- Konferencje i szkolenia
- Artykuł pochodzi z numeru IUSTITIA 3-4(54)/2024, dodano 11 maja 2025.
Strategia SSP „Iustitia” dotyczaca działań w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym
SĄDY RODZINNE
Sądy rodzinne rozpoznają sprawy, a są w istocie rzeczy „ślepe”. Nie wiedzą rozstrzygając o alimentach jakie zeznania podatkowe składa strona, o dane z niebieskiej karty muszą się zwracać, a gdy ktoś często się przeprowadza, to pozyskanie danych z opieki społecznej jest utrudnione i wymaga korespondencji z wieloma instytucjami, gdzie sądy występują w charakterze petentów. Chodzi o dane o interwencjach policji, NK, korzystania z pomocy społecznej lub wsparcia asystenta rodziny czy informacji o dostępnych miejscach w placówkach opiekuńczych/rodzinach zastępczych. Wydłuża to podejmowanie decyzji i zwiększa ryzyko błędów, w szczególności w wypadkach konieczności zabezpieczenia małoletnich. Należy włączyć sądy rodzinne do baz danych państwowych, co umożliwi łatwe i szybkie pozyskiwanie potrzebnych danych (ZUS, KAS, USC, MOPS/GOPS, Policja, PCPR).
Ze względu na rozproszony charakter systemów sądowych integracja bezpośrednia z systemami repertoryjno -biurowymi jest nieopłacalna i czasochłonna.
Ministerstwo Sprawiedliwości stworzyło Brokera Komunikacyjnego, który stanowi agregator systemów zewnętrznych wobec sądów. Dzięki temu w jednym miejscu możliwe jest pozyskanie danych z PESEL, NOE.SAD, USC i in. Po wprowadzeniu możliwości uzyskiwania danych z wymienionych w niniejszym zagadnieniu instytucji możliwa będzie ich integracja z Brokerem Komunikacyjnym. Jednocześnie możliwe jest użycie narzędzi do robotyzacji procesów w celu przyspieszenia procesu weryfikacji danych we wskazanych narzędziach/rejestrach oraz właściwej, automatycznej interpretacji wyników, co przełoży się na zmniejszenie obciążenia sądu (perspektywa krótkoterminowa lub średnioterminowa w zależności od dostępności interfejsów i przepisów umożliwiających automatyzację procesu).
WYROKI ŁĄCZNE
Obecnie projektowanie wyroku łącznego wygląda tak, że sędzia na kartce papieru rysuje oś czasu skazań. Nakładka na program biurowości z możliwością zaciągania danych z KRK pozwoli na automatyzację procesu projektowania, którego wynikiem będą widełki kary łącznej. O jej wymiarze zadecyduje sędzia.
Zdarzają się rzadkie sytuacje, w których dwa lub więcej sądów orzeka wyrok łączny. Rekomendowana jest analiza możliwości wykorzystania Portalu Informacyjnego w celu pozyskania informacji o innych toczących się postępowaniach karnych, a dotyczących tej samej osoby.
SPRAWY SPADKOWE
Konieczność poszukiwania z urzędu stron postępowania bez dostępu do bazy orzeczeń innych sądów i urzędów znacząco wydłuża czas załatwiania spraw spadkowych. Dostęp do baz danych innych sądów może być realizowany przy użyciu Portalu Informacyjnego i zautomatyzowany dla wszystkich spraw spadkowych. Ponadto istotne jest uzyskanie dostępu do baz USC oraz możliwość wzbogacenia funkcjonalności PESEL-SAD o automatyczne generowanie drzew genealogicznych.
KSIĘGI WIECZYSTE
Najbardziej czasochłonne jest projektowanie wpisów, które polega na umieszczaniu w systemie informatycznym danych z papierowych dokumentów. Robią to głównie sekretarze, rzadziej referendarze. W efekcie w niektórych sądach na wpis czeka się pół roku lub dłużej. Dokumenty w formie elektronicznej i dostęp sądu do baz danych typu rejestr gruntów lub ewidencja budynków, pozwoli na automatyzację procesu importu danych do projektu wpisu, co znacznie przyspieszy postępowanie.
Analizy wymaga możliwość wykorzystania narzędzi do robotyzacji procesów w celu przyspieszenia czasu potrzebnego do przygotowania projektu wpisu poprzez automatyzację procesu pozyskiwania danych z wniosków papierowych, jak również z innych systemów.
BIUROWOŚĆ
1. Zmiana definicji odpisu orzeczenia, poprzez likwidację wymogu posiadania pieczęci służbowej pozwoli na bezpośrednie pobieranie orzeczeń z systemów repertoryjno-biurowych bez angażowania zasobów sekretariatów biurowych oraz ponoszenia kosztów wysyłki dokumentów pomiędzy sądami.
2. Wprowadzenie podpisów elektronicznych dla sędziów.
3. Umożliwienie wnoszenia pism procesowych za pośrednictwem portalu połączone z automatyzacją obliczania opłat od pozwów i innych pism procesowych, zintegrowana z możliwością uiszczenia opłaty online przez system, co uniemożliwi uiszczenie opłaty w nieprawidłowej wysokości
4. Udostępnienie licencji lub stworzenie własnego narzędzia do tłumaczy automatycznych na potrzeby wymiaru sprawiedliwości.
Planując działania w tym obszarze warto skorzystać z rekomendacji raportu GRAI.
https://www.gov.pl/web/ai/raport-rekomendacje-w-zakresie-zastosowania-sztucznej-inteligencji
Możliwa perspektywa czasowa działań: długoterminowa.