Status prawny i odpowiedzialność dyscyplinarna Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych

⁶ Ustawa z 20.12.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 190); dalej jako: „ustawa represyjna”.

⁷ Wyroki SN: z 14.11.2002 r., SNO 36/02, OSNSD Nr 1–2/2002, poz. 42; z 9.5.2003 r., SNO 65/03, OSNSD Nr 2/2003, poz. 59.

⁸ P. Czarnecki, Postępowanie dyscyplinarne wobec osób wykonujących zawody zaufania publicznego, Warszawa 2013, s. 312; W. Kozielewicz, Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Warszawa 2016, s. 147; postanowienie SN z 14.3.2002 r., SNO 3/02, OSNSD Nr 1/2002, poz. 3.

⁹ P. Kardas, Dyscyplinowanie sędziów, Model odpowiedzialności dyscyplinarnego a zagrożenia dla niezawisłości sędziowskiej, Kraków 2020, s. 58.

¹⁰ H. Kempisty, Ustrój sądów, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1966, s. 123; Z. Czeszejko-Sochacki, Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Ogólna charakterystyka), PiP Nr ­11–12/1997, s. 99; P. Wiliński, P. Karlik [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, Konstytucja RP, t. II, Komentarz do art. 87–243, Warszawa 2016, s. 1017; wyroki TK: z 24.6.1999 r., K 3/98, OTK Nr 4/1998, poz. 52; z 14.4.1999 r., OTK Nr 3/1999, poz. 41.

¹¹ P. Wiliński, P. Karlik [w:] op. cit., s. 1013; A. Machnikowska, O niezawisłości sędziów i niezależności sądów w trudnych czasach, Wymiar sprawiedliwości w pułapce sprawności, Warszawa 2018, s. 21 i n.; A. Świątkowski, Niezawisłość, bezstronność i niezależność – specyficzne, bezwzględnie obowiązujące, cechy zatrudnienia w zawodzie sędziego, Pal. Nr 3/2020, s. 63.

¹² B. Naleziński [w:] P. Sarnecki (red.), Prawo konstytucyjne Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 2014, s. 392.

¹³ Wyrok TK z 27.3.2013 r., K 27/12, OTK-A Nr 3/2013, poz. 29.

¹⁴ P. Wiliński, P. Karlik [w:] op. cit., s. 1017.

¹⁵ Ibidem.

¹⁶ M. Laskowski, Uchybienie godności urzędu sędziego jako podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej, Warszawa 2019, s. 55.

¹⁷ Za działalność, która nie łączy się z niezawisłością sędziowską słusznie zdaniem P. Wilińskiego i P. Karlika uznać należy takie czynności, którym nie dotyczą sprawowania wymiaru sprawiedliwości i wszelkich działań z nim związanych, czyli działalność społeczna, charytatywna – Konstytucja RP…, op. cit., s. 1017. Istotne problemy dotyczące posiadania przez sędziego atrybutu niezawisłości dotyczą natomiast działalności naukowej, w sytuacji gdy pomiędzy sędzią a uczelnią nawiązany został stosunek pracy, który zgodnie z art. 22 § 1 KP charakteryzuje się podległością pracownika względem pracodawcy.

¹⁸ L. Garlicki, Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Komentarz, t. IV, Rozdział VIII, Sądy i Trybunały, Warszawa 2005, s. 10–11.

¹⁹ Ibidem, s. 11; T. Ereciński, J. Gudowski, J. Iwulski [w:] J. Gudowski (red.), Prawo o ustroju sądów powszechnych, Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa, Komentarz, Warszawa 2009, s. 141 i n.

²⁰ A. Łazarska, Niezawisłość sędziowska w sprawowaniu urzędu [w:] R. Piotrowski (red.), Pozycja ustrojowa sędziego, Warszawa 2015, s. 90.

²¹ Kp 1/15, MP 2015, poz. 1045.

²² W. Kozielewicz, Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, Komentarz, Warszawa 2005, s. 23.

²³ R. Giętkowski, Odpowiedzialność dyscyplinarna w prawie polskim, Gdańsk 2013, s. 34 i n.; W. Kozielewicz, op. cit., s. 35.

²⁴ W aktualnym stanie prawnym Minister Sprawiedliwości wprawdzie, w sprawach o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego na podstawie art. 112b § 2 PrUSP może powierzyć funkcję rzecznika dyscyplinarnego prokuratorowi, to jednak takie rozwiązanie jest nie tylko niezgodne z ideą korporacyjnej odpowiedzialności dyscyplinarnej, ale jak się zdaje ma na celu wywołanie tzw. „efektu mrożącego” wobec sędziów.

²⁵ Por. A. Łazarska, op. cit., s. 105 i n.