Struktura sądownictwa w Ekwadorze
Warto wspomnieć, że za wymiar sprawiedliwości w sprawach konstytucyjnych w Ekwadorze jest zasadniczo odpowiedzialny Trybunał Konstytucyjny, który nie jest częścią władzy sądowniczej; odgrywa rolę jednak w sprawach gwarancji jurysdykcyjnych. Jednak w sprawach z zakresu gwarancji jurysdykcyjnych – skargi o ochronę, habeas corpus, skarga o dostęp do informacji publicznej i habeas data3 – sędziowie jednostek sądowych I instancji rozpatrują w I instancji, podczas gdy sądy prowincjonalne są sądami apelacji konstytucyjnej, a nawet w sprawach pozbawienia wolności orzeczonego w postępowaniu karnym, które nie mają wyroku podlegającego wykonaniu, są sędziami I instancji do rozpatrywania i rozstrzygania skarg habeas corpus, których decyzja może być zaskarżona do każdej wyspecjalizowanej izby Sądu Krajowego.
Każdy sąd prowincjonalny ma prezesa, który jest wybierany w pierwszych dwóch tygodniach danego roku, na przemian spośród sędziów wchodzących w skład różnych izb (lub z jednej izby, w przypadku sądów wielokompetentnych); pełnią oni funkcję przez 2 lata, a w sferze jurysdykcyjnej jego podstawową funkcją jest nadzorowanie instrukcji prokuratorskich w sprawach podlegających jurysdykcji sądu prowincjonalnego, oprócz tego formalnie reprezentuje sąd na zewnątrz.
1.2. Jednostki sądowe pierwszego szczebla
W większości kantonów Ekwadoru istnieją sędziowie pierwszego szczebla, zorganizowani w jednostki sądowe, głównie w celach operacyjnych, takich jak wprowadzanie pism procesowych lub losowanie pozwów, ale pod względem jurysdykcji każdy sędzia funkcjonuje niezależnie, z własnym personelem, w sposób tradycyjny dla sądów pierwszego szczebla. Jednostki te są zorganizowane według specjalności, jeśli wymaga tego obciążenie pracą i Rada Sądownictwa tak zdecyduje, podczas gdy w innych przypadkach, zwłaszcza w kantonach, które nie są stolicami prowincji, jednostki te są zasadniczo wielokompetentne i rozpatrują wszystkie sprawy, nawet jeśli składają się z więcej niż jednego sędziego, w którym to przypadku wszyscy sędziowie w tej jednostce są wielokompetentni.
COFJ przewiduje, że powinni istnieć sędziowie I instancji (którzy są częścią jednostek sądowych) w sprawach karnych powszechnych, korupcji i przestępczości zorganizowanej, nieletnich, ruchu drogowego, gwarancji penitencjarnych, przestępstw kryminalnych i przemocy wobec kobiet lub członków rodziny oraz przestępstw przeciwko integralności seksualnej i reprodukcyjnej; rodziny, kobiet, dzieci i młodzieży; pracy oraz spraw cywilnych i handlowych. Przewiduje również istnienie sędziów do spraw najmu i stosunków sąsiedzkich, ale w praktyce już ich nie ma, a sprawy te są rozstrzygane przez sędziów w sprawach cywilnych. W sprawach karnych, na pierwszym i drugim etapie procesu, którym jest dochodzenie prokuratorskie oraz etap oceny i przygotowania procesu, interweniują sędziowie poszczególnych gwarancji karnych, a na etapie procesu sąd karny składa się z trzech sędziów, ale wszyscy są sędziami I instancji. Ponadto wszyscy sędziowie tworzący jednostki sądowe I instancji, niezależnie od ich specjalizacji, są sędziami właściwymi do rozpoznawania czterech gwarancji jurysdykcyjnych wymienionych powyżej.