Forum Konsumenckie przy Rzeczniku Praw Obywatelskich
31 Wyroki TSUE z 26.10.2016 r., Canal Digital Danmark, C-611/14, ECLI:EU:C:2016:800, pkt 32. Podobnie TSUE z 5.10.2004 r., Pfeiffer i in., od C-397/01 do C-403/01, EU:C:2004:584, pkt 113 i przytoczone tam orzecznictwo; z 19.4.2016 r., Dansk Industri (DI) przeciwko Sucession Karsten Eigil Rasmussen, C-441/14, EU:C:2016:278, pkt 31.
32 Wyrok TSUE z 30.4.2014 r., Kásler i Káslerné Rábai, C-26/13, ECLI: EU:C:2014:282.
33 TSUE wymaga zmiany krajowego orzecznictwa przez sądy krajowe, jeżeli opiera się ono na interpretacji prawa krajowego, której nie da się pogodzić z celami dyrektywy (zob. podobnie wyrok z 19.4.2016 r., DI, C-441/14, ECLI:EU:C:2016:278, pkt 32, 33 i przytoczone tam orzecznictwo, z 13.12.2018 r., Torsten Hein, C-385/17, ECLI:EU:C:2018:1018, pkt 51).
34 Sąd bowiem może zaproponować taką procedure, działając ex officio – por. orzecznictwo cytowane w przypisie 28.
35 Wyrok TSUE z 30.5.2013 r., Dirk Frederik Asbeek Brusse, Katarina de Man Garabito przeciw Jahani, BV C-488/11, ECLI:EU:C:2013:341, pkt 40.
36 Ibidem.
37 E. Łętowska, In dubio contra iudicii actionem – niepisana reguła działania sądów w Polsce [w:] Dwadzieścia (XX) lat samorządu radców prawnych 1982–2002, pod red. J. Żuławskiego, Warszawa 2002, s. 65–78.
38 P. Mikłaszewicz [w:] K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. IIIA, Warszawa 2017, art. 3851, s. 29.
39 Ibidem; M. Gutowski, Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2017, s. 324.
40 M. Gutowski, op. cit., s. 324.
41 Wyroki TSUE z 14.6.2012 r., Banco Español, C-618/10, ECLI:EU:C:2012:349, pkt 66–69; z 30.5.2013 r., Dirk Frederik Asbeek Brusse, Katarina de Man Garabito przeciw Jahani BV, C-488/11, pkt 57, 60; z 21.1.2015 r. w sprawach Unicaja Banco i Caixabank, C-482/13, C-484/13, ECLI:EU:C:2015:21; z 14.3.2019 r., Dunai, C-118/17, ECLI:EU:C:2019:207, (pkt 51); z 26.1.2017 r., Banco Primus, C-421/14, ECLI:EU:C:2017:60 (pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo); z 21.4.2016 r., Radlinger, Radlingerová, C-377/14, pkt 97; z 26.1.2017 r. Banco Primus, C-421/14, ECLI:EU:C:2017:60, pkt 71; Dziubak, C-260/18, pkt 39–40).
42 Wyrok Pereničová i Perenič, C-453/10, pkt 33–35, Jőrös, C-397/11, pkt 47.
43 Jak to czyni K. Chróścik, ibidem, uważająca, że sądom brak takiej kompetencji.
44 M. Gutowski, op. cit., s. 323 i n.
45 Odmiennie, zd. nietrafne rozumowanie, abstrahujące od konsekwencji implementacyjnego charakteru art. 3851 KC, zob. R. Trzaskowski, Wpływ uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone (art. 47942 KPC) i zakazu jego stosowania na indywidualne stosunki prawne kształtowane z wykorzystaniem tego wzorca [w:] Aurea Praxis Aurea Theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 2, pod red. J. Gudowskiego, K. Weitza, Warszawa 2011, s. 2601.
46 Używam terminu „upadek” jako najszerszego, neutralnego określenia, niezależnie od figury prawnej, która ten upadek powoduje.
47 Wyroki TSUE z 14.6.2012 r., Banco Español de Crédito, C-618/10, pkt 65; z 30.5.2013 r., Asbeek Brusse i de Man Garabito, C-488/11, pkt 57; z 21.1.2015 r., Unicaja Banco i Caixabank, C-482/13, C-484/13, C-485/13 i C-487/13, pkt 28); z 14.3.2019 r., Dunai, C-118/17, ECLI:EU:C:2019:207, (pkt 51); z 26.1.2017 r., Banco Primus, C-421/14, ECLI:EU:C:2017:60 (pkt 71 i przytoczone tam orzecznictwo).
48 Wyroki TSUE z 21.12.2016 r.; sprawy połączone C-154/15, C-307/15 i C-308/15, Gutiérrez Naranjo, pkt 61–66; z 31.5.2018 r., Zsolt Sziber, C-483/16, ECLI:EU:C:2018:367, pkt 34 i 53; z 14.3.2019 r., Dunai, C-118/17, ECLI:EU:C:2019:207, pkt 41 i 44.
49 A. Ohanowicz [w:] System Prawa Cywilnego, t. III, cz. 1, Warszawa 1981, s. 491.
50 Kwestia jest doktrynalnie oczywista (teoria salda nie jest aprobowana w polskiej dogmatyce prawa), niemniej SA w Warszawie, I ACa 333/19 miał w tym względzie wątpliwości i zgłosił pytanie do SN (III CZP 41/20.)