Covid-19 and Norwegian Civil Justice, [w:] Civil Courts…, s. 141; Ł. Małecki-Tepicht, Rewolucja cyfrowa w sądownictwie – przegląd obszarów i narzędzi wzmacniania efektywności wymiaru sprawiedliwości, Kwartalnik Iustitia Nr 2/2020; J. Gołaczyński (red.), Postępowanie cywilne w czasie pandemii, Warszawa 2022.

⁵⁶ Zob. wyr. TSUE z 6.10.2021 r., C-487/19, ECLI:EU:C:2021:798; K. Gajda-Roszczynialska, Przebudowa wymiaru, s. 21–25.

⁵⁷ A. Machnikowska, Zasada jawności, s. 80–81, 96–100.

⁵⁸ Zob. P. Rylski, Transformation of Polish Civil Procedure in Light of Covid-19, [w:] Civil Courts…, s. 157.